Yamaç paraşütü yapmak
HEPİMİZİN hayali değil midir uçmak? Kendimizi doğanın içine bırakıp gökyüzünde salma salma süzülmek… Kuşlar gibi süzülme becerimiz yok elbette ancak hava sporları bu arzumuzu bir ölçüde tatmin etmemizi sağlıyor. Bu sporlar içinde en popüleri ise yamaç paraşütü. Bir ölçüde tehlikeler içeren bu sporu eğitim almadan yapmak imkansız. Bu nedenle özellikle yaz aylarında eğitim alan kişi sayısı 11. da artıyor. Eskiden sadece Fethiye Ölüdeniz, Babadağ’da yapılan yamaç paraşütü etkinliği şimdi artık pek çok büyük şehirde meraklılarını çağırıyor.
ADRENALİN IŞI
Yamaç paraşütü yapmak Türkiye’de pek çok kişinin hayalidir. Sporun bu denli popüler olmasının sebebi ise uygulayıcılara adrenalin dolu bir deneyim yaşatması. Doğa ile iç içe olmak, havada dakikalarca süzülme keyfi ve kolay öğrenilmesi yamaç paraşütünü popüler kılan özellikleri. Türkiye’de aktif olarak yamaç paraşütü yapanların sayısı 2 bin 500 dolayında. Ikarus Yamaç Paraşütü Eğitmeni Alim Yıldırım’dan aldığımız bilgilere göre, dünyada 200 binden fazla yamaç paraşütü pilotu var. 500 binden fazla insan ise yamaç paraşütü eğitimi almış. Bu sayı giderek artıyor.
Yamaç paraşütü, tandem ve bireysel olmak üzere iki şekilde yapılıyor. Tandem uçuş, çift kişilik bir yamaç paraşütü ile uçuş anlamına geliyor. Paraşütü tecrübeli bir pilot idare ediyor. Yolcu etrafı seyredip uçuşun tadını çıkarıyor. Yolcu olarak uçacak kişinin herhangi bir eğitime ihtiyacı yok. Yolcuya uçuş öncesi iki-üç dakikalık kısa bir bilgilendirme konuşması yapılıyor ve 5-15 metrelik kısa bir koşudan sonra uçuş başlıyor. Tandem uçuş fiyatları yamaç paraşütü yapılan hemen her yerde 100 TL’den başlıyor. Herhangi bir kalp ve dolaşım rahatsızlığı olmayan, 5-15 metrelik kısa bir koşuyu engellemeyecek fiziksel bir yapıya sahip 35 ile 100 kilo arasındaki herkes tandem uçabiliyor.
EN AZ 16 YAŞINDA OLMAK ŞART
Tek kişilik uçuş içinse uzun süre eğitim almak ve pratik yapmak şart. Zira tek başına uçanlar paraşütü kendileri kontrol edip pilotluğu kendileri yaptıkları için her şeyi öğrenmek zorundalar. Alim Yıldırım’dan aldığımız bilgilere göre, bu sporu yapmak için en az 16 yaşını doldurmak gerekiyor. “16-60 yaş arasındakiler bu sporu yapabiliyor. 16 yaşın altındakiler için veli onayı gerekiyor. Avrupa’da daha küçük yaşlarda da başlıyor. 60 yaşın üstünde de pilot vardır ancak yasal değildir” diyen Yıldırım, erken yaşta başlayanlar için de ileri seviyede sofistike bir eğitim gerektiğini aktarıyor. Yıldırım, “Kişinin bu eğitimlerle detaylı meteoroloji bilgisi edinmesi ve araziyi tanıması gerekiyor. Unutmamak gerekir ki ne kadar çok uçarsanız o kadar tecrübe kazanırsınız” diyor. Ankara’dan Uçuş Kulübü Eğitmeni Bekir Çavuş ise, yamaç paraşütünü koşabilen ve kalp problemi olmayan herkesin yapabileceğini söylüyor.
İLK AŞAMADA BİR HAFTA EĞİTİM
Peki başlangıç eğitiminde neler yapılıyor? Pilot adayları neleri öğreniyor? İstanbul’da yamaç paraşütü eğitmenliği yapan Ali Yılmaz’dan aldığımız bilgilere göre, başlangıç eğitimi bir hafta sürüyor. Bu eğitimde öncelikle yamaç paraşütünün nasıl bir spor olduğu anlatılıyor, araziyi tanıma, ekipmanları öğrenme, hangi tür hava koşullarının uçuş için uygun olduğu gibi teorik bilgiler veriliyor. Yamaç paraşütünün genel hatlarıyla tanıtılması, acil durum bilgileri, hava durumu, idare ve sevk kuralları, aerodinamiğin sağlanması, yedek paraşütün açılması gibi eğitimlerin de bulunduğu yamaç paraşütü kursunda yerde kanat açabilme çalışmaları da yapılıyor. Özellikle pilotlar için verilen bu eğitim, profesyonel anlamda bu sporla ilgilenen kişiler tarafından gerçekleştiriliyor. Pilot eğitiminde çalışmalar amatör düzeyden başlayarak profesyonel düzeye kadar ilerliyor.
Bekir Çavuş, bu teorik eğitimlerde uçuşa alışmak ve sporu tanımak amacıyla, temel kalkış ve iniş becerilerinin, dönüşlerin nasıl yapılması gerektiğinin ve malzeme tanımanın esas olduğunu söylüyor. “Başlangıç eğitimini pratiğe dökmek işin en zor kısmı. Teorik bilgiler verildikten sonra uçuş pratiği başlıyor ve uçuşlar alçak tepelerde eğitmen gözetiminde yapılıyor.
Bunlar kısa sürüyor. Pilot adayı yeterli pratiği kazandıktan sonra eğitmenler devreden çıkıyor. Uçuşlar uzuyor ve havada kalma süresi de mesafe uzunluğuna göre artıyor” diyen Çavuş, adayların tek başına uçabilmesi için en az bir yıl geçmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
EN AZ 20 UÇUŞ GEREKLİ
Ancak bu süre kişiden kişiye göre değişiyor. Alman eğitimin üzerine ne kadar çok pratik yapılırsa o kadar kısa sürede paraşüte tek başına hakim olmak mümkün. Alim Yıldırım, başlangıç eğitiminde verilen yer çalışmalarında kazanılması gereken temel refleksler olduğunu, pilot adayının kanat hakimiyetinin bu eğitimlerle artması gerektiğine dikkat çekiyor, “ilk seferde pilot adayı tamamen eğitmen komutlarıyla uçuyor. Ancak aşağı yukarı 20 uçuştan sonra pilotun inisiyatifi eline alması beklenir” diyen Yıldırım, ileri seviye eğitimler için şu bilgileri veriyor:
“Başlangıç eğitiminden sonra pilot tek başına uçacak seviyeye gelmiyor; eğitmenin telsiz komutları eşliğinde uçacak hale geliyor. Pilot adayı, uçuş saatini artırarak öğrendiklerini içselleştiriyor. Pilottan pilota göre değişmekle birlikte uçuş saati beş saat olduğunda bir üst seviye eğitime geçilebiliyor. Bir üst seviye eğitimde sert rüzgarda kanat hakimiyeti çalışmaları yapılıyor. Toplam altı ? gün süren ve yelken eğitimi adını verdiğimiz bu aşamada da teorik eğitim veriliyor. Yelken eğitimi bittikten sonra uçuş saatinin en az 20 saati doldurması bekleniyor. 20 saat bittikten sonra stabil olmayan uçuş teknikleri eğitimi veriliyor ve bu da beş gün sürüyor. Pilot bu eğitimi almak zorunda değil ancak bu eğitimi almadan termik bazlı mesafe uçuşları yapılamıyor.”
ÜNİVERSİTE KLÜPLERİ AKTİF
Yamaç paraşütü başlangıç eğitimi almak isteyen pilot adayının KDV hariç en az 1.100 TL’yi gözden çıkarması gerekiyor. Paraşüt kanadının da dahil olduğu diğer tüm ekipmanlar içinse en az 3 bin euro gerekiyor. Eğitimlere en çok yaz aylarında ilgi artıyor ancak uzmanlar güneşin etkisini yitirdiği stabil koşulların oluştuğu bahar aylarının çok daha uygun H olduğunu söylüyor. Ali Yılmaz’dan aldığımız bilgilere K, göre, Türkiye de yamaç paraşütü eğitimi veren resmi okul sayısı 10’u geçmiyor. Türk Hava Kurumu’na bağlı sportif havacılık kulüpleri bu konuda aktif. Ancak hemen belirtelim, yamaç paraşütü eğitimi veren işletmeler dışında bu sporun eğitimi daha HB çok üniversite kulüplerinde veriliyor.
Yamaç paraşütü için en uygun yerler
Fethiye – Ölüdeniz Babadağ
Denizli – Pamukkale
Denizli – Kaklık
Denizli – Çökelez
Denizli – Honaz
Adana – Kabasakal
Ankara – Gölbaşı
Ankara – Eymir
Antalya – Eren Dağı
Antalya – Akçalı
Antalya – Tünek Tepe
Antalya – Kaş
Bolu – Abant
Bursa – Uludağ
Erzincan – Çakırman
Erzurum – Palandöken
İsparta – Eğirdir
İstanbul – Çatalca
İstanbul – Ormanlı
İstanbul – Karaburun
İstanbul – Aydos
İstanbul – Silivri
İstanbul – Kemerburgaz – Çiftalan
Gebze – Muallimköy
İzmir – Güzelbahçe
İzmir – Ödemiş
Kayseri – Alidağ
Konya – Akşehir
Manisa – Sipil Dağı
Mersin – Yaylacık Tepesi
Muğla – Gökova
Muğla – Ören