Turizm Sektörü Sevindiriyor
Turizm sektörü özlenen günlerine kavuşuyor. Sezonu geçtiğimiz ay yerli turistle açan otellerde şu günlerde sevindirici bir yoğunluk yaşanıyor. Sahil otelleri şimdiye kadar yüzde 50-60 kapasiteyle çalışırken bundan sonrası için rezervasyonlar yüzde 100 dolulukları işaret ediyor. Uçuş yasağının kalkması üzerine Rus misafirlerin Antalya’ya gelişleri artarak sürüyor.
Oteller doldu, piyasa coştu
ÖZLEM KAPAR BAYBURS ; Sektördeki genel kanı sezonun ekim sonuna, hatta kasımın ortasına kadar uzayacağı yönünde. Otellerin açılmasıyla piyasa da hareketlendi. Özellikle otellere ürün tedarik eden firmalarda yoğun günler yaşanıyor. Bazı firmaların günlük sevkiyatı üçe hatta dörde katlanmış durumda. Sebze, meyve, deniz ürünleri, kuru gıda, et, süt, şarküteri, temizlik, ambalaj malzemeleri başta olmak üzere otellere ürün tedarik eden şirketler, işlerinin çığ gibi büyüdüğünü, pandemi rehavetini üstlerinden atmanın sevincini yaşadıklarını kaydediyor.
KALAMAR, KARİDES YETİŞTİREMİYOR
Antalya merkezli AB Balık Ürünleri firması ve Balıkçı irfan restoranlarının sahibi Haşan Altınpınar, Rusya’nın kapılarını açtığını açıkladığı 22 Haziran’dan itibaren işlerinin tavan yaptığını kaydediyor.
Otellere şoklu ve taze olarak 360 çeşit deniz ürünü sattıklarını belirten Altınpınar; Bodrum, Marmaris, Kemer, Belek, Manavgat, Alanya şeridindeki hepsi beş yıldızlı, aralarında zincir markaların da olduğu yaklaşık 80 turistik tesise hizmet verdiklerini anlatıyor. Otellere sipariş yetiştiremediklerini, bu yüksek seviyenin ekim sonu, hatta kasıma kadar uzayabileceğini kaydeden Altınpınar; Rus turistlerin en çok kalamar, karides ve somonu sevdiklerini bildirerek, otellere kalamar ve karides yetiştiremediklerini kaydediyor.
Kabuklu deniz ürünlerinin bir kısmını Uzakdoğu, Vietnam ve Çin’den, somonları Norveç’ten ithal ettiklerini aktaran Altıparmak, yerli üreticilerden de çupra ve levrek aldıklarını ifade ediyor. Altıparmak, otellere günlük sevkiyatlarının yaklaşık 30 tonu bulduğunu, en çok salı, perşembe ve cumartesi yoğun olduklarını da ekliyor.
SUCUK VE DÖNER REVAÇTA
Bifet Et ve Et Ürünleri Akdeniz Bölge Müdürü Uğur Melemez, işlerin yükselmesinde kıstas olarak pandeminin ilk yılı olan geçen yılı almamak gerektiğini vurguluyor. Bu yıl için 2019 rakamlarında üretim yaptıklarını kaydeden Melemez, çalıştıkları otel sayısını arttırarak tonaj olarak satışlarını yükselttiklerini, Antalya’da 320 otele Bifet ürünlerini sattıklarını anlatıyor. Bifet’in Ege ve Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki otellere de ürün verdiğini hatırlatan Melemez, yurt genelinde bini aşkın neredeyse tamamı beş yıldızlı olan otellerle çalıştıklarını açıklıyor.
Bifet’in “Gurme” alt markasının da çok ilgi gördüğünü söyleyen Melemez, otellerin tam açılmasıyla işlerinde yüzde 200 artış yaşadıklarını bildiriyor. Bu yoğunluğun otellerden aldıkları bilgilere göre ekimin sonuna kadar süreceğini, hatta sezonun yılsonuna kadar uzayacağını öngördüklerini söyleyen Melemez, “Bugünlerde en çok dana sucuk ve döner satıyoruz. Ruslar, döneri ve sucuğu çok seviyor. Keza Almanlar da döneri çok seviyor. Döner hem lezzetli hem de şovu olan bir ürün olduğu için çok değerli” diye konuşuyor, öte yandan Melemez, pandemi nedeniyle otellerde açık büfe servis olmamasının şarküteri ürünlerinin tüketimini düşürdüğünü de ekliyor.
TEMİZLİK ÜRÜNLERİ ZİRVEDE
Temizlik ve ambalaj malzemeleri firması Pusulam Ambalaj’ın Satış Direktörü Serap Tokat da, otellerin yüzde 50 dolulukla geçirdiği Haziran ayından sonra hali hazırda yüzde 100 doluluğa ulaştıklarını belirtiyor. Grup oteller arasında geçen yıl bir-iki tesisini açanların bu yıl tüm tesislerini açtığını söyleyen Tokat, dolayısıyla talep patlaması yaşadıklarını aktarıyor. Otellerin tümden açılmasıyla yoğun bir döneme girdiklerini, yüzde 70 oranında işlerinin yükseldiğini kaydeden Tokat, “Geçtiğimiz aylarda günde iki araç çıkarıyorsak şimdi altı araç çıkarıyoruz” diyor.
Otellerde tek kullanımlık ürünlerde yüksek tüketim olduğunu bildiren Tokat, portföylerinde kağıt, çöp poşeti, kullan-at bardaklar ve tabaklar başta olmak üzere 5 bin kaleme yakın ürün olduğunu kaydediyor. Kendi bölgesi olan Alanya’dan Bodrum’a kadar uzanan sahil şeridinde yaklaşık 300 otelle çalıştıkları bilgisini veren Tokat, stok olarak çok güçlü olduklarını, otellerin ihtiyaçlarına anında cevap verebildiklerini anlatarak, “Zamanında hizmet, doğru ürün ve uygun fiyat ilkemiz nedeniyle oteller bizi tercih ediyor” diye konuşuyor.
PANDEMİ ÖNCESİ GİBİ BİR SEZON
Alanya’da oteller merkezinin tam ortasında toptancı bir firma olan Yıldız EDTnin sahibi Mehmet Şerani Tavlı da Rusya’nın açılmasıyla işlerinin yüzde 100 arttığını söyleyenlerden. Kargıcak, Belek, Kemer, Alanya, Manavgat hattında dev depolarıyla 300’ü aşkın otele hizmet verdiklerini anlatan Tavlı, şoklu sebze, süt ürünleri, turşu, kuru bakliyat, pastane mamülleri gibi pek çok ürünün dağıtımını yaptıklarını anlatıyor.
Tavlı, Bayilik sistemi ile çalıştıklarını, et ve tavuk hariç mutfakta kullanılan her türlü ürünün portföylerinde olduğunu; örneğin bakliyatta Yayla, şoklu sebzede Finefood, süt ürünlerinde Enka, tatlıda Koska ve Dr. Oetker gibi markaların ürünlerini otellere dağıttıklarını ifade ediyor, öte yandan Tavlı da turizm sezonunun pan-demi öncesinde olduğu gibi kasıma kadar süreceğini öngörenler arasında yer alıyor.
Alanya’da Rus turistlerin çok yoğun olduğunu, yanı sıra Ukrayna ve Polonyalı turistlerin bulunduğunu söyleyen Tavlı, yerli ve Alman turistle birlikte devam edecek bir sezon yaşanacağını tahmin ediyor.
KAHVALTILIK STOKU YAPTILAR
Otellere süt ve süt ürünleri satan Can Gıda’nın sahibi İbrahim Can, Kars’tan Balıkesir’e kadar Türkiye’nin her yerinden kahvaltılık ürün tedariki gerçekleştirdiklerini vurguluyor. Otellerin tam açılmasının sadece kendilerine değil, örneğin peynir aldıkları Kütahya’daki köylüye ve tereyağı aldıkları Erzincan’daki firmaya da yaradığını anlatan Can, 2019 yılında otellere verdikleri tonajı yakalayacak gibi göründüklerini bildiriyor. Otellerin temmuzda zam gelecek diye haziran ayında kahvaltılık ürün stoku yaptıklarını söyleyen Can, “Örneğin 500 kg kaşar alan bir otel geçen ay 1 ton aldı. Geçen yıl mart ayından bu yana ilk kez yüzümüz güldü” diye konuşuyor. Can, şunları kaydediyor: “Süt ürünlerine çok zam geldi; tonaj olarak 2019’u yakalamamız mümkün değil belki ama ciro olarak yakalayabiliriz” diyor ve Erzincan’ın Şavat tulumunun yıldız ürünleri olduğunu ekliyor.
BEKLEYEN ARAÇLAR GARAJDAN ÇIKIYOR
Şenler sebze ve meyve firmasının sahibi Mustafa Şen, bir yıldır garajda bekleyen araçlarını bu sezon çıkarıp yeniden sevkiyata geçmenin sevincini yaşadıklarını anlatıyor. Otellerdeki dolulukların yükselmesiyle yaş sebze-meyve sevkiyatının da artacağını açıklayan Şen; Belek, Kundu, Kemer ve Manavgat hattmdaki otellere ürün verdiklerini anlatıyor. Şen, akla gelebilecek her türlü taze sebze ve meyveyi, asma yaprağından ebe gümecine, brokoliden karnabahara kadar ülkemizin dört bir yanından getirerek otellere tedarikini sağlayabildiklerini kaydediyor. Şen, Temmuz ayından sonra otellerin yüzde 80-90 doluluğa ulaşması durumunda işlerinin özlenen düzeye erişeceğini öngörerek, “önce turistik işletmeler mutlu olacak, sonra biz” diyor ve ‘iyi bir sezon’ yorumu yapmak için günde 25 aracın sevkiyata çıkması gerektiğini sözlerine ekliyor.
Bülent BİLGİÇ / Otel Satın Alma Yöneticileri Derneği Başkanı (TÜRSAD)
“Oteller temkinli alım yapıyor”
Rusya’nın açılmasıyla birden büyük bir hareket oldu ama yine de oteller pandemi nedeniyle temkinli hareket ediyorlar, toplu alımlara henüz girmiyorlar. Haftalık alımlannda pandemi öncesi on günlük alım yapıyorlarsa şimdi iki-üç günlük yapıyorlar. Elbette dolulukların artması tedarikçi firmaların moralini yükseltti.
Otellerin oda satış fiyatları yükselmesine rağmen talebin artması da ayrıca sevindirici bir gelişme. Öte yandan veriler bu yıl tatil sezonunun kasımın ortasına hatta yılsonuna kadar uzayacağını gösteriyor. Geçen sene pek çok kişi tatil bütçesini kullanmayıp evde geçirdi; o bütçeye de bu yaza kadar dokunmadılar. İşte şimdi o bütçeyle tatil yapacaklar. Turizm sektörü 60’a yakın alt sektörü besliyor, sezonun uzaması işte bu yüzden tüm ülkedeki sirkülasyonu yükseltiyor.
Zafer ALKAYA / Cornelia Diamond Golf Resort 5PA Genel Müdürü
“Ruslar Antalya’yı çok özlemişler”
Haziran 2021 Rusya uçuşlarının açılmasıyla Rus pazarı hemen kendini gösterdi. Rus uçakları arka arkaya Antalya’ya inmeye başladı. Günde 19-20 bin arası Rus turist Antalya Havalimanı’na iniyor. Bunlar önemli rakamlar. Ruslar Antalya’yı çok özlemişler. Öncelikle, başka bir destinasyona yönelmediler ve ısrarla Türkiye uçuşlarının açılmasını beklediler ve açılır açılmaz Antalya’ya gelmeye başladılar. Gerek BDT, Rusya ve gerekse iç pazardan villalara daha fazla talep alıyoruz. Bize şu anda en fazla villa soruluyor. İnsanların daha izole olduğu için kendilerini güvende hissedecekleri villalara yönelme eğilimlerinin yüksek olduğunu düşünüyoruz.
“Hem sağlıklı hem ekonomik olarak ayakta kalmalıyız”
Rus turistlerin tekrar Türkiye tatiline başlaması ile birlikte yılbaşından bugüne kadar yaklaşık 1.5 milyon turist gelişinin yaşandığı Antalya, tekrar eski günlerine dönmeye çalışıyor. 26 Haziran cumartesi günü Antalya 60 bin yurt dışı gelişi ile yılın bugüne kadar gerçekleşen en yüksek sayısına ulaştı. Aynı gün 18 bin Rus misafir şehrimize tatile geldi. Buna göre yasağın kalkması ile birlikte 22 Haziran-29 Haziran haftasında 8 gün içinde 120 bin Rus misafir Antalya’ya geldi.
Türkiye Haziran başından itibaren ülkeye giriş şartlarını yeniden düzenledi. Buna göre ülkemize giriş yapmak isteyen Rus misafirler, uçağa binmeden önce ya aşı olmak, ya hastalığı geçirmiş olmak ya da seyahatten önce PCR veya hızlı test yaptırmak zorundalar. Bununla birlikte tatilleri boyunca Türkiye’nin uyguladığı Güvenli Sağlık programı kurallarına uymak zorundalar. Turizm bu yaz koronaya rağmen sağlıklı seyahat edebilmenin sınavını veriyor. Hem sağlık hem ekonomik olarak ayakta kalmalıyız.
ÖZLEM KAPAR BAYBURS
