Foreks Piyasasında Büyüme Bekleniyor

Günlük 5.5 trilyon doları aşan işlem hacmi ile dünyanın en likit piyasası olan foreks, Türkiye’de de giderek büyüyor. Türkiye’de bu yıl işlem hacmi yaklaşık 14 milyar dolar civarında olan piyasanın 2015’te üç kat büyümesi bekleniyor. 2015’te piyasaların dalgalı olacağını öngören analistlere göre, forekste Amerikan Doları ve İngiliz Sterlini öne çıkabilir…

2011 yılında Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mevzuatı kapsamına alınan foreks piyasası, giderek daha çok sayıdaki bireysel ve kurumsal yatırımcıların ilgisini çekiyor. Bu dev piyasa, Amerikan Merkez Bankası’nm (FED) faiz tarafında şahin bir kalkışa hazırlandığı, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ise büyümeye odaklandığı atmosferden oldukça olumlu faydalanıyor.

Türkiye’de yaklaşık 60 bin foreks yatırımcısı olduğu belirtilirken, önümüzdeki dönemde bu rakamın hızla artacağı ileri sürülüyor. Özellikle dolar tarafındaki hareketliliğin yatırımcılara son aylarda ciddi fırsatlar yarattığına dikkat çeken analistler bu volatil dönemin Türkiye foreks piyasası hacmine de pozitif yansıdığını düşünüyor.

2014 yılı Türkiye foreks piyasası kaldıraçlı alım satım işlem hacmi, temmuz ayı sonu itibariyle 2.2 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bu rakam, 2012 yılı toplam işlem hacmi olan 1.4 trilyon ve 2013 yılı toplam hacmi olan 3 trilyon TL ile karşılaştırıldığında oldukça yüksek bir çıkış olduğunun da göstergesi. İşlem hacminin istikrarlı şekilde büyüdüğü 2013 yılı Temmuz sonu rakamı olan 1.5 trilyon TL’nin bu yılın aynı döneminde çoktan geride bırakıldığı görülüyor. 2011 yılındaki SPK regülasyonundan bu yana istikrarlı bir şekilde büyüme sergilemeye devam eden foreks piyasasında hacimlerin aylık olarak yaklaşık 320 milyar TL seviyelerindeki bir banda oturmaya başladığı gözleniyor. Büyüme potansiyelinin halen devam ettiğini hatırlatan analistler, bu hacmin 2014 yılında 4 trilyon TL’ye ulaşacağını tahmin ediyor.

İLGİ DOLAR/TL VE EURO/TL’YE

Söz konusu piyasa içinde işlem hacmi açısından liderlik ipini euro/dolar göğüslerken, dolar/Japon Yeni ve İngiliz Sterlini/dolarm da en çok işlem gören diğer parite çiftleri olduğu görülüyor. Son dönemde ECB ve FED tarafındaki hareketliliğin yarattığı volatilitenin TL çaprazlarını Türk yatırımcılar için cazip kıldığım hatırlatan analistler, lokal ilginin dolar/TL ve euro/TL tarafında yoğunlaştığını belirtiyor.

Öte yandan analistler, rekorlar tazeleyen S&P500 endeksine dikkat çekerken, altın fiyatlarında özellikle dip seviyelerin test edilmesiyle talebin yeniden canlanacağım tahmin ediyor. Analistlere göre brent petrolde ise 100 dolar psikolojik direnci önemli. Bu hafta Para Dergisi okuyucuları için foreks piyasalarında işlem gören şeker, euro/dolar, dolar/Japon Yeni, euro/Japon Yeni, altın, gümüş, bakır, BIST-100, mısır, pamuk, platin, paladyum, WTI, brent petrol, Dow Jones gibi ürünlerin olası seyrini piyasanın önde gelen analistlerinden aldık…

“İŞLEM HACMİ 3 KAT ARTABİLİR”

2015 yılında piyasaların dalgalı olacağını tahmin eden InvestAZ Uluslararası Piyasalardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Fatih Yeğenoğlu, özellikle FED’in son toplantısında ortaya koyduğu tablonun sert hareketleri de beraberinde getireceğini düşünüyor. Bunun fo-rekste işlem hacmini son yıllardaki düzeyine göre ciddi oranda artıracağını söyleyen Yeğenoğlu, Türkiye’deki işlem hacminin ne kadar artacağının ise mevzuat değişikliklerine bağlı olduğunu belirtiyor. Yeğenoğlu, foreks piyasasının canlanması için gerekenleri şöyle sıralıyor:

“Yabancılara yönelik vergi düzenlemelerinin tamamlanması, yurtdışına IB’lik “tanıtım aracısı” verilmesinin kolaylaştırılması ve yabancılara hesap açılma prosedürünün Londra ve New York örneklerine getirilmesi durumunda, özellikle Ortadoğu’dan çok ciddi bir hacim Türkiye’ye çekilebilir. Türkiye’de yapılan işlem hacmi en az üç katma çıkabilir. Burada yeni yatırımcılar açısından hizmet kalitesi de önemli olacak. Özellikle işlem platformu çeşitliğinin sağlanması, eğitim ve analiz desteğinin farklılaştırılması, hem yeni yatırımcılar kazanılması hem de işlem hacminin artırılması açısından önemli olacak.”

“SPK’NIN YAPTIRIMLARI CİDDİ”

Bu piyasada işlem yapmak isteyen yatırımcıların sözleşme imzalayarak kimlik fotokopisi ve adreslerini teyit eden bir fatura ile hesap açmasının mümkün olduğunu belirten Yeğenoğlu, ancak SPK lisanslı aracı kuramların tercih edilmesinin çok önemli olduğunu hatırlatıyor. SPK’nın yatırımcıların hakları açısından çok kritik bir mevzuat hazırladığım söyleyen Yeğenoğlu, “Bu kapsamda açılan hesaplarda yatırımcı fonları Takasbank nez-dinde korunur. Bununla birlikte ‘eksi bakiye’ koruması gibi dünyada benzeri zor görülen uygulamalarımız da var. Yine herhangi bir şikayet durumunda SPK’nın ciddi yaptırımları bulunuyor” diyor.

“STOP LOSS KULLANILMALI”

Türkiye’de foreks işlem hacminin hızlanarak yükseleceğini öngören ALB Menkul Değerler Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut, 2015 yılında da trendin devam etmesini bekliyor. Piyasalarda oluşan trendlerin ve mevcut ekonomik konjonktürün iyi analiz edilmesi gerektiğini söyleyen Karabulut, “Jeopolitik riskler de göz ardı edilmemeli. Yatırımcılar bu piyasalarda kendilerini çok sert fiyat hareketlerinden korumalılar. Piyasada oluşabilecek risklere karşı kırılganlığı fazla olan ürünleri fazla tercih etmemeliler. Bu durumda daha majör pariteler tercih edilmeli” diyor.

Foreks piyasaların küresel ve ulusal çapta ekonomik haberlerden hızla etkilenebildiğim hatırlatan Karabulut, “Bu piyasada kaldıraç olduğu için kar ve zararların miktarı da yüksek oluyor. İşlem yapanların veri ve haber akışını, teknik seviyeleri takip etmeleri gerekir. Ayrıca risklerini sınırlamak için stop loss kullanmaları da şart. Çünkü stop loss kullanmamaları durumunda pozisyon aleyhine oluşabilecek bir harekette zararları dramatik bir duruma gelebilir. Yatırımcıların bu piyasada her zaman trend tarafına doğru işlem yapmaları, karlarını artıracağı gibi zararlarını da azaltır” diyor.

“DOLAR GÜCÜNÜ KORUYACAK”

2015’in piyasalar için ekonomik politika değişikliklerine sahne olabilecek bir yıl olduğunu hatırlatan Işık FX Türev Araçlar Birim Yöneticisi Yücel Tonguç Erbaş, bu nedenle foreks piyasasına ilginin ve dünya genelinde yatırımcı sayısının yükseleceğini düşünüyor.

Yılsonuna kadar mevcut ülke ekonomi politikalarının beklentiler doğrultusunda devam edeceğini tahmin eden Erbaş, “2014 sonuna doğru dolar güçlü kalmaya devam edebilir. ABD’de iki ve 10 yıllık Hazine faizleri yükselirse bu gelişmeler de altın fiyatlarında aşağı yönlü baskıyı artırır. Doların değer kazanmasıyla birlikte paritelerde yukarı yönlü, (örnek: dolar/TL), doların karşıt döviz olduğu paritelerde ise aşağı yönlü hareketler gerçekleşebilir (örnek: euro/dolar)” diyor.

Destek Menkul Değerler Analisti Eren Can Ümüt de bu yıl FED’in 2015’in ilk yarısında faiz artışına gidebileceği beklentisiyle dolar lehine hareketlilik görülebileceğini düşünüyor. Ümüt, Avrupa Merkez Bankası’nın genişleyici para politikası kararları almasının etkisiyle euro’da düşüş öngörüyor.

Yatırımcılara foreks piyasalarının cazip olmasının nedeni olan ‘kaldıraç’ oranının iyi ayarlanması gerektiğini hatırlatan Ümüt, doğru ayarlanmamış bir kaldıraç oranı ile açılan pozisyonlarda zarar edilmesi durumunda karşılaşılan zarar miktarının oldukça büyük olabileceğini söylüyor.

Foreks piyasasında disiplinli ve doğru işlem stratejileri uygulamanın önemine dikkat çeken Ümüt, yatırımcılara şu uyarılarda bulunuyor:

“Duygusal davranılması durumunda zarar potansiyeli daha da yükselir. Örneğin eğer ters pozisyonda yakalanılmışsa bunda ısrar etmemek gerekir, işlem yapılmak istenen para birimi veya emtianın kendine özgü dinamikleri de iyi bilinmeli.”

“PİYASA İLE İNATLAŞMAYIN”

Türkiye’de foreks piyasalarındaki işlem hacminin yılsonunda 50 milyar dolar civarında oluşmasını muhtemel gören Gedik Yatırım Kaldıraçlı işlemler Satış ve Pazarlama Müdürü Murat Eri, yatırımcıların bu piyasada yaptıkları analizleri sık sık güncellemelerini öneriyor. FED’in parasal genişlemeyi sonlandır-ması ile doların çoğu enstrümana karşı değer kazanmasını bekleyen Eri, “Bu nedenle dolar ‘long’ pozisyonların artması muhtemel. Ekonomik gelişmelerin gerçekleşme hızının arttığını da hesaba katarak yatırımcıların yaptıkları analizleri sık sık güncellemeleri gerekir” diyor.

Foreks piyasasında başarının altın anahtarının ‘disiplin’ olduğunu kaydeden Eri, yatırımcılara işlem stratejilerine sadık kalmalarım ve sabırlı olmalarını tavsiye ediyor. En çok hata yapılan konunun ise zarardaki bir pozisyonu koruyarak, piyasayla inatlaşmak olduğunu belirten Eri, “Buna karşın kardaki pozisyon, karı gördükten çok kısa bir süre sonra sabırsızlıkla kapatılıyor. Bu noktada işleme girerken yatırımcıların zararı kesecekleri ve karı almak istedikleri seviyeleri belirlemeleri gerekir” diyor.

“RİSKLERE DİKKAT”

Piyasanın riskli olmasının temel nedeninin kaldıraçlı işleme olanak tanıması olduğunu söyleyen Integral Menkul Değerler CEO’su Kıvanç Memişoğlu, bilinçsiz ve eğitimsiz şekilde kaldıraç kullanımımn riski artıracağını belirtiyor. Öte yandan kaldıracın doğru kullanımının bilgili yatırımcıya esneklik kazandırarak işlem olanaklarını artıracağım söyleyen Memişoğlu, “Bu nedenle kaldıraç kullanımım az parayla çok kazanç sağlayan bir sihir gibi görmek yerine yatırımcıya esneklik kazandırıp olanak artıran bir araç olarak görmek gerek. Bu durum riski azaltır. Yatırımcılar Türkiye’de 1/100 oranına kadar kaldıraç kullanabilir. Ancak bakiyenin tamamıyla ve en yüksek kaldıraç oram ile işleme girmek her zaman risklidir” uyarısında bulunuyor.

“EURO/DOLAR BEKLENTİMİZ 1.25”

Sektörün SPK düzenlemesine girmesi ve spread’lerin spot piyasaya göre oldukça dar olmasının bu piyasanın cazibesini günden güne artırdığını belirten Garanti Yatırım Hazine Direktörü Erman Kanmaz, 2015 yılında da bu trendin sürmesini bekliyor.

Türkiye’de kaldıraçlı işlemlerde müşterilerin işlemlerinin ağırlıklı olarak euro/dolar paritesi üzerine gerçekleştiğini kaydeden Kanmaz, bunu likiditesinin yüksek, marjların dar, haber ve veri takibinin nispeten kolay olmasına bağlıyor. FED’in faiz artırımı, ECB’nin ise parasal genişleme yapmasının beklendiği bir dönemde euro üzerinde bir baskı olması ihtimali olduğunu hatırlatan Kanmaz, “Ancak buna rağmen yatırımcılara kısa süreli kar alımları ve piyasa düzeltmelerini dikkate alarak pozisyon almalarını öneriyoruz. 2014 sonu için euro/dolar beklentimiz 1.25,2015 sonu için ise 1.22” diyor.

İşlem yapacaklara uyarılar

• Aracı kurumların düzenledikleri eğitimlere katılıp piyasanın işleyiş biçimi hakkında bilgilenin.
• Öncelikle demo platformunu kullanın.
• Online eğitim seminerlerine ve düzenlenen eğitim etkinliklerine katılın.
• Gerekirse bireysel eğitimlerden faydalanmak için müşteri temsilciniz ve uzman eğitim sorumluları ile iletişime geçin.
• İşlem stratejilerinizi geliştirmek için araştırma analiz departmanıyla iletişime geçin. Anlık piyasa verilerini uzman analistlerin yardımıyla yorumlayın.
• Kaldıraç oranını ayarlamayı öğrenin.
• Piyasanın işleyişine hakim olduktan sonra, düşük montanlı işlemlerle gerçek ortamda performansları takip edin.
• Belli bir başarı oranı yakaladıktan sonra adım adım işlemleri büyütün.
• Temel analiz için ekonomik ve siyasal olaylar, teknik analiz için grafiklerin okunması, destek direnç seviyeleri ile trend kavramını iyi öğrenin.
• İşlem yapmadan önce karı realize edecek seviyeyi (take-profit) ve zarar oluşması durumunda pozisyonun kapanacağı seviyeyi (stop-loss) belirleyin.
• Sermayenizin tümü ile pozisyona girmeyin.
• İşlem yapmak istenilen para birimi veya emtianın kendine özgü dinamiklerini iyi bilin (altın ile dolar arasında ki ilişki gibi).
• Mümkünse birbiriyle korelasyon ilişkisi içinde olan enstrümanları kullanarak bir portföy yapısı oluşturun.

Bu piyasada nasıl işlem yapılır?

• Öncelikle SPK’dan izin almış denetime tabii bir şirket ile ‘Kaldıraçlı Alım Satım’ sözleşmesi imzalayarak hesap açımı gerçekleştirin.
• Hesap açılışı gerçekleştirilmeden önce, hesap açılışı yapılmak istenen kurumda ne gibi masraf ve komisyonlar olduğu, hangi işlem platformu üzerinden işlemlerin gerçekleştirildiğinin öğrenilmesi gerekir.
• Açılan hesap içerisinde belli bir miktarda fonlama yaparak, para yatırın. (Bu teminat Takasbank’ta saklanıyor.)
• Ardından kullanıcı adı ve şifresiyle aracı kurumun sağladığı platforma giriş yaparak işlemlere başlayabilirsiniz.
• Yatırım yapılacak enstrüman ve yatırım miktarı seçilip “al” ya da “sat” tuşuna basarak istenilen yönde işlem gerçekleştirilir.

