Ukraynaya Bavul Ticareti

Ukrayna’da yaşanan siyasi gerginlik satışının önemli kışımın bu bölgeye yapan Osmanbey, Laleli ve Merter’deki bavul ticaretini vurdu. Sadece Merter’de 1 milyar dolara ulaşan ticaretin tamamen kesildiği ifade ediliyor. Son dönemde perakendeciler için önemli bir pazar haline gelen Ukrayna’da mağazalaşan şirketler de yatırımlarım erteleme kararı aldı.

Ukrayna’da toplumsal olaylar sonucunda yaşanan yönetim değişikliği Kırım başta olmak üzere bir dizi siyasi ve sosyal etkileşimi beraberinde getirirken, yıllık 2 milyar doları aşan ihracat başta olmak üzere ekonomik faaliyetlerde de önemli sonuçlar ortaya koydu. Ülkede yaşanan siyasi gelişmeler, Türkiye için özellikle ihracat ve bavul ticaretine dönük ciddi sorunların yaşanmasına neden oldu. En çok da Osmanbey, Laleli ve Merter’deki bavul ticaretini olumsuz etkiledi. Son 1,5 ayda Ukrayna’ya yönelik satışları tamamen duran Merter, Laleli ve Osmanbey esnafı şimdi siyasi iklimin düzelmesini bekliyor.

Süreç sadece Laleli, Merter ve Osmanbey piyasasını olumsuz etkilemiyor. Son dönemde Ukrayna tüm hazır giyim piyasası için önemli bir pazar haline gelmişti. 2012 yılında Türkiye’den Ukrayna’ya 193 milyon dolarlık hazır giyim ihracatı yapılırken, 2013 yılında bu rakam yüzde 73’lük artış ile 333 milyon dolara ulaştı. Aynca birçok şirket bu ülkede mağazalar açmıştı. Yaşanan olaylardan bu şirketler de olumsuz etkilendi. Jimmy Key, Ramsey, Aydınlı Grup gibi Ukrayna’da mağazası bulunan şirketler yatırımlarını erteleme kararı aldı.

MERTER’İN KAYBI BÜYÜK

Merter, Laleli ve Osmanbey’deki ticarette Ukrayna önemli bir yere sahip. Laleli’deki ihracatın yüzde 50’si Rusya ve Ukrayna’ya yapılıyor. Merter’den Ukrayna’ya yapılan ihracat yaklaşık 1 milyar doları buluyor. Osmanbey’den yapılan ihracatta ise Ukrayna’nın payının yüzde 20’lere ulaştığı tahmin ediliyor.

Merter Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (MESİAD) Sözcüsü Ömer Güler, ağırlıklı olarak bavul ticareti yapıldığı için resmi olarak be-lirlenemese de Merter’den yapılan yıllık tekstil ihracatının yaklaşık 7 milyar doları bulduğunu söylüyor. Güler, “Bu rakamın tahmini olarak 1 milyar doları Ukrayna’yı kapsıyor. Onlar lüks giyinmeyi seviyor. Merter’deki VIP üretim yapan hazır giyim üreticileri ağırlıklı olarak Ukrayna’ya ürün gönderiyor. Son olaylarla birlikte satışlar son 1,5 ay da tamamen durdu” diyor.

Ukrayna’nın kendine özgü koşulları olan zor bir pazar olduğuna dikkat çeken Güler, “Bölgede ürünler 1-2 metrekarelik konteynerlerde satılıyor. Biz oradaki ticareti iyileştirmek için çalışmalar yürütüyoruz. Üç ay önce Ukrayna’da bir Türk şirketi pla-za kiralayarak tüm Türk markalarının da yer alacağı bir showroom oluşturmak için çalışmalara başladı. Bu olaylar nedeniyle şimdi proje beklemede” diye konuşuyor.

Bu gibi risklere karşı MESİAD olarak pazar çeşitlendirmesine gitmeyi hedeflediklerini belirten Güler, Afrika pazarına yönelik çalışmaların hız kazanacağını söylüyor.

LALELİ BEKLEMEDE

Ukrayna’daki olaylar Laleli’de ise satışların yüzde 50 gerilemesine neden oldu. Ticaret yapan kişilerin hem siyasi olaylar nedeniyle gelemediklerini hem de bölgede satışlar durduğu için gelmeyi tercih etmediklerini söyleyen Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Genel Sekreteri Şerafettin Yüzüak, “Çok yeni olduğu için olayın şokunu yaşıyoruz. Çözüm arayışı içinde değiliz. Kısa sürede gerilimin biteceğine inanıyoruz” diyor.

4 bin civarında işyerinde yaklaşık 500 bin kişinin istihdam edildiği Osmanbey’de de durum farklı değil. Tahmini olarak bölgedeki ihracatın yüzde 20’si Ukrayna’ya yapılıyor. Osmanbey’de Ukrayna’ya yönelik satışlarda yüzde 40’a varan düşüşler olduğunu söyleyen Osmanbey Sanayici ve İşadamları Demeği (OTİ-AD) Başkanı Ali Ulvi Orhan, krizin en kısa zamanda atlatılmasını beklediklerini belirtiyor.

YATIRIMLAR ERTELENDİ

Ukrayna’da yaşanan gelişmeler bölgede mağazası bulunan şirketleri de olumsuz etkiliyor. Birleşmiş Markalar Demeği’nin (BMD) rakamlarına göre 22 BMD üyesinin Ukrayna’da 263 mağazası bulunuyor.

Bu markalardan biri aynı zamanda BMD Başkanı olan Hüseyin Doğan’m CEO’luğunu yaptığı Ramsey. Şirketin Ukrayna’da L’viv, Sumi ve Poltava şehirlerinde beş mağazası var. Ukrayna’nın hedef pazarları arasında yer aldığını ve büyüme planları yaptıkları bir ülke olduğunu söyleyen Hüseyin Doğan, “Son yaşanan olaylardan mağazalarımızın başkent Kiev’in dışında olması nedeniyle çok fazla olumsuz etkilenmedik. Ama tabii olaylar balkın moralini bozdu” diyor. 2014’te kesinleşmiş bir mağaza açılışı olmayan şirket, doğru lokasyon ve partner ile Kiev’de olası fırsatları değerlendirmeyi planlıyordu. Doğan, şimdilik biraz ortamın sakinleşmesini ve ülkede hayatın normale dönmesini bekleyeceklerini belirtiyor.

SATIŞLARDA SART DÜŞÜŞ

Jimmy Key markasıyla son dönemde Ukrayna’da hızlı bir büyüme sürecine giren Sun Holding de yaşanan gelişmelerden olumsuz etkilenmiş durumda. Kiev’de iki perakende mağazası, sekiz bayi mağazası ve 25 corner satış noktası bulunan Jimmy Key’in satışları yüzde 40 civarında azaldı. Şimdilik perakendede yeni mağaza açma projelerini ertelediklerini söyleyen Sun Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk, siyasi belirsizlik netleştiğinde büyüme planlarını tekrar değerlendireceklerini ifade ediyor.

Ukrayna’da U.S. Polo ASSN. ve Cacharel markasıyla dokuz mağazası bulunan Aydınlı Grup’un da satışları yüzde 40 geriledi. Ukrayna’da AVM’de iki yeni mağaza açmayı planladıklarını ancak olaylar nedeniyle ertelediklerini söyleyen Aydınlı Grup Genel Müdürü Levent Özkan, “AVM girişleri ciddi anlamda düştü.

İnsanların alışveriş yapma isteği yok. Biz Ukrayna’ya 2014-2015’te hızlı büyüyeceğimiz bir pazar olarak baktık ama son olaylar motivasyonumuzu buzdolabına koymamıza neden oldu. Bu süreç tüm perakende için sıkıntı yaratacak. Ukrayna’nın ne olacağı belli değil” diyor.

31 mağazasıyla bölgedeki en önemli Türk yatırımcılardan biri olan Çilek Mobilya, askıya aldığı Kiev’deki mağaza açılışını önümüzdeki ay yapma kararı aldı. Satışlarda gerileme yaşadıklarım söyleyen Çilek Mobilya Yönetim Kurulu Üyesi Talha Çilek, “Satışlarımızda bir düşüş var ama bu ortamda çok normal. Biz oradaki bayilerimizle sık sık görüşüyor ve ortak hareket ederek planlarımızı güncelliyoruz” diye konuşuyor.

AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN