Start up’lar için iyi bir takım oluşturmanın yolu
Start up’lar için iyi bir takım oluşturmak. Yatırım çekmek için ürün ve pazarınızın çok iyi olması yeterli değil. Çok çalışmak da tek başına fayda etmiyor. Çünkü melek yatırımcılar, iş fikrinden önce start up’ı oluşturan takıma bakıyor. Tek bir kurucunun olduğu start up’lar yerine en az 2, en fazla 5 kişiden oluşan takımlar öne çıkıyor. İyi bir takım kurmanın ilk şartı ise birbirini tamamlayan, “iyi” ortaklar bulmaktan geçiyor. Uyumlu çalışmak, aynı vizyona sahip olmak, görev paylaşımı ve kriz yönetimi yapmak da iyi bir takımın olmazsa olmazı…
Başarılı Start up Olmak
On 5 yıldır mobil ve internet teknolojilerinin içinden gelen deneyimli “beyaz yakalı” girişimcilerin sayısı artıyor. Büyük veri, bulut teknolojisi, SaaS, IoT ve Ar-Ge’ye yatırım yapan bu yeni nesil girişimcilerin başarısını belirleyen temel unsur ise kurdukları takımlar.
Girişim fonları ve melek yatırımcılar, ilk önce takıma bakıp buna göre yatırım kararı veriyor. Çoğu zaman takımı iyi ve yeterli bulmadıkları için yatırımdan vazgeçiyorlar.
Start up’lar için iyi bir takım oluşturmanın yolu birbirini tamamlayan, uyumlu üyeler bulmaktan geçiyor. Ego çatışmalarından uzak durmak, hedef birliği yapmak da takımın başarısını belirleyen önemli etkenler arasında.
İyi bir takımda üyelerin özellikleri kadar ekibin sayısı da önemli… Yatırımcılar tek bir girişimcinin kurduğu start up’lara yatırım yapmaktan çekinirken en az 2, en fazla ise 5 kişiden oluşan takımları tercih ediyor.
UYUMLULAR GÖZDE
Uzmanlara göre bir start up’ı başarılı yapan en önemli unsur, güçlü bir takıma sahip olması. Özellikle erken aşama girişimlerde iyi bir takıma sahip olmak yatırım çekebilmenin ilk şartı olarak kabul ediliyor. Bu nedenle erken aşama girişimlerde, yatırımcılar ürün ve pazardan ziyade ekibe odaklanıyor, güven duymadığı, yaptığı işe tutkusunu ve inancını hissettiremeyen, geri bildirime açık olmayan takımlara yatırım yapmak istemiyor.
Bugüne kadar aralarında Scorp, Evreka, Odeal’ın da bulunduğu 7 start up’a yatırım yapan Sanko Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Sanko Online CEO’su Turgut Konukoğlu, yatırım yapacağı start up’larda önce “takıma” dikkat ettiğim söylüyor.
“Daha çok ekipler radarımıza takılıyor. Sayısız güzel fikir var, ancak çok azı kullanıcı tarafından sürekli tercih ediliyor” diyen Konukoğlu, sektör yatırımından ziyade işi yapacak ve yürütecek ekiplere yatırım yapma yönünde bir strateji izlediğini belirtiyor. Tahincioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu’da, yatırım yapacağı start up’ta takıma bakan yatırımcılardan. Sinemia, Cosa, Paraşüt, Onedio, Cardtek gibi son yılların en hızlı büyüyen start up’larına yatırım yapan Tahincioğlu, birbirini tamamlayan, uyumlu ve farklı iş tecrübelerinden gelen ortakların bulunduğu start up’lar tercih ediyor.
DENGE ÖNEMLİ
Start up’larda iyi bir takımın olmazsa olmazlarını uyum, birbirini tamamlayan yetkinlik ve tecrübelerin bir araya gelmesi oluşturuyor. Tek bir kurucunun olduğu start up’lardan ziyade farklı tecrübe ve yetkinliklere sahip girişimcilerin bir arada olduğu ve uyumlu çalışmayı sağladığı girişimler daha hızlı başarıya ulaşıyor. Kurulduğu yıldan beri her yıl 3 kat büyüyen konaklama şirketi Blueground’un kurucu ortağı Kurtuluş Korkmaz, “Başlangıçtan itibaren, start up hayatının dinamik yapısını seven ve takım olarak çalışmaktan zevk alan ekip kurmaya özen gösterdik” diyor.
Satmak istediğiniz evi, 3D ortamda oda oda gezilebilir hale getiren yeni nesil emlak sitesi Yuvaco’nun kurucu ortağı ve IK Direktörü Selen Erdem, start up’ı oluşturan ekibin uyumunun önemli olduğunu söylüyor. Erdeme göre takım üyeleri arasında doğru görev dağılımı yapmak için belli fonksiyonlarda uzmanlaşmış kişilerin bir araya gelmesi lazım.
Erdem, iyi bir start up takımı kurmak için “Zorluklar karşısında pes etmeyen, hedef odaklı, mümkünse geçmişte farklı bir start up’ta rol almış kişilerle başlamak gerekiyor” diyor.
Mobil seyahat platformu Local Guddy’nin kurucu ortağı Emre Semercioğlu, bir takımda olması gereken en önemli özelliğin denge olduğunu söyleyerek “Takımımızda denge çok iyi. Birbirimizi tamamlamamız ve anlaşabiliyor olmamız ekibimiz için çok yararlı” diyor.
EGO SAVAŞLARI
İyi bir takım kurmanın altın kurallarından biri, aynı hedefe kilitlenmiş “insan topluluğu” yaratmaktan geçiyor. Yemeksepeti’nin kurucusu ve CEO’su Nevzat Aydın, girişimciliğin ekip işi olduğunu belirterek doğru takımı kurmanın girişimin başarısı için kritik olduğunu belirtiyor. Aydın, ekip kurarken “doğru” kişileri seçmenin ve ekibe katmanın önemini vurgulayarak, “Emekleme aşamasından zirveye kadar her adımda doğru kişilerle yürümelisiniz. Yemeksepeti, ekibimizin yeteneği ve yaratıcılığı sayesinde bugün olduğu yerde.
Bu yüzden şirket satışı sonrasında ekibimizle sadece mutluluğumuzu değil, kazancımızı da paylaştık” diyor. Melek yatırımcılara ve girişimcilik konusunda çalışan uzmanlara göre takım kurarken dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biri de kurucu ortaklar arasında yaşanması muhtemel “ego savaşlarını” önlemek. Her girişimcinin içinde bir miktar “egoistlik” barındırdığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi, E-Ticaret ve Teknoloji Yönetimi Bölümü Öğretim Görevlisi Serdar Çınar, ego savaşlarının kurucuların ortak hedefe kitlenmesiyle bertaraf edilebileceğini belirtiyor.
Aynı zamanda girişimci olan ve bugüne kadar birçok start up’ın kuruluşunda yer alan Çınar, “İyi bir takım olmak için ortak hedefe odaklanıp egosal hadiseleri geride bırakmanız lazım” diyor ve ekliyor:
“Takım içinde olası çekişmeleri, gerilimleri ve irili-ufaklı problemleri bertaraf edebilmek adına başta iyi insanlarla yola çıkmak gerekiyor.”
EN FAZLA 5 KİŞİ
Start up’larda takımı oluşturan girişimcilerin kişisel özellikleri kadar takımın kaç kişiden oluştuğu ve görev dağılımlarının nasıl yapılacağı da önemli.
Fongogo’nun kurucu ortağı, melek yatırımcı Ali Çebi, start up’larda iyi bir takımın en az 2, en fazla ise 5 kişiden oluşması gerektiğini söylüyor. Çebi, “Tek kurucu ortak zor olduğu gibi mutfakta fazla şef olması da tehlikeli olabilir” diyor.
Speakmates.com’un kurucu ortağı, melek yatırımcı ve girişimci Uğur Çırak da start up’larda ideal ekip sayısının ve ekip içindeki gereksinimlerin yapılacak işin niteliğine göre değiştiğini söyleyerek internet teknolojileriyle ilgili bir start up için 3 kişilik bir ekibin ideal olduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor:
“3 kişilik bir ekip ve bu ekibin içinde iyi bir lider, iyi bir iş geliştirici ve iyi bir satış ve pazarlamacının olması ideal olur.” Profesyonel olarak 50’den fazla şirkete, melek yatırımcı olarak da 5 start up’a yatırım yapan StartersHub Yönetim Çınar* Kurulu Başkam Ebru Dorman’da, 2 kişilik bir kurucu ekipte birinin teknik, diğerinin ise ticari odaklı olmasının ideal olduğunu düşünüyor.
Dorman, 3 kişilik kurucu ekipten oluşan start up’larda ise birinin teknik, diğerinin ürün, öbürünün ise satış odaklı olmasını tavsiye ederek, “Start up’ın kurucu takımındaki ekipten en az birinin girişimin faaliyet alanında sektör tecrübesinin olması faydalı. Lansman ve büyüme aşamasında operasyon yönetimi, pazarlama ve fınans gibi konularda uzman takım üyelerinin olması start up’ın ilerleyişini kolaylaştırır” diyor.
AYNI VİZYON
Son yıllarda başarılı performans gösteren start up’ları oluşturan kurucu takım üyelerinin en önemli özelliklerinden biri çok yakın arkadaş olmaları… Genellikle aynı vizyonu paylaşan, iyi eğitimli takım üyeleri, ya okul ya iş arkadaşları olarak karşımıza çıkıyor. Büyük bir kısmının en az 5 yıl iş deneyimi de bulunuyor.
Yuvako’nun kurucu ortağı Selen Erdem, kendisi dahil 4 kurucu ortağın daha önceden tanıştığını ve yakın arkadaş olduğunu belirtiyor.
Kolektif House’un yönetim kurulu üyesi ve yatırımcısı Umur Gençoğlu, şirketinin başarısında takım üyelerinin çok iyi arkadaş olmalarının ve aynı vizyonu paylaşmalarının önemli bir etken olduğunu söylüyor. Gençoğlu, “Kolektif House’a yatırım yapmamdaki sebep, yakın arkadaşım olan kurucularına ve oluşturdukları takıma olan inancımdı diyor ve ekliyor: Aynı vizyonu paylaşabildiğim bu takım olmasaydı henüz o aşamadaki bir şirkete yatırım yapma fikrini çok daha riskli görebilirdim.”
FARKLI DENEYİMLER
Önümüzdeki dönemde start up’larda takımlar kurulurken en çok üzerinde durulan konulardan biri de “cross-discipline” yani değişik disiplin ve uzmanlıklara sahip girişimcilerin bir araya gelmesi olacak.
Endeavor Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kurttepeli, gelecek 5 yılda “cross-discipline” konusunun daha etkin ve önemli hale geleceğini belirterek bu durumun değişik uzmanlık ve disiplinlerden gelen girişimcilerin bir arada çalışmasını sağlayacağını söylüyor.
Kurttepeli, “Tıp mezunu bir doktor, bir bilgisayar mühendisi, bir endüstriyel tasarımcı ve bir işletme mezununun başlattığı bir girişim, hayatımızda küçük kolaylıklar sağlamanın ötesinde büyük değişikliklere yol açan yeni hizmetlerin oluşmasına yol açacak” diyor.
Son dönemde öne çıkan start up’ların hemen hepsi IT, mobil ve e-ticaret üzerine odaklandıkları için iyi bir start up takımı oluşturmanın altın kurallarından biri de yazılım ve IT alanlarında deneyim kazanmak olarak kabul ediliyor.
Moofıo’nun kurucularından Can Aksoy, kurucu ortakların hepsinin farklı alanlarda iş tecrübesi olduğunu söylüyor. Farklı alanlarda elde edilen sektör tecrübelerinin ekibi kurarken avantaj sağladığını belirten Aksoy, “Benim 3, Efe’nin ve Tuğrul’un 5’er yıllık iş deneyimi vardı. 3’ümüzün de farklı sektör ve alanlarda tecrübe sahibi olması elbette bize oldukça faydalı oldu” diyor.
AVANTAJLI TAKIMLAR
Melek yatırımcılar temelde güven veren ve sonuca gidebileceğine inandıkları ekibe yatırım yapmayı istiyor. Buna karşın fikrine olan inancını ispatlayamayan girişimcilere ve yalnızca yaratıcı bir fikri olan, ancak işin yönetim/organizasyon alanında bilgi ve deneyimi olmayan girişimcilere yatırım yapmaktan kaçmıyorlar.
Gençoğlu Grup Yönetim Kurulu Üyesi ve melek yatırımcı Umur Gençoğlu, yatırım kararı verirken kendisi için en önemli etkenin takımın açık görüşlü olması ve değişime ayak uydurması olduğunu söylüyor. BIC Angels Kurucusu Joachim Behrendt de birbirini tamamlayan ekiplere yatırım yapmaya özen gösterdiğini anlatıyor. Behrendt, “Yatırımlarımız arasında yer alan Lala Eğitim, kurucu ortakları itibariyle I birbirini çok iyi tamamlayan bir ekipten oluşuyor. Ekibin kendi içerisinde güçlü yönlerini bilmesini ve görev dağılımını bu şekilde yapmasını önemsiyoruz” diyor.
Fongogo’nun kurucu ortağı, melek yatırımcı Ali Çebi ise ayağı yere basmayan, şirketlerini yurt dışına açma kapasitesi görülmeyen girişimcilerin yatırım almasının zor olduğunu belirterek iyi bir takımın olmazsa olmazlarını vizyon, görev paylaşımı ve kriz yönetimi olarak özetliyor.
EBRU DORMAN STARTERSHUB YÖNETİM KURULU BAŞKANI
ÜYELER TUTKULU OLMALI
AĞIR YÜK: Start up’ın fikri, ürünü veya hizmeti ne kadar güçlü olursa olsun bunu hayata geçirmenin, büyümenin, sürdürülebilir kılmanın sorumluluğu takımın omuzlarında. Aynı bir binanın temelleri gibi ekip de çok sağlam ve dengeli olmalı.
İNANÇ: Yaptığı işe tutkuyla bağlı, günün sonunda ne kadar kazanacağına değil nasıl fayda sağlayacağına odaklanan ve global vizyonu olan ekipler dikkatimi çekiyor. Kendine inanan bir ekip, karşılaştığı sorunlar karşısında mazeret üretmek ya da başkalarını suçlamak yerine bir çözüm yolu bulacağına inanır.
ESNEKLİK: Yatırım yaptığım takımlar, daha yolun başında kazanan takım olmayı seçiyor, buna önce kendileri inanıyorlar, işlerine, pazara, müşterilerine hakim, odaklı bir şekilde çalışıyorlar. Değişen şartlar doğrultusunda esneklik gösterebilmek de önemli.
JOACHIM BEHRENDT BIC ANGELS KURUCUSU
ÇATIŞAN EKİP KAYBEDİYOR
TECRÜBE: Start up’larda iyi bir takım oluşturmak için üyelerin iş yükünün üstesinden gelebilecek yetenek ve becerilere sahip olması gerekiyor. Tercihen yapacakları işlerle alakalı önceden tecrübeli olmalılar. Bir araya gelecek girişimcilerin sürekli iş birliği içinde hareket etmesi ve oluşan problemleri beraber çalışarak aşması çok önemli.
DİSİPLİN: Sezgileri kuvvetli, pazara hakim, iletişim becerisi yüksek takım üyeleri, girişimleri bulunduğu noktadan daha ileriye taşımada kilit rol oynuyor. Ayrıca takımlarda iş disiplini ve motivasyon yüksek olmalı, takım üyeleri yeri geldiğinde değişimden korkmamalı, yeni durumlara adapte olabilmeli.
GÜVEN: Öncelikle takımın birlik olarak güven vermesi, yatırımcılar için çok önemli. Farklı alanlarda beceri ve yeteneğe sahip olmayan, kendi içinde koordine olamayan, sürekli çatışan ve problem çıkaran takımlar, yatırımcıları baştan kaybediyor. Ayrıca fikrine körü körüne bağlı, eleştiriye açık olmayan, fazla duygusal davranan, yeri geldiğinde değişimden korkan, sürekli bahaneler bulup hedefleri ileri tarihlere erteleyen takımlar da yatırımcıların güvenini kazanamıyor.
AHMET ONUR KOLEKTİF HOUSE KURUCU ORTAK
ORTAKLAR BİRBİRİNİ TAMAMLAMALI
FARKLILIK: Start up’ta iyi bir takım kurmak için birbirini teknik ve karakteristik olarak tamamlayan ortaklar gerekiyor. Birisi çok disiplinli, köşeli ve topraklanmış ise diğeri daha yaratıcı, yuvarlak ve uçan bir havaya sahip olmalı.
İYİMSER: Ekibin bir kısmının iyimser olup diğerlerinin gerçekçi olması, ortaklaran devamlı olarak kendilerini dengelemlerine yardımcı ©lup doğru kararlar almalarına yardımcı olur.
DENGE: Start up olarak kısa sürede çok fazla konuyu ve problemi çözmeniz gerekiyor. Kuruculardan birinin muhasebe, finans gibi ofis işlerinde; ve diğer ortağın ise pazarlama, satış gibi ön ofis işlerinde iyi olması ve bu gibi dengelerin sağlanması büyük bir avantaj.
Ayçe Tarcan Aksakal
