Üst Düzey Yönetici Atamalarında Tepe Yöneticiler
2013’te üst düzey yönetici dünyasında atamaların yüzde 41 ’ini tepe yöneticiler oluşturdu. Pazarlama en hareketli departman olarak dikkat çekti. Bilişim sektörü atama sayısında lider olurken, atağa geçen turizm ikinci sırada.
SON dönemde şirketlerin pek çoğu yöneticilerini kendi içinden yetiştirmeye gayret ediyor. Ancak bazen de hızlı büyüme isteği, taze kan ihtiyacı, birleşme-satın alma gibi durumlarda dışarıdan lider transferine gerek duyulabiliyor. Bu anlamda üst ve orta düzey yönetici değişimleri açısından son birkaç yıldır süregelen hareketlilik 2013 yılında da devam etti. Yenibiriş.com’un yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de 2012 yılında 436 üst düzey atama ve transfer gerçekleşirken, 2013’te bu rakam 411’de kaldı. Bir önceki yıla göre atama ve transferler kısmen azalmış olsa da lider ihtiyacı 2013’te de devam etti ve pek çok şirket 2014’e yeni yöneticileriyle girdi.
Kamuoyuna duyurulan atama ve transferler dikkate alınarak yapılan araştırmada, 35 sektör ve 19 iş alanı incelendi. Ortaya çıkan sonuçlara göre, 20İ3’te en çok yönetici ataması ve transferi bilişim (yüzde 12.01), turizm-otelcilik (yüzde 8.58), ilaç (7.11), perakendecilik-toptancılık (yüzde 6.37) ve bankacılık-finans (yüzde 6.13) sektörlerinde gerçekleşti.
“DİJİTAL BECERİ” ZORUNLU İHTİYAÇ
Listenin ilk sırasında 2012’de olduğu gibi bilişim sektörü yer aldı. Bu durum aslında internet ve telekom teknolojilerinin hayatımıza gün geçtikçe daha fazla entegre olmasının doğal bir sonucu. Yoğun rekabet ortamında sürdürülebilirliği korumak için artık sektör fark etmeksizin her şirketin sağlam bir teknolojik altyapıya sahip olması gerekiyor. “Dolayısıyla teknoloji şirketlerinden beklenti giderek yükseliyor, bu da donanımlı kadrolar ve bu kadrolara liderlik yapabilecek yetkin yöneticilere ihtiyaç duyulmasını sağlıyor” diyen Nicholson International Türkiye Ülke Müdürü Mutlu Eroğlu, bilişimde yaşanan bu atama hareketliliğin kaçılmaz olduğunu düşünüyor.
Önümüzdeki dönemlerde sektörde deneyim kazanmış yöneticilere ihtiyacın devam edeceğini söyleyen Amrop International Yönetici Ortağı Prof. Dr. Yeşim To-duk, son yıllarda bilişim sektöründen gelen yöneticilerin başka sektörlerdeki şirketlerin lider takımlarına geçtiğini, bu anlamda çift yönlü bir gidiş geliş yaşandığına dikkat çekiyor. Önümüzdeki 10 yılda dijital kabiliyetleri yüksek olan yöneticilere olan talep ve isteğin çok artacağını söyleyen Toduk, “Bu yöneticiler gitgide her şirkette gereken bir beyin takımı olacaklar. En fazla iş değişikliğini bu yöneticiler yapacak” diyor.
TURİZM ATAK YAPTI
En çok yönetici ataması yapılan ilk beş sektöre baktığımızda bilişim iki yıldır liderliği korurken, bu yıl listeye sürpriz bir şekilde yüzde 8.58 oranla ikinci sıradan turizm sektörü girdi. 2012’de ilk beşe giremeyen turizmin, 2013’te atağa kalkarak ikinci olmasını değerlendiren Yeşim Toduk, bunu turizm sektörünün büyümesine ve son yıllarda yeni iş alanlarının açılmasına bağlıyor. Stanton Chase Türkiye Yönetici Ortağı Çağrı Alkaya ise turizmde yapılan yatırımların artmasıyla doğru orantılı olarak, sektör içi üst yönetimlerin değişmeye başladığını ancak sektörün doğal yapısını baz alırsak bu değişimin ancak belli bir noktaya kadar gerçekleşebileceğini öngördüklerini söylüyor.
SİGORTA DÜŞÜŞTE
Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta ise 2012 yılında en çok yönetici ataması yapılan ilk beş sektör arasında yer alan sigorta ve gıdanın 2013’te aynı dinamizmi göster memiş olması. 2012’de en çok yönetici ataması yapılan ilk beş sektörde sigorta (yüzde 7.88) dördüncü sırada yer alırken, gıda (yüzde 6.40) beşinci sırada idi.
Bu sektörlerde yönetici atama ve transferlerinin bu yıl yavaşlamış olmasını değerlendiren uzmanlar her iki sektörün de yapılanmalarını ve kadrolarım tamamladığını belirtiyor. Nicholson International Türkiye Ülke Müdürü Mutlu Eroğlu, 2011’de sigorta sektöründe çok fazla birleşme yaşandığını, bu yüzden sonucun doğal olduğunu belirtiyor. Stanton Chase Türkiye Yönetici Ortağı Çağrı Alkaya ise, sigorta sektörünün konsolide bir sektör olduğu için üst yönetim için çok fazla pozisyon olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor: “2012 yılında çok fazla atama olsa da bunun uzun donemde çok sık olacağını düşünmüyoruz. Nitekim firma sayısında yakın zamanda azalma görebiliriz.”
HAREKET TEPE YÖNETİMLERDE
Sektörlerde durum böyle. Peki ya departmanlar?
Araştırma sonuçlarına göre, geçtiğimiz yıl en çok yönetici ataması sırasıyla tepe yönetim (yüzde 41.67), pazarlama (12.25), satış (11.76), İK (yüzde 10.05) ve mali işler (6.68) alanlannda gerçekleşti. En fazla atama ve transferin bu yıl da tepe yönetime yönelik olması, akıllara doğru lideri seçmenin çok da kolay olmadığını getirse de uzmanlar bunu farklı yorumluyor.
Mutlu Eroğlu, bunun şirketlerin yaklaşımıyla ilgili olduğunu söyleyerek agresif ve büyümeye çok fazla odaklanmış hırslı yapıların beklentileri karşılayacak yönetici bulmakta zorlandığım ifade ediyor ve ekliyor: “Genel müdürler ve CEO’lar açısından genellikle aşırı risk almak yerine daha temkinli olup bulunulan konumu anlamak ve uzun dönemli bir strateji belirlemek tercih ediliyor. Kararların hızla değişebildiği patron şirketlerinde bu sabır gösterilmiyor. Global ve çok uluslu yapılarda ise konjonktürel olarak yaşanan ekonomik sıkıntılar, daralma ve finansal krizler şirketleri zor hedeflere yöneltiyor.
Karlılık artırma ve maliyet azaltma baskısı artıyor. Böyle olunca yöneticiler beklenen performansı hızlıca gösteremiyor.” Eroğlu’na göre bir diğer önemli nokta da çalışanlar tarafından yöneticinin kabul görmemesi. Köklü kadroları olan şirketlere yeni bir üst düzey yönetici atandığında alttaki ekiplerden yeteri kadar kabul göremeyebili-yor. Dolayısıyla içerde motivasyon düşüyor ve verim alınamıyor. O zaman yeni yöneticiyi gözden çıkarmak daha kolaymış gibi düşünülüyor. Çağrı Alkaya’ya göre, tepe yönetimdeki sirkülasyon hızının bir diğer nedeni de yöneticilerin farklı kariyer arayışı. “Yöneticiler heyecanlarım farklı alanlarda tatmin etmek istiyor” diyen Alkaya, şirketlerin lider seçimlerine yanlış bakış açısıyla başladığını söylüyor ve doğru lideri bulmanın aslında bu yüzden zor gözüktüğünü belirtiyor.”
PAZARLAMA EN HAREKETLİ BOLUM
Yönetici atamasında tepe yönetimden sonra en çok pazarlama departmanlarında lider değişimi yaşanıyor. Sürekli gelişen teknoloji ile birlikte pazarlama stratejileri de değişiyor. Pazarlamacılardan artık aynı zamanda iyi birer teknoloji danışmanı olması bekleniyor. “Pazarlama stratejik olduğu kadar satışı ve şirketin kurumsal kimliği ve duruşunu belirleyen bir bölüm. Bir şirket hakkında ne düşündüğünüzü o şirketin ürünleri ya da hizmetleri olduğu kadar ne şekilde anlatıldığı da belirliyor” diyen Mutlu Eroğlu, buradaki yönetim ekiplerinin yetenek ve deneyimlerinin şirketleri istediği noktaya götürmesinde çok önemli olduğunun altını çiziyor.
“KADIN YÖNETİCİLİĞİ TALEP ETMELİ”
Yönetici atama ve transferlerinin cinsiyet dağılımına baktığımızda ise karşımıza bizi pek şaşırtmayan bir tablo çıkıyor. 2013 yılında da geçmişte olduğu gibi erkek yöneticiler kadınlara göre daha fazla tercih edildi. 2013’te yüzde 72,97 oranında erkek yöneticiler tercih edilirken bu oran kadınlarda yüzde 27.03’te kaldı. 2012’de ise erkek ve kadında bu oran sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 30 seviyesinde idi. Kadınların yönetimde erkeklere oranlara daha az söz sahibi olması Türkiye’nin gerçeği olmaya devam ediyor.
Mutlu Eroğlu, kadın yöneticilerin çok başarılı olduğunu ama yükselme şanslarının özellikle bazı erkek egemen sektörlerde çok az olduğunu söylerken Yeşim Toduk ise, kadınların tepe yönetime erkeklere oranla daha az talip olduğuna dikkat çekiyor. Toduk, kadınların tepe yönetimde masaya oturma istekliliği gösterirse bu durumun değişeceğini söylüyor.
Müge YALÇIN / MY Executive Kurucu Ortak
“Bağımsız yönetim kurulu üyesi talepleri artacak”
2013’te hızlı tüketim ürünleri sektörü, gıda, enerji, inşaat, üretim, dayanıklı tüketim malları ve finans en çok işe alımın yaşandığı sektörler oldu. Türkiye’de ofis açan yabancı şirketler için 2012’da olduğu gibi 2013’te de ülke müdürleri ve genel müdürleri araştırdık. Ayrıca özel sermaye fonlarının (private equity) yatınm yaptıkları şirketler de CFO başta olmak üzere, üst düzey yönetici araştırmaları konusunda hizmet verdiğimiz şirketler oldu. Geçen birkaç yılın aksine bu yıl bankacılık ve finans sektöründe üst ve orta düzey yönetimde daha fazla değişim oldu.
Müşterilerimizin bizden talep ettiği genel müdür pozisyonları enerji, üretim, hızlı tüketim malları, ambalaj, gayrimenkul geliştirme, ilaç, liman işletmeleri ve tekstil sektörlerinden oldu. Genel müdür pozisyonlarının yanı sıra yönetici değişiklikleri açısından en çok talep edilen pozisyonlar arasında finans direktörü (CFO), İK direktörü, stratejik planlama ve iş geliştirme ve lojistik pozisyonlarını söyleyebilirim. Bunların yanı sıra bankacılık, sigorta ve üretim sektörlerinden bağımsız yönetim kurulu üyesi araştırılması projeleri yürüttük. Bağımsız yönetim kurulu üyesi için gelen talepler önümüzdeki dönemde artacak diye tahmin ediyoruz.
EZGİ GÜLER
