Ürün Sorumluluğu Tazminatı

TAKLİT ve tağşiş suçunu işleyenlere yönelik caydırıcılığı ve yaptırımları artıracak yasal düzenleme için hazırlıklar sürerken, ürün güvenliğine yönelik düzenleme yeniden gündeme geldi. Yaklaşık iki yıl önce Meclis’e gelen ancak o dönemde kadük olan ürün güvenliğine ilişkin düzenleme, daha da geliştirilerek önceki hafta Meclis’e sevk edildi. AK Parti Milletvekillerinin imzasını taşıyan Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanun Teklifi’ne göre nihai tüketicinin elinde bulunan güvensiz ürünlerin geri çağrılması zorunlu olacak. Kanun teklifi ile “ürün sorumluluğu tazminatı” hayata geçecek.

ZORUNLU OLACAK

27 maddelik Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanun Teklifi’nin, bu hafta Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. Kanun teklifinin aynen yasalaşması halinde, düzenleme piyasaya arz edilmesi hedeflenen, arz edilen, piyasada bulundurulan veya hizmete sunulan tüm ürünleri kapsayacak. AB üyesi ülkelere ihraç edilen veya ihracı hedeflenen ürünler bu düzenleme kapsamında piyasaya arz edilmiş sayılacak. AB üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edilen veya ihraç edilmesi hedeflenen ürünler, bu düzenlemenin kapsamı dışında kalacak.

Ancak Türk malı imajının zedelenmemesi için bu ürünlerin de güvenli olması, tağşişe konu olmaması ve ürüne ilişkin işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin alıcıyı yanıltmayacak şekilde yapılması zorunlu olacak. Aym şekilde piyasa gözetimi ve denetimi kapsamında da bu ürünlerde uygunsuzluk tespit edilmesi halinde aynı yaptırımlar uygulanabilecek. Bu kanun hükümleri söz konusu ürüne, özel kanunda hüküm bulunmayan hallerde uygulanacak. Teklif, yasalaşması halinde yayımından bir yıl sonra yürürlüğe girecek.

ÜRÜN SORUMLULUĞU TAZMİNATI

Ürünün, bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu ürünün imalatçısı veya ithalatçısı zararı gidermekle yükümlü olacak. İmalatçı veya ithalatçının sorumlu tutulabilmesi için, zarar gören tarafın uğradığı zararı ve uygunsuzluk ile zarar arasındaki nedensellik bağım ispat etmesi zorunlu olacak. Ürünün sebep olduğu zarardan birden fazla imalatçı veya ithalatçının sorumlu olması halinde, bunlar müteselsilen sorumlu tutulacak. Ürünün sebep olduğu zarar nedeniyle ödenecek maddi ve manevi tazminat miktarının belirlenmesinde Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacak. Tazminat talebi için zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren üç yıl ve her halde zararın doğduğu tarihten itibaren 10 yıl olacak.

Teklife göre, alman diğer önlemlerin riskin ortadan kaldırılmasında yetersiz kalması durumunda işletmeci kendiliğinden veya yetkili kuruluşun talebi üzerine güvensiz ürünü geri çağıracak. İşletmeci geri çağırma önlemini, riskli ürünlere yönelik duyuruda bulunması gerekenlere, ürünün teslim alınacağı veya onarılacağı adres v.s. irtibat noktaları ile nihai kullanıcıya sunulan teklif ve seçenekleri de ekleyerek duyuracak.

İktisadi işletmeci ürünü teslim eden nihai kullanıcıya “ürünün geri çağrılmasına yol açan sorunun giderilmesi”, “ürünün teslim tarihindeki perakende satış değerinin ödenmesi” veya “ürünün, teknik düzenlemesine uygun, güvenli eşdeğer bir ürünle değiştirilmesi” seçeneklerinden en az birini sunacak.

ÜRÜN ARZINDA SORUMLULUK

Kanun teklifiyle imalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı ve dağıtıcının yükümlülükleri belirleniyor. Teklife göre imalatçı ve ithalatçı piyasaya ancak teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygun ürünleri arz edecek, imalatçı ve ithalatçı, ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken tedbirleri alacak ve bunlardan sakınabilmeleri için nihai kullanıcılara gerekli bilgileri sağlayacak. İmalatçı ürünün ilgili kurallara uygunluğunun seri üretim boyunca da sürdürülmesi için gerekli önlemleri alacak, ürünün tasarımı veya niteliğindeki değişiklikler ile uygun olduğunu beyan ettiği kurallardaki değişiklikleri takip edecek ve gereğini yapacak.

E-TİCARETE DÜZENLEME

Düzenlemeye göre, piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan uygun olmayan bir ürünün internet üzerinden satışının yapılması halinde yetkili kuruluş aracı hizmet sağlayıcıya içeriğin çıkartılması için internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıyla bildirimde bulunacak. Söz konusu içeriğin 24 saat içerisinde aracı hizmet sağlayıcı tarafından çıkartılmaması halinde yetkili kuruluş uygun olmayan ürüne ilişkin içeriğe erişimin engellenmesine karar verecek ve bu kararı uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) bildirecek. Bu kapsamda verilen erişimin engellenmesi kararı içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle gerçekleştirilecek. Bu düzenlemeye aykırı hareket edenlere 10 bin TL’den 50 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.

Mehmet MUŞ / AK Parti Grup Başkanvekili
“İhracat için çok olumlu”

Kanun teklifi Türk malı ürünlerin Avrupa pazarına daha rahat erişimini sağlayacak, Türkiye’nin ihracatının artırılmasında etkili olacak. Mevcut durumda üretici başlığı altında toplanan imalatçı, ithalatçı ve yetkili satıcı artık ayrı ayrı tanımlanacak. Ortaya çıkacak aksaklıklarda, müeyyideler paydaşlara hakkaniyetli şekilde uygulanacak. Türk malı imajının korunabilmesi için tağşiş ya da güvensiz ürün ihracatı yapılan firmalara kısıtlama getirilecek. Etikette yazılanlarla ürün tutmuyorsa ve firmalar bu şekilde ihracat yapmaya çalışıyorsa bunlara belli kısıtlamalar ve yaptırımlar getirilecek. E-ticaret, hızlı gelişen bir alan. Özellikle internet, televizyon ve radyo üzerinden uygunsuz ve güvenli olmayan ürün satışı yapılması durumunda onlar da bu düzenlemenin öngörüldüğü müeyyideler kapsamına alınacak.

Adnan ÜNVERDİ / Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
“Türk mallarına güven artacak”

Bu alanda yapılacak düzenleme ile en başta insanımızın güvenli ürüne ulaşmasında etkili bir süreç yürütülecek. Uluslararası pazarda Türk mallarına olan güven artacak. Bunun da özellikle Avrupa gibi standardı yüksek pazarlarda daha güçlü olmamızı sağlayacağını düşünüyor, ihracatımıza ve dolayısıyla rekabet gücümüze önemli katkılarda bulunacağına inanıyorum. AB dışındaki ülkelere gönderilen ürünlerde de belli bir standart sağlanmış olacak. Teklif yasalaştığı takdirde firmalar için bir yıllık geçiş süreci imkanı sunulacak. Üretimden tüketiciye kadar; imalatçı, ithalatçı ve dağıtıcının bir standardının olması gelinen noktada ülkemiz için olumlu bir ^gelişme olduğunu düşünüyorum.

Dr. Sait KOCA / Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Başkanı
“Rekabet gücümüze yarar”

Kanatlı sektörü kalite sistemleri konusunda Türkiye’de önde gelen sektörlerden. Sektörün gelişmesi, bu kadar hızlı büyümesinin başında,’kalite’ rekabeti geliyor. AB dışındaki ülkelerde bizdeki kaliteyi bulamazsınız. Genelde fiyat rekabetinde zorlanıyoruz. AB’ye mevzuat uyumu konusunda gerekli adımları yıllar önce tamamlayan bir sektör olmamıza karşın, AB’ye mal satamıyoruz. Hayvansal ürün ticareti için ikili anlaşmalar yapılması, sağlık sertifikaları modellerinin düzenlenmesi gerekiyor. Bugün 75 ülkeye ihracat yapıyoruz. Ülke imajının güçlendirecek bu düzenlemeler, yurtdışında kalitesi ve markalarıyla rekabet avantajına sahip sektörümüze ve diğer sektörlere de katkı verir. Rekabet gücünü artırır.

Abdülkadir KÜLAHÇIOGLU / Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı
“AB pazarında önümüzü açar”

Yerli makarna sektörü, dünya pazarlarıyla rekabet ediyor. Bugün 150 ülkeye 1.3 milyon ton ihracat yapıyoruz. Ürün güvenliğini zorunlu hale getiren bu tür düzenlemelerin ülke imajına katkısı olacaktır. Makarnada Türkiye kalite olarak İtalya’dan daha iyi. Ancak makarna denilince akla İtalya geliyor. Bunu aşabilmek için ülke imajını güçlendirmek gerekiyor.

Bu sağlanırsa, ürünlerin dış pazarda ‘değeriyle’ satılması ve ülke ekonomisine daha çok katma değer yaratılması sağlanır. AB mevzuatına uyum sağlayan bu tür düzenlemeler, ülke imajının güçlenmesiyle kota pazarlıklarında elimizi güçlendirecektir.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA