Yatırım Yapılacak İş Fikirleri
Türkiye franchising pazarı hızlı büyümesini sürdürerek 35 milyar dolarlık yıllık büyüklüğe ulaştı. Zincir mağaza sayısı 1.876’ya, bunlara bağlı şube sayısı ise 50 binlere ulaştı. İşte yatırım cazibesini koruyan ve yükselen iş fikirleri…
BİR dönem franchising deyince herkesin aklına fast food geliyordu. Çünkü franchise veren marka sayısı çok azdı ve bunlar da genelde hamburger, pizza gibi fast food sektörünün temsilcileriydi. Ancak zamanla durum değişti ve emlak, eğitim, hazır giyim, ayakkabı, spor, kafe, oyuncak, sağlık gibi sektörler de bu sistemle büyümeyi tercih etmeye başladı. Sonuçta da 1986’da McDonald’s ile başlayan franchising sistemi, Türkiye ekonomisi için önemli unsurlardan biri haline geldi.
Ulusal Franchise Derneği (UFRAD) verilerine göre, halen Türkiye’de 1.876 zincir mağaza ve bunlara ait 50 bin civarında şube franchising sistemini kullanıyor. Franchise ya da bayilik veren marka sayısı ise bin 471. Bu marka ve temsilcilerinin oluşturduğu pazarın yıllık hacmi ise 35 milyar dolara ulaştı.
Bu hafta, franchising sisteminin gelişiminden yola çıkarak 2012’de iş fikirleri büyüme potansiyeli yüksek ve girişimcilere cazip bir iş imkanı yaratacak alanları araştırdık…
UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, “2012’de yeni oyuncular gelecek. Bu şirketler yeni ürünleriyle ön plana çıkacak” diyor. Aydın, yeni oyunculara örnek olarak bina temizliği, araç altlarının ziftlenmesi, kargo taşımacılığı, böcek ilaçlama gibi alanlarda hizmet veren şirketleri örnek gösteriyor.
Danışmanlık şirketi Franchise&More’un kurucusu Osman Bilge ise kazançlı yatırım seçeneklerini şöyle sıralıyor: “Hazır giyim, hediyelik, turizm-eğlence, fast food, kafe ve eğitim yine cazip olacak. Franchising girdiği her sektörü değiştiriyor. Sisteme müthiş bir talep var. Bu talebi karşılamak için yeni markalar piyasaya girmeye ve franchise vermeye başladı. Yeniler franchise giriş bedellerini düşük tutuyor. Markalaşmış zincirlerse bu konuda pek taviz vermiyor. Zaten franchising de başta giriş bedeli düşük tutulan, marka ve girişimcinin başarısıyla birlikte belli bir fiyat seviyesine gelen bir sistem. Türkiye’de de bu yıldan itibaren giriş bedelleri makul seviyeye gelecek.”
ANADOLU AVM’LERİNDE CİRO REKORU
Franchising sisteminin büyümesinde en önemli etkenlerden biri de Türkiye’deki alışveriş merkezlerinin (AVM) sayısındaki artış oldu. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’nin Kasım 2011 ayı sonuçlarına göre, tüm kategorilerde ciro artışı var. AVM’ler genelinde kasım 2011 ayı toplam cirosu, 2010’un aynı dönemine göre yiyecek-içecekte yüzde 12, giyim-aksesuarda yüzde 17, ayakkabı-çantada yüzde 25, teknoloji market ve elektrikli eşyalarda yüzde 15, hipermarket, süpermarket ve şarküteride ise yüzde 1 artış gösterdi.
AYD Başkanı Hakan Kodal, “Ekim ayındaki harcama artışı trendi kasımda da devam etti. Aralıkla beraber son iki yılın en yüksek çeyrek cirosuna ulaştığımızı sanıyorum. Havaların soğumasının yanı sıra harcama alışkanlıklarının değişimi bu artışın en önemli nedenleri. Özellikle Anadolu AVM’lerinde rekor artış var. Bu da Anadolu halkının AVM’leri ne kadar benimsediğini gösteriyor” diyor.
Bu arada, AVM’lerin metrekare başına verimliliği de 2010 yılı kasım ayına göre yüzde 15 artışla 527 TL’ye ulaşmış durumda. Ziyaretçi endeksinde ise 2010’un aynı dönemine göre yüzde 3 artış var.
Peki sektörler bazında franchising sisteminin işleyişi ne durumda? Girişimci için hangi alanlarda franchise almak daha avantajlı?..
FAST FOOD
Franchisee sayısı 9 bine ulaştı
Halen de franchising sisteminin lokomotifi olan fast food, her dönem cazibesini koruyor. Bu alandaki franchise sayısı 9 bine ulaşmış durumda. Tabii bunların önemli bir kısmını yabancı markaların temsilcileri oluşturuyor. Uzmanlara göre, önümüzdeki dönemde de yeni yabancı oyuncular bu pazarda boy gösterecek.
Öte yandan, günde 4-5 TL’nin üzerinde ciro yapabilen yerli markalarımızın sayısı da giderek artıyor. Ancak bu tür markaların yatırım tutarı 1 milyon TL’ye yaklaşıyor. Osman Bilge, iyi para kazandıran markalardan franchise alanların kısa sürede ikinci, üçüncü restoranlarını açtıklarına dikkat çekiyor. Günde 1-2 bin TL ciro yapabilen, büyüme vaat eden yerli markalar da son dönemde özellikle büyük şehirlere yönelmiş durumda. Bunlar genelde Anadolu menşeli lezzetleri ön plana çıkaran restoran zincirleri.
Günlük cirosu bin TL’nin altında kalan “amatör küme” oyuncuları da şubeleşmeye çalışıyor. Ancak Bilge, bu tür işletmelerin markalaşma konusunda zamana ihtiyaçlarını olduğunu düşünüyor.
HAZIR GİYİM
Anadolu’dan yoğun talep var
Yeni alışveriş merkezleri, en çok hazır giyim markalarının yaygınlaşmasına katkı sağlıyor. Ancak Osman Bilge, bu gelişimin mağaza başına yapılan iş miktarını düşürdüğüne dikkat çekiyor. Yine de Bilge, rekabetin arttığı bu yeni dönemde tasarım ve üretim gücü kuvvetli markaların büyüme trendinin devam edeceğini öngörüyor. Özellikle markanın, tabelanın gücünü fark eden Anadolu’daki girişimcilerin bayilik ya da franchise yoluyla bir marka şemsiyesi altında çalışmaktan oldukça memnun görünüyor. Netikim bu ilgiyi gören Kiğılı, 40’ı kendisine ait, 55’i de franchise olmak üzere 100’e yakın yeni mağaza açma kararı almış.
Aşağıdaki linklerden iş fikirlerini inceleyebilirsiniz.
