Startup Hukuku (Girişim Hukuku) Nedir?

Startup hukuku nedir? Günümüz iş dünyasında büyümek ve gelişmek, yeni iş fikirleri ve girişimlerle mümkün oluyor. Girişimcilik gelişen dünyanın en çok ihtiyaç duyduğu önemli bir unsur. Girişimler ise startup hukuku ile her aşamada korunuyor.

Girişim hukuku olarak da bilinen startup hukuku, henüz ülkemizde kendine özel bir kanunu bulunmasa da birçok hukuk dalının birleşmesi ile ortaya çıkıyor. Başta ticaret kanunu olmak üzere, startup hukuku borçlar kanunu, sınai mülkiyet kanunu gibi kanunlar ile bağlantılı olarak değerlendiriliyor. Ülkemizde girişim için hukuk hala gelişme sürecinde olsa da özellikle şirketler hukuku ve sınai mülkiyet hukuku ile birlikte çalışan bir hukuk alanı olarak kabul ediliyor.

Startup Hukuku Girişimin Hangi Safhasında Devreye Giriyor?

Startup hukuku içerisinde girişim öncesi resmi çalışmalar, hukuk açısından korumalar ve girişimin başlanması sonrasındaki projenin korunmaya alınması gibi detaylar bulunuyor.

Bunlar tamamen bireyin girişimini korumaya yönelik başlatılan hukuki bir süreç olmakla birlikte girişimin çalınması, kopyalanması gibi sorunlar da ortadan kaldırılmış olur.

Startup hukuku içerisinde birçok detayı ve maddeyi barındırıyor. Tabii ki bunun da amacı girişimin evrelerini koruma altına almak. Her hukuki süreçte olduğu gibi startup hukukunda da belli aşamalar ve uygulanma süresi bulunuyor. Bu aşamalar ise startup projesi içerisinde hukuki süreci belirlemek, hukuk yöntemlerini seçmek ve korunma, sözleşme ve şirket ile yatırım aşamalarını değerlendirmek.

Fikrin Korunması ve Tescili

Startup projesinin birinci aşamasında fikrin ortaya çıkışının önemli yeri vardır. Bu nedenle ilk olarak proje fikrinin hukuksal açıdan korunması amaçlanıyor. Bunun en büyük nedeni, projenin fikrinin çalınması ya da kopyalanması gibi sorunların ortaya çıkmadan engellemek. Startup hukukunun ilk aşamasında ise patent, marka, model ve fikir tescili yapılmakta, bunun yanı sıra da telif haklan belirlenmektedir. Projenin temelinin bu şekilde sağlam oluşturulması, projenin geleceğinin başarılı olması için en önemli etkenlerden bir tanesi.

Gizlilik Anlaşması (NDA)

Girişimci-Yatırımcı arasında gerçekleşen sözlü görüşmelerin belirli bir olgunluğa erişmesi halinde Girişimci ve Yatırımcı arasında derhal bir Gizlilik Anlaşması (“Confidentiality Agreement” ya da “NDA: Non Disclosure Agreement”) imzalanması her iki tarafın da menfaatine olacaktır.

Mutlaka okuyun: Startup (Girişim Fikirleri) Nedir?

Sözleşme Ayrıntıları

İkinci aşamada ise başta pay sahipleri, ortaklar olmak üzere projede etkisi bulunan kişiler için sözleşme düzenlenmesi gerekiyor. Bu sözleşme sırasında projenin haklarının korunması ve ortakların hukuki açıdan sıkıntı yaşamaması için startup hukuku devreye giriyor. Pay anlaşmaları, gizlilik sözleşmesi, pay sahipleri ve ön protokol sözleşmeleri güvenli bir şekilde koruma altına alınıyor.

Şirketleşme Aşaması

Üçüncü aşamaya gelindiğinde ise artık proje ciddileşmekte ve şirketleşme aşamasına geliniyor. Özellikle şirketleşme aşamasında herhangi bir karşı durum çıkmaması, şirket protokolünün tam olarak oluşturulması için startup hukuku kullanılıyor. Ayrıca bu hukuki süreç içerisinde genel kurul, yönetim kurulu, toplantı ve karar mekanizması ile şirketin yükümlülükleri meydana geliyor.

Hukuki ve Finansal İnceleme Raporu

Bir şirketin başka bir şirketi satın alma ya da yatırımcının yatırım yapma sürecinde; şirketin, girişimcinin, iş fikrinin ve pazarın araştırılmasına Hukuki ve Finansal İnceleme Raporu – Due Diligence denir. Due diligence, şirketin mali tablolarının ve hukuki belgelerinin incelenmesi ve inceleme sonunda girişimin güç ve zayıf yönlerinin belirlenmesini temin eder. Bu sayede girişimciler, mevcut girişimlerinin hukuki ve finansal durumunu tam anlamı ile tanımış olurken; yatırımcılar da planladıkları yatırımda söz konusu girişimin güçlü ve zayıf yönlerini, karşılaşabilecekleri riskleri görmüş olacaktır.

Yatırımcı, söz konusu Due Diligence neticesini değerlendirerek yatırıma karar vereceğinden, bu çalışmalar son derece büyük bir öneme sahiptir. Bu sebeple, talep edilen cevap ve dokümanların özenle hazırlanması, Due Diligence sürecinde girişimcinin sahip olduğu bütün doneleri “data room”a eksiksiz olarak aktarması yatırım sürecinin devamı için son derece büyük önemlidir.

İlginizi çekebilir: Startup’lara Seviye Atlatacak 4 Öneri

Bütün süreçlerin tamamlanmasından sonra özellikle hukuki boyutta Due Diligence ile birlikte en büyük öneme sahip aşama olan sözleşmelerin imzalanması aşamasına geçilecektir. Bu aşamada yatırım fiilen gerçekleşmiş olacak ve Girişimci ile Yatırımcı arasındaki tüm konular kapsamlıca belirlenmiş olacaktır.