Giriş ve çıkış seviyeleri iyi belirlenmeli

Foreks piyasası, 2015 yılında da özellikle işlem hacimleri açısından pozitif bir yıl geçirebilir. FED ve ECB’nin para politikalarında atacakları adımların yaratacağı global hareketliliğe ek olarak Türkiye tarafındaki politik etkenler özellikle 2015’te TL çaprazlarında çok ciddi fırsatlar yaratabilir. 2015’te de FX işlem hacmi artışı göreceğiz. Bu yıl 36’ya çıkan FX aracı kurum sayısı artmaya devam edecek. Öte yandan, makro hikaye olarak önemli bir noktaya geldik diyebiliriz.

Bu temadan yola çıkanlar doların güçleneceği, faizlerin sınırlı da olsa yükselebileceği bir çeyreğe hazırlanabilirler. Bu varsayımları kabul eden bir yatırımcı için de tabii ki bazı sonuçlar olacaktır. Bu sonuçları da trading fikirlerine çevirmek mümkün.

ABD’nin merkez bankası verilerine bağımlı olduğunu biliyoruz. Böyle bir ortamda doları euro’ya karşı tercih etmek ya da gelişen ülke kurlarına karşı tercih etmek bir seçenek olabilir. Bu kurlar arasında dolar ihtiyacı olan ancak rezervleri güçlü olmayan ve yüksek faiz verenler öne çıkabilir. Ayrıca faiz artışı yaklaşan İngiltere’nin para birimi de aksi yönde ilerleyen euro’ya karşı tercih edilebilir. Faizlerin yükseldiği ortamda altın ve diğer değerli metallerin de güçlerini kaybetmeye devam etmelerini bekliyoruz. Paladyum gibi jeopolitik gelişmelerden beslenen metallerde ise durum biraz daha farklı olabilir. Bonolar için yükselen faiz ortamı hisse senetlerine göre ilk aşamada daha yaralayıcı olacak. Ancak madalyonun diğer yüzü de var. Bu ortamda sepet satışları yerine varlıkların kendi içinde ayrışacakları bir dönem ortaya çıkabilir.

Örneğin yavaşlayan Çin ve ona bağımlı Avustralya gibi ülke varlıkları zarar görürken zayıf yen ile beslenen Japon hisse senetlerinin yaşadığı ve yaşayacağı durum gibi. Bu yüzden şimdiden bir ürün ya da gruba, özellikle de kaldıracın söz konusu olduğu durumlarda bağlanmak yerine yatırımcılarımızın bizimle kontağa geçerek çerçevesini çizdiğimiz oyun planını uygulamalarını öneriyoruz. Yatırımcılara sadece bu piyasa için değil, tüm pozisyonları için önerimiz, giriş noktasını belirlerken çıkış noktasını da belirlemeleri gerektiği. Elde edecekleri potansiyel kar için katlanabilecekleri potansiyel zararı en başında belirlemek ve bunu sıkı bir disiplinle uygulamak önemli. Bu kurala uyulmadığı sürece, anlık fiyat hareketleri, yetersiz bilgi ile verilmiş kararlar, uzun vadede yatırımcıları zarara uğratır. Ayrıca her müşterinin risk algısına göre kaldıraç oranını belirleyerek yatırımlarını buna göre yönlendirmesi gerekir.

Piyasanın hızını vergi unsuru kesiyor

Türkiye’de, kesin olmamakla birlikte yaklaşık 60 binin üzerinde foreks yatırımcısı olduğunu biliyoruz.

Yatırımcı sayısının lisanslı kurumların artmasıyla birlikte daha da artmasını bekliyoruz. Foreks piyasası, dünyada günlük 5.5 trilyon doları aşan işlem hacmi ile dünyanın en likit piyasası konumunda.

Aracı Kuruluşlar Birliği’nin 2014 yılı ilk yedi aylık rakamlarına göre, Türkiye’de günlük işlem hacimleri yaklaşık 14 milyar dolar civarında. 2014 yılında yatırımcıların ürün tercihleri çoğunluklu olarak derinliği olan, likiditesi yüksek, trade olanağını daha fazla sunan, işlem saatlerinin daha uzun olduğu majör paritelerdeki ürünlerin işlemlerini yapmaları şeklinde. Bu özelliklerin hepsini sağlayan euro/dolar paritesi işlem hacimlerinde açık ara başı çekiyor.

2015 yılında yatırımcı sayısının, foreks işlemlerindeki bilinç, bilinirliğin gelişmesi ve lisanslı kurum sayısının çoğalmasıyla birlikte daha da artacağını öngörüyoruz. Gelişen ve büyüyen foreks piyasasının hızını az da olsa ‘vergi’ unsuru kesiyor. Foreks kazançlarının beyana tabi olması, yatırımcılar için zorlayıcı ve engelleyici nitelikte olabiliyor. Vergi ve beyan konusunda yatırımcıların bilgilendirilmesi piyasanın gelişimini de olumlu etkileyecektir.

2014’ün son çeyreği yatırımcıların artık 2015’teki piyasa beklentilerini şekillendirmeleri için son dönemeç. 2014 yılında özellikle gelişmiş ülke ekonomik performanslarına paralel olarak merkez bankaları politikalarında ayrışmaların öne çıktığını ve para politikaları paritelerinde de son dönemde alıştığımız trendlerin tersine döndüğüne tanık olmaktayız. Özellikle Avrupa Merkez Bankası’nın eksi faiz dönemine geçmesiyle beraber son dönemde fonlama para birimine dönen euro’nun, ECB Başkanı Mario Draghi’nin taahhüt ettiği 1 trilyon euro’luk bilanço artırımı doğrultusunda 2015’in ilk yarısında baskı altında kalmaya devam etmesi kaçınılmaz olacak.

Gelişmekte olan ekonomilerin başında gelen Çin’de hükümetin dile getirdiği ‘yeni normal’ algısı paralelinde daha düşük büyüme oranlarına hazır olunmalı. Trademaster FX sistemimizde bulunan Çin Yuan’ı üzerinden ‘carry trade’ arayanların dikkatli olmaları gereken bir dönemdeyiz. 2015’e girerken yatırımcıların foreks dağılımlarında uzun tarafta düşünmeleri gereken paritelerin başında FED Başkanı Janet Yellen’in önderliğinde çıkış stratejilerinin şekillenmeye başladığı dolar ve “parasal genişlemeye yeter” diyen İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney’in çıkışa işaret ettiği İngiliz Sterlini geliyor.

Burak ALTINSAÇHalk Yatırım Pazarlama ve Kurumsal İletişim Birimi Direktörü
Yatırımcı piyasayı öğrenmeli

Kaldıraçlı işlemlere duyulan ilginin giderek artacağını düşünen Halk Yatırım Pazarlama ve Kurumsal iletişim Birimi Direktörü Burak Altınsaç, Türk yatırımcısının ciddi bir şekilde foreks piyasalarına ilgisi olduğunu belirtiyor. Bu ilgiyi foreks piyasasının işlem hacimlerinden de görüldüğünü belirten Altınsaç, “Mevcut durumda Türkiye’de kaldıraç oranları 1:100 olarak tebliğde sınırlanmıştır. Bu ürüne yeni yatırım yapanlardan, kaldıraç seviyelerinin seçiminde çok dikkatli olmalarını istiyoruz.

Ürün, içerdiği riskler ve yüksek kaldıraç oranı nedeniyle, yatırımcıların bilinçli olmaması durumunda ciddi zararlar görebileceği bir karakterdedir. Öte yandan vergilendirme ile ilgili çalışmaların bu ürün için netlik kazanması, foreks piyasalarının Türkiye’de büyümesinin hızını daha da artıracaktır” diyor. ‘Kaldıraçlı İşlemler Tebliği’ sayesinde, yatırımcıların Takasbank güvencesinde, sınırlanmış kaldıraç oranları ile foreks piyasalarına yatırım yapma imkanı bulduğunu dile getiren Altınsaç, yatırımcının ilk önce piyasayı öğrenmesini ve risklerin farkında olmasını öneriyor. Foreksin riskli bir ürün olduğuna dikkat çeken Altınsaç, kaldıraç kullanılabiliyor olmasının ürünü daha da riskli hale getirdiğini hatırlatıyor.