Türkiye’de inovasyon yükseliyor

Bir şeyin inovasyon sayılabilmesi için orijinal ve ayırdedici olması, tüketici tarafından değerli bulunması, cazip bir çözüm yaratması, pazar ve rekabet üzerinde etkili olması ve yaratıcı bir sürecin sonucu olması lazım.

TÜRKİYE’DE İNOVASYONUN DURUMU

Öte yandan Türkiye’deki şirketlerde yapılmış olan çeşitli inovasyon örnekleri var ki şirketler bazen neyi başardıklarının farkında olmayabiliyor. Yapılan inovasyonların bir başarı hikayesine dönüşmesi ve tevazu gösterilmeden paylaşılması hem inovasyon ortamını destekler hem de yeni inovasyonları tetikler.

Son beş yılda Türkiye’de çok sayıda inovasyon gerçekleşti ve gerek toplumun gerekse de şirketlerin konuya verdiği önem arttı. İnovasyonların fikir aşamasında kalmayıp su yüzüne çıkmasını sağlayan çeşitli platformlar ve imkanlar oluşmaya başladı. Örneğin daha önceden çok az sayıda olan, belli olgunlukta inovatif girişimcilik konseptlerine yatırım yapan şirketlerin sayısı çoğaldı. Büyük holdinglerden bazıları bu amaçla şirketler kurdu. Kişisel birikimleriyle yeni başlayan şirketleri belli hisse oranı veya hisseye çevrilebilir borç karşılığında destekleyen melek yatırımcılar arttı. Bunların katıldığı “Dragon’s Den” ve “Bir Fikrin mi Var?” gibi televizyon programlan ciddi bir katılım almaya ve merakla izlenmeye başladı.

DÜNYA ÇAPINDA İNOVASYONLAR

Dragon’s Den’de çıkan ve şirketleşen bir konsepti sevgili Alphan Manas anlattı. Konu Göksel Mumcu adlı kişinin geliştirdiği bir pizza kutusu projesiyle başlıyor. Pizza kutusunun alt tarafına konan bir yastık, pizzanın nemini emerek ısı yayıyor ve pizzanın sıcak ve kıtır bir şekilde adresine ulaşmasını sağlıyor. Daha sonra bu fikri daha ileriye taşıyıp “acaba buz çözücü bir sıvı olarak kullanabilir miyiz” diyorlar. Yeni ürünü Kanada’da test ettirip iyi sonuçlar alıyorlar. Bu yeni ürünle pazar büyüyor. Daha sonra fikri bir adım daha ileriye taşıyıp ısı üretme özelliğini çıkarıyorlar ve antibakteriyel özellik katıyorlar. Böylece paketli tavuk ve et ürünlerinin tabaklarına konan ve raf ömrünü yedi gün uzatan üçüncü bir iiriin çıkıyor ve pazar daha da büyüyor. İşte size Türkiye’den dünyaya şapka çıkarttıracak muhteşem bir inovasyon hikayesi.

Henüz bu hikayenin etkisi altındayken bir toplantıda bir Türk şirketi olan Alvimedica’nın CEO’su Dr. Cem Özdemir ile karşılaştım. O da bana Alvimedica’nın balon kateteıleri ve stent taşıma sistemleri ile girişimsel kardiyoloji alanında öncü bir firma olduğunu ve dünyada ilk olan inovasyonları gerçekleştirdiğini anlattı.

Son beş yılda bankacılık sistemine baktığımda dünyada olmayan inovasyonların Türkiye’den çıktığını görüyorum. Örneğin taksitli kredi kartı gibi birşeyi başka yerde görmedim. Tüketici ihtiyaçlarını çok iyi değerlendiren bir inovasyon. Mobil uygulamalarda da Türkiye dünyaya öncülük ediyor.

Denizcilik sektöründe Yonca Onuk tersaneleri dünya çapında inovatif yüksek hızlı sahil güvenlik ve savunma tekneleri tasarlıyor ve üretiyor.

Beyaz eşyada ise Arçelik yakın zamanda, dünyada gelişen yakınsama trendinden yola çıkarak birçok fonksiyonu bir araya sokan televizyonu ve günlük cihazlara bilgisayar gömme çizgisinde bir inovasyon olan akıllı fırını çıkardı.

İnşaat sektöründe de ev-ofis modelinde inşa edilen binalar, otel modelinde tasarlanan rezidanslar gibi inovasyonları görüyoruz.

Gıdada ballı yağ, çilekli peynir, kayısı ve fındık kreması, sürülebilir bal ve helva gibi çok sayıda birleştirici inovasyon gerçekleşti ve sürekli yenileri gelmeye devam ediyor.

Son dönemde şirket organizasyonlarında da önemli değişiklikler yaşanıyor. Birçok büyük şirket inovasyon yönetiminin koordinasyonundan sorumlu tepe yöneticilerini belirledi. Eczacıbaşı Holding, tek sorumluluğu inovasyon olan inovasyon koordinatörünü atadı. Önümüzdeki dönemde şirketlerin önündeki en önemli aşama tekil inovasyonlar yapmak değil, inovasyon yönetiminin nasıl yapılabileceğini öğrenmek olacak. Bütün bu gelişmeye rağmen Türkiye’nin henüz inovasyon olgunluğu yüksek bir ülke olduğu söylenemez.

Ali Özgenç
ali@algoritmaconsulting.com