Sosyal Ağların İletişim ve Reklam Gücü

Yasaklarla gündeme gelince, kullanmayanlar da merak dürtüsüyle Twitter’ı inceledi. KOBİ’ler sosyal paylaşım ağlarının olağanüstü iletişim ve reklam gücünü keşfettiler. Ve hepimiz daha yolun başındayız…

Sosyal ağlar toplumun algısını değiştiriyor

İNANMASI güç ama gerçek: kitlesel reklam mecraları kendi halindeki şirketler tarafından israfın işareti olarak algılanıyordu. Twitter’in etrafında gelişen son olaylar bir bölüm KOBI’nin (özellikle de küçüklerin) dikkatini çekti. Tanımayanlar Twitter’in ne olup olmadığını merak edip araştırmaya başladılar. Sonrasında Youtube’u. Facebook’u da incelediler, kendileri için bunların gelecekte iyi bir tanıtım mecrası olduğunu keşfettiler.

Biraz daha kurcalayınca şunu da gördüler: Televizyon gibi kitlesel araçları yerine, bölünmüş pazarlara hitap eden reklam mecralara yönelmek küçük çaplı işletmeler için büyük yatırım maliyeti olmayan birer fırsattır.

SOSYAL AĞLARIN ASIL İŞLEVİ

Ve sonuçta sosyal ağlarda marka olmuş rakiplerin istatistikleri incelendi, kişi başına maliyetler hesaplandı, karşılaştırmalar yapıldı. Olası bütçelerini bünyeyi sarsmayacak kadar makul olduğu görüldü. Dahası, epey geç de olsa bugüne kadar kulaktan dolma malumatla yetinenler Twitter dışında ismen başka seçenekleri de gördüler. Böylece epey aşina oldukları Google dışında Foursquare, Tumblr, Netlog, Myspace gibi nispeten bize yabancı sosyal ağlarla ilk kez tanışmış oldular. Linkedln. Wiser Earth gibi ağların profesyonel yöneticiler için ne kadar önemli olduğunu anladılar. Üstelik dünya çapındaki ağ sistemi KOBI boyutundaki işletmeler için ihracat kapılarını ardına kadar açıyordu.

Ve sosyal ağlarla bugüne kadar hiç işi olmayan küçük işletmeler yine gördüler ki sistem hızla hedefe yönelik pazarlamaya doğru gidiyor. Süreç neredeyse birebir iletişim dönemi olacaktı bundan böyle.

KLASİK MECRALARA RAKİP

Küçük ölçekli KOBİler çoğu şeyin çevrimiçi satıldığını iyi biliyorlardı, önemli bölümü sosyal iletişim ağlarının dünya çapında bir reklam endüstrisi haline geleceğini ise henüz keşfedememişti. İşte, her güçlükten bir kolaylık çıkar misali arada kulaklara çalınan sosyal paylaşım reklamları yasaklar sayesinde bir unda küçük işletmelerin gündemine girmiş oldu.

Konuyu iyi bilenler hatırlar: Geçen yıl Columbia Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada efsane pazarlama gurusu Philip Kotler şöyle demişti: “Bugün Amerika’da internet platformu üzerinden yapılan reklamlar inanılmaz hızla artıyor. Yakın gelecekte sosyal ağlar üzerinden yapılan reklamlar tüm klasik mecraların rekorunu kırabilir.”

Manzaraya bakınca klasik tanımların değiştiği görülüyor. Sosyal ağlar genişledikçe reklam algısı da değişiyor. Sosyal ağlara yapıştırılan her bir reklam spotu doğrudan muhatabın bilinçaltında yer ediyor.

Kim ne derse desin, klasik reklam mecraları sona ermese de ciddi biçimde küçülecek. İşin ilginç tarafı reklamlara harcanan para aşırı rekabet nedeniyle daha düşük maliyetleri beraberinde getirecek.

Dahası, hedef bireyler kendi profiline uygun bir reklamı algıladıktan sonra satın alma kurarını daha çabuk verecek. Bu ufuk ayrıntı televizyondaki kitlesel reklamların gelecek on yıllarda daha da küçülmesi demek. Bir başka deyişle herkese dizi film karşılığında zaten zap’lanan pahalı reklam izletilmesi devri kapanacak.

REKLAM KOKMAYAN REKLAMLAR

Aynı durum sanal hasın için de geçerli. Yakın gclecckte sadece katalog ve sanal indirim kuponları yayınlayan elektronik gazete ekleri hazırlanacak. Ana konsepti katalog olan yeni lip internet gazeteleri çoğalacak.

Büyük ihtimalle belli bir okuyucu kitlesine hitap eden gazeteler katalog niyetine özel sayfalar hazırlayacak.

Orta ve orta üst gelir grubunu temsil eden tüketicinin elinde şimdi akıllı telefonlar var. Konuşma, sohbet ve daha çok reklam… Fütüristik gözlemleriyle ünlenen Güney Kaliforniya Üniversitesinden Dr. Warren Bennis açıklıyor: “Yakın bir gelecekte sosyal medya ağları daha çok konfor sunacak. Böylece reklam kokmayan reklamlar devreye girecek. Bunların hedefi yüzde yüz ele geçireceğinden emin olubiliriz” .

Son aşama ise bazı büyük kurumların geleneksel faaliyetlerini değiştirerek bu sahaya el utmaları. Sosyal medyanın oluğunüstü önem kazanması onların da yeni stratejiler geliştirmesine yol açıyor. Nitekim Philip Kotler’in bir başka kehaneti de bu yönde: “Bir tığı ne kadar çok kullanırsanız, sadakatiniz karşılığında ilginç jestlere muhatap olabilirsiniz. Özel indirimler, şaşırtıcı koluylıklar… Kısacası, zumun sosyal medyaya çalışıyor!”

KAHVE PARASINA REKLAM

Malum, sosyal medya ağları üzerinden yapılan reklamları sadece ürüne ya da markaya ilgi duyan bireyler görüyor. Daha ilginci reklamı gören her kullanıcı için değil, tıklayıp web sitenize giren kullanıcı için ödeme yapılıyor. Örneğin Facebook ya da Google Adwords için bir günde ödenecek para hedef urunu giren kullanıcılar için bir kahve parası kadar düşük. Üstelik bu yöntemle hedef tam on ikiden vurulmuş oluyor.

Şimdi bu noktada yerli yapım sosyal ağlar da devreye giriyor. Küresel nitelik kazanmış ağlar kadar olmasa da onların hitap ettiği kitleler zaman içinde gelişecek.

Uzun lafın kısası şu: Toplumda reklam algısı sosyal ağlar sayesinde giderek değişiyor ve değişmeye devam edecek. Günün birinde klasik reklam ve iletişim mecralarının küçüldüğünü hatta yerelleştiğini göreceğiz. Bu süreç her şeyden önce global ekonomide büyük olanların tahtına daha küçük, esnek işletmelerin geçmesini sağlayacak. Üstelik her biri kendi sadık tüketici kitlesini yaratarak…

• Rekabetin yapısı hızla değişiyor. Geçmişin kalıplarına takılanlar kaybedecek, sosyal ağların gücünü keşfedenler ise gelecekte çok kazanacak.
• Günümüzün network ekonomisini kavrayamayan işletmeler küçülürken, bu gerçeği şimdiden görenler küçük ama dünya ölçeğinde tanınan markaları yaratacaklar.
• Yirmi birinci yüzyılın birinci çoyreğlnden sonra İletişim, reklam, sadakat gibi kavramlar hızla değişecek. Bu konuda sanal dünyanın yasaları algılara hükmedecek.
• Büyük şirketlerin sermaye gücü her biri dev haline golecek sosyal ağların hükümranlığını etkileyemeyecek, bilgiye dayalı yaratıcılık öne göçecek.
• Sosyal ağlar sayesinde gelmiş geçmiş siyasi ve ekonomik ideolojiler yeniden tasarımlanacak. Kapitalizm endüstriyel bant ekonomisinden entelektüel bilgi ekonomisine terfi edecek.
• Sosyal ağlar sadece ekonomik değil, sosyolojik ve kültürel algıları da değiştirecek. Sanal âlemde sınırların kalkmasıyla yepyeni bir kültür gelişecek.
• Markalar, firmalar ve endüstri yeni bütünsel kültürün bir parçası haline gelecek.
• Kısacası ‘gelecek’ denen gerçeklik, bilinen şimdiki gerçeğin devamı olmayacak.
• Ve tarih dediğimiz olgu bundan böyle bilinen anlamda tekerrür etmeyecek, (kendini tekrarlamayacak).

Nur Demirok / Para Dergisi