Yurtdışında Mağazalaşan Türk Firmaları
Türkiye’deki markaların 2000’li yıllarda başlattığı yurtdışı mağazalaşma atağı hız kazandı. Yurtiçinde ciddi bir büyüklüğe ulaşan şirketler artık kabına sığmıyor. Türkiye’nin önde gelen perakendecileri artık İran’dan ABD’ye, Çin’den Nijerya’ya kadar dünyanın pek çok ülkesinde de faaliyet gösteriyor. Hem global vizyonları hem de yurtdışındaki yatırım fırsatları çerçevesinde mağazalaşma yatırımlarını şekillendiren perakendeciler, son dönemde iç pazarda yaşanan sıkıntıların da etkisiyle yurtdışına daha fazla odaklanmaya başladı. Yurtiçinde kurlardaki değişimin yarattığı maliyet artışı ve pazarın ulaştığı doygunluk perakendecilerin yurtdışına yönelmesinde en önemli nedenler olarak öne çıkıyor.
Yaptığımız araştırmaya göre, bugün gelinen noktada mobilya, kuyumculuk ve hazır giyim perakendecilik sektöründen 32 şirketin yurtdı-şmda toplam 2 bin 95 mağazası bulunuyor. Bu markalar önümüzdeki üç yılda yurtdışında 2 bin 118 mağaza daha açmayı planlıyor. Bu planlar gerçekleşirse 2020 yılında yurtdışındaki mağaza sayısı 4 binin üzerine çıkacak. 32 markanın toplam ciro içerisinde yurtdışı payının yüzde 50’lere gelmesi gibi bir hedefi de var.
ÖNE ÇIKAN PAZARLAR
Türkiye’deki perakendecilerin yansı, Bağımsız Devletler Topluluğu’nda yer alıyor. Bu bölgeyi yüzde 21 ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika, yüzde 20 ile Avrupa ve yüzde 9 ile Kuzey Amerika ve diğer ülkeler takip ediyor.
Her perakendecinin çeşitli nedenlerden dolayı bölgeler özelinde farklı stratejileri bulunuyor. Örneğin erkek giyim sektöründe Rusya, Romanya, Bulgaristan, Kazakistan, Macaristan ve Azerbaycan gibi ülkeler öne çıkıyor. Rusya, geçen yıl yaşanan krizden sonra tekrar Türk perakendecisinin radarına girmiş durumda. Almanya, pazar büyüklüğü açısından ve benzer nüfusa sahip birkaç alternatifin daha olması nedeniyle genelde Türk perakendeciler için fırsatlar sunan bir ülke. Cush-man & Wakefıeld’in yönetici ortağı Toğrul Gönden, Almanya için, “Ayrıca birçok Türk şirketinin ve vatandaşın yer aldığı bir ülke olarak cazibesi her zaman yüksek bir pazar” diyor.
İRAN’A İLGİ ARTIYOR
35 yıl aradan sonra dünya ekonomisiyle yeniden entegre olmaya başlayan Iran, 80 milyonluk nüfusuyla Türk ve dünya markalarının iştahını kabartıyor. Türkiye’deki perakendeciler coğrafi ve kültürel yakınlığın avantajlarını kullanarak İran pazarında etkin olmayı hedefliyor. Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) tahminlerine göre, İran’da halen 30’a yakın markanın 150 civannda mağazası var. Önümüzdeki üç yıl içinde Türk markalarının İran’da 500 yeni mağaza açabilecek potansiyele sahip olduğu düşünülüyor.
Suudi Arabistan, yeni gelişen perakende pazarıyla ve marka çeşitliliği konusunda nispeten daha dar bir pazar olması nedeniyle Türk perakendeciler için büyüme fırsadarı sunuyor.
Her zaman cazibesini koruyan bir diğer ülke ise BAE. Toğrul Gönden, özellikle Dubai’nin kaliteli AVM arzı ve perakende çeşitliliğiyle alışveriş turizmini başarılı bir şekilde geliştirdiğini ve bu nedenle Türk perakendecilerin yer almak istediği bir pazar olduğunu söylüyor.
Türkiye’deki perakendeciler daha önce gitmedikleri farklı pazarlarda da şanslannı deniyor. ABD, Nijerya, Hindistan gibi pazarlara açılmaya hazırlanan şirketler bulunuyor.
15 ÜLKEDE PAZAR LİDERİ
Yurtdışı açılımında özellikle hazır giyim sektörü öne çıkıyor. Son yıllarda yurtiçindeki büyüme ivmesiyle dikkat çeken LC Waikiki, yurtdışında da atağa kalkan şirketlerden biri. LC Wai-kiki’nin Türkiye ile birlikte toplam 35 ülkede mağazaları bulunuyor. 15 ülkede pazar lideri olan şirketin yurtdışı mağaza sayısı 293, yurtiçi mağaza sayısı ise 447. Önümüzdeki üç yılda yurtdışında 400 civarında yeni mağaza açmayı planlayan şirket, 2019 sonu itibariyle yaklaşık olarak 700 mağazaya ulaşmayı hedefliyor. LC Waikiki, önümüzdeki üç yıl içerisinde Çin, Hindistan, Endonezya ve Malezya gibi ülkelerle Afrika’daki bazı ülkelere girmeyi planlıyor. 2016’da yurtdışı operasyonunda 2,5 milyar TL ciroya ulaşıldı. Halihazırda şirketin cirosunun yaklaşık yüzde 30’u yurtdışı satışlarından geliyor.
Önümüzdeki üç yıl içerisinde bu oranın yüzde 50’ye çıkarılması hedefleniyor.
2020’DE YURTDIŞI GEÇECEK
189’u yurtdışında, 290’ıyurtiçinde olmak üzere 479 mağazası bulunan Koton, 2017’de 3 l’i yurtiçinde, 36’sı yurtdışmda olmak üzere 67 yeni mağaza açacak. Koton Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yılmaz, 2020 sonu itibariyle yurtdışı mağazalarının sayısının Türkiye’deki mağaza sayını geçeceğini söylüyor. 2020 sonunda hedeflenen yurtdışı mağaza sayısı 567, yurtiçi mağaza sayısı ise 498. 2016’yı 2,8 milyar TL perakende cirosu, yaklaşık 500 milyon TL ihracat ile tamamlayan şirket, Türkiye’de 85 milyon TL, yuıtdışında ise yaklaşık 103 milyon TL yatırım yaptı.
KADIN GİYİM ATAKTA
Kadın giyim markalarının da yurtdışı büyümesi dikkat çekici. Yurtiçinde 45, yurtdışında 10 mağazası bulunan Roman, 2017 sonuna kadar yurtdışı mağaza sayısını 17’ye çıkarmayı hedefliyor. Üç yıllık hedef ise 30 mağazaya ulaşmak. Şirketin cirosunun içinde yurtdışının payı yüzde 10 seviyelerinde. Turquality’ye başvurmak izin hazırlık sürecinde olduklarını söyleyen Roman Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Toplusoy, desteği aldıktan sonra bu rakamı yüzde 25-30’lara çıkarmayı hedeflediklerini belirtiyor.
İpekyol, Twist ve Machka markalarıyla faaliyet gösteren İpekyol Grubu, önümüzdeki üç yılda yurtdışında toplam 50 mağaza açmayı planlıyor. Cirosunun yüzde 5’ini yurtdışından sağlayan şirket, üç yıl içinde açılacağı yeni pazarlarla bu oranı yüzde 20’ye çıkaracak. Yurtdışında franchising modeliyle büyüyen şirket, bu nedenle ortak seçimi konusunda çok dikkatli davranıyor. Ayaydın Miroglio Grubu Genel Müdürü Uğur Ayaydın, “Franchise partner adaylarımızda aradığımız en önemli özellik moda perakende sektöründe deneyimlerinin olması. Deneyim sahibi olan bir partner, pazarla ilgili çok değerli hedef lokasyonlar, müşteri demografisi, yeni başlayacak projeler gibi bilgileri kısa zamanda edinmemiz açısından büyük bir avantaj sağlıyor” diyor.
