Yeni binalarda alınması zorunlu olan belge

SON yıllarda yeni bir kavram ile tanıştık, “Enerji Kimlik Belgesi (EKB)”. Bu belge binaların enerji kaynaklarını daha etkin o kullandığı anlamına geliyor. Bireysel kullanıcılar için anlamı ise daha düşük doğal gaz ”faturaları demek. Belgede binaların yalıtım özelliklerinden, ısıtma ve soğutma sistemlerinin verimliliğine kadar çok sayıda bilgi yer alıyor. Bu bilgiler, binaya yönelik yapılan araştırmalara ve binaların özelliklerine göre belirleniyor. A harfinden G harfine kadar olan enerji sınıflandırmalarından hangisi binaya uyuyorsa, o sınıfta EKB düzenleniyor. A harfi enerji verimliliği en yüksek bina anlamına geliyor.

EKB’nin ne olduğu, Enerji Performansı Yönetmeliği’nde tanımlanmış ve 1 Ocak 2011 tarihi itibarı ile 50 metrekare üzerinde inşaat alanına sahip tüm binalara çıkarılması zorunlu hale gelmişti. Enerji kimlik belgesi alanlarin sayisi şimdilerde 1 milyonu gecmis durumda. Alım, satım ve kiralama işlemleri için gerekli olan EKB ile ısıtma ve soğutma sistemlerine harcanan enerjiden tasarruf edilmesi planlanıyor.

“BELGENİZİ SORGULAYIN”

Yapılarda Enerji Verimliliği Derneği (VERİMDER), EKB hakkında insanları bilinçlendirmek için çeşitli çalışmalar yapan kuruluşlardan biri. Bu çalışmalar kapsamında “Türkiye’de Enerji Verimliliği ve Tasarrufu” konusunda seferberlik ilan ederek Anadolu buluşmaları projesini başlatan dernek, insanları bilgilendirmek için çalışıyor. EKB’nin tüketicilere sağlayacağı faydalardan bahsederken aynı zamanda bu konuda yapılan sahtecilikleri anlatarak dikkatli olunması konusunda uyarılarda da bulunuyor. VERİMDER İcra Kurulu Başkam Prof. Dr.Emre Alkin, “Enerji Kimlik Belgesi olmadan konut alım ve satım işlemlerinin gerçekleşmeyeceği yeni dönemde, mülk sahiplerinin en geç 1 Ocak tarihine kadar EGD belgelerini almaları gerekiyordu.

Buna rağmen henüz yalnızca 1 milyon bina (toplam bina stokunun yüzde 10-15 sevi-yelerindedir) almış durumda. EKB alan vatandaşlarımız enerji sınıflarında yapılan sahteciliğe dikkat etmeli” diyerek evlerin mutlaka EKB’sinin sorgulanması gerektiğini söylüyor. AKB numarası sorgulama işlemi için belgenin numarası yeterli.

“EVİN DEĞERİNİ ARTIRIYOR”

EKB birçok ülkede zorunlu. Bu ülkelerde emlakçılarm camlarına astıkları ilanlarda zorunlu olarak bu bilgi de yer alıyor. İnsanlar konut bakarken evin diğer özelliklerinin yanı sıra EKB’sini de göz önünde bulunduruyor. Ülkemizde ise EKB henüz zorunlu olmadığı için ev alırken veya kiralarken bu belgeye bakılmadan karar veriliyor. Alkin, “Bu nedenle bilinçlendirme çalışmaları yaparak, insanların bir konutu kiralama veya satın alma işlemi öncesi EKB’sini talep etmesini sağlamamız gerekir. EKB sayesinde oturulacak bina birçok farklı açıdan değer-lendirilebiliyor. Ev sahipleri açısından.düşündüğümüzde ise kiralayacakları veya satacakları evin değerini gösteren bir belgeyi paylaşmış oluyorlar.”

EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Özhan Yurtseven ise, EKB’nin ülke olarak enerji tüketimini en aza indirmek hedefine ulaşmak için zorunlu olarak kullanılması gerektiğini söylüyor ve gayrimenkul şirketlerine bu konuda görev düştüğüne dikkat çekiyor. Gayrimenkul firmalarının enerji performansı yüksek yapılar yapması gerektiğini ama ilk yatırım maliyeti yüksek olduğu için ancak lüks konul projelerinde enerji tasarruflu inşaatlar yapıldığını söylüyor. Yurtseven, “Emlakçılar gayrimenkul alım ve satımlarında enerji performansı yüksek yapıların eneıji tüketiminin daha az olduğu konusunda müşterilerini bilgilendirerek teşvik edebilir. Belgesi olan binalar daha hızlı satılıp kiralanırken, ısıtma, soğutma giderlerinin azalması ile yıllık aidatlarda da EKB sınıfına göre düşüşler olacaktır.”

GEÇERLİLİGİ 10 YIL

Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı ise, EKB’nin emlakçılar yönünden riskli bir durum olduğunu ve süresi uzamazsa ev satış ve kiralamalarının tamamen durma noktasına gelebileceği uyarısını yapıyor. Özelmacık-lı, şimdiye kadar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre EKB alan bina sayısının 936 bin 726 olduğunu belirtiyor. Bu binaların büyük bir kısmının 2011 sonrasıyapılan yapılar olduğuna dikkat çeken Özclmacıklı, binaların yüzde 5’inde kimliklerin olduğunu belirtiyor ve şunları anlatıyor:

“2011’den önce ruhsatlandırılan binalarda ilgili belgenin alınması gerekiyor. 2017 yılında 35 yetkili kuruluş varken artık ülke genelinde 5 bin 100 belge vermeye yetkili firma bulunuyor. Belgeler bakanlığın geliştirdiği BEP-TR yazılımı üzerinden yetkili uzmanlar tarafından düzenleniyor. Ayrıca 1 Kasım 2017’den sonra düzenlenen enerji kimlik belgeleri, e-Devlet üzerinden de görülebiliyor. Enerji Kimlik Belgesi düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerli.”

Aklınızda kalmasın!

■ Enerji Kimlik Belgesi [EKB) nedir?

EKB, binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren binanızın enerji performansını gösteren belgedir.

■ EKB alınmazsa ne olur?

Uygulamanın başladığı 1 Ocak 2011 sonrasında yeni yapılan binalar için EKB olmaması durumunda idare tarafından ruhsat verilmiyor.

■ EKB nasıl alınır?

EKB, mevcut binalar için bünyesinde EKB uzmanı olan Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri (EVD), yeni binalar içinse bünyesinde EKB uzmanı olan Serbest Müşavirlik ve Mühendislik Firmaları (SMM) tarafından düzenlenebiliyor.

■ EKB uzmanı nasıl olunur?

EKB uzmanı olabilmek için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olan üniversite, meslek odaları ve EVD’ler tarafından düzenlenen eğitimlere katılıp, eğitim sonrasında yapılan sınavda başarı gösteren makine, elektrik, inşaat, elektrik elektronik mühendisi veya mimar olmak gerekiyor.

■ EKB ne kadar sürede hazırlanır ve teslim edilir?

Binanın şekli ve alanı, daire sayısı ve ihtiyaç duyulan bilgi ve belgelerin sunulma hızına bağlı olarak 2-5 gün içerisinde EKB tamamlanıp teslim edilir.

Kimlik belgenizi seçin

Enerji Kimlik Belgesi’nin toplamda altı farklı sınıfı bulunuyor. Minimum standartlara uygun bina “C” sınıfı olarak kategorize ediliyor. EKB sınıflandırılması şöyle:

■ A Enerji Sınıfı: Standartların öngördüğü düzeyden en az yüzde 61 daha verimli binalara verilen sınıf. Bu nedenle oldukça az sayıda bina A sınıfı olarak belgelendirilmiş durumda. Bu verimliliğe standart yöntemleri geliştirerek ulaşmak çok zor olacağı için teorik olarak binanın kojenarasyon ve fotovoltaik sistemlerle belli miktarda enerjiyi kendisinin üretmesi durumunda ulaşılabilen sınıftır.

■ B Enerji Sınıfı: Standartların öngördüğü düzeyden en az yüzde 21 daha verimli binalara verilen sınıftır. Standartların ötesinde (örneğin 5-6 cm yerine 8-9 cm yalıtım levhası kullanmak vb] yöntemlerle rahatlıkla ulaşılabilir bir sınıftır.

Ancak bu sınıftaki bina sayısı oldukça az. Kamuoyu bilinçlendirilmesiyle, gelecekte bu sınıf binaların artışı beklenebilir.

■ C Enerji Sınıfı: Minimum standartları karşılayan binadır. Verilen EKB belgelerinin çok büyük çoğunluğu bu sınıfta.

■ D Enerji Sınıfı: Minimum standartlardan yüzde 1-19 arasında daha kötü olan binalara verilen belgedir.

■ E Enerji Sınıfı: Minimum standartlardan yüzde 20-39 arasında daha kötü olan binalara verilen belgedir.

■ F Enerji Sınıfı: Minimum standartlardan yüzde 40-74 arasında daha kötü olan binalara verilen belgedir.

■ G Eneıji Sınıfı: Minimum standartlardan yüzde 75 ve üstü oranda daha kötü olan binalara verilen belgedir.

EKB alması zorunlu olmayan binalar

• Sanayi tesislerinin üretim faaliyetlerinin yürütüldüğü binalar,
• Kullanım süresi iki yıldan az olan binalar,
• Toplam kullanım alanı 50 metrekarenin altında olan binalar,
• Seralar,
• Atölyeler,
• Münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl gibi binalar,
• Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı binaları,
• Mücavir alan dışında kalan, toplam inşaat alanı 1.000 metrekareden az olan binalar.

Levent PELESEN / Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER] Yönetim Kurulu Üyesi
“Maliyeti daire başına 40-150 TL arasında”

Yeni binalar bundan sonraki süreçlerde C sınıfı olarak tasarlanmalı. Aksi halde o binaya oturma izni verilmiyor. En büyük sorunlardan biri de, kişinin enerji belgesi almadan yapı ruhsatını almış ve binaya başlaması oluyor. Oturma izni alacağı zaman EKB olmadan müsaade edilmiyor. Bu da kaçak binaların çoğalmasına neden oluyor. EKB ilk çıktığında yapı ruhsatı ile beraber EKB’nin de belirlenmesini istemiştik. Türkiye’de yaklaşık 9 milyon bina var. 22 milyon hane ediyor. Yeni çıkan yönetmelikle birlikte 2020 Ocak ayı itibari ile mevcut binaların hepsi, EKB alıp binanın görünür yerine asmak zorunda. Sınıfının ne olduğu önemli değil. Mevcut binalarda EKB almışlık oranı yüzde 10. Bu da 1 milyona tekabül ediyor. EKB almanın maliyeti ise daire başına 40 ile 150 TL arasında değişiyor. Belgeyi almak için yalıtım ve pencere gibi önemli noktaları değiştirmek gerekiyor. Derneğimizin yaptığı araştırmaya göre, mevcut binaların yüzde 70’inde yalıtım bulunmuyor.

AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR