İş dünyasının önde gelen şirketleri sadece pazar payı için değil kurumsal sosyal sorumluluk projelerini yaygınlaştırmak için de birbirleriyle yarışıyor. Bir zamanlar “eğitim” temalı KSS projeleri gözdeydi. Bu yıl kadın, çocuk ve engellilere yönelik projeler öne çıkıyor…
İŞ dünyası neredeyse 30 yıldır kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) kavramını kullanıyor. Ancak şirketlerin sosyal sorumluluğun gerçek anlamda önemini keşfetmesi son 10 yıla dayanıyor. Evet, şirketler kar amaçlı kuruluyor ama toplumdan aldıklarının bir kısmını yine topluma geri vermeye çalışanlar toplumda daha çok itibar görüyor. Bu nedenle Türkiye’nin ekonomisini sürükleyen şirketlerin çoğu artık “güçlü” KSS projeleri yapmaya önem veriyor. Bunun için yıllık pazarlama bütçelerinin neredeyse yüzde 10-15’ini ayırıyorlar. Bundan yedi sekiz yıl önce hükümetin de yönlendirmesiyle “eğitim” konusu KSS projelerinin oda-ğındaydı. Okul yaptırma seferberliği başlatılmıştı. Şimdilerde bu konudaki açık kapatıldığı için şirketler engellilere, çocuklara ve kadınlara yönelik projeleri desteklemeyi tercih ediyor.
Son yıllarda dünyada yükselen “sosyal girişimcilik” kavramını Türkiye iş dünyası da keşfetti. Sosyal girişimcilik genellikle projelere “hibe” yardımı vererek teşvik ediliyor. Bir anlamda iş dünyası balık vermek yerine balık tutmayı öğretiyor. Türk iş dünyasında etkin olan ailelerin tümü vakıfları aracılığıyla bu sürece katkı veriyor. Şirket karlarından bir kısmını bu vakıflara ayırıp sosyal sorumluluk projelerinin yürütülmesini sağlıyorlar. Sabancı Vakfı, Vehbi Koç Vakfı, Boru-san Kocabıyık Vakfı, Anadolu Eğitim ve Sosyal Hizmetler Vakfı bu alandaki en başarılı örneklerden.
STK’LARLA İŞBİRLİĞİ YAPILIYOR
Başlangıçta şirketteki birkaç kişinin fikri ve emeğiyle yürüyen KSS projeleri için artık daha geniş ekipler tahsis ediliyor. Özellikle pazarlama ve kurumsal iletişim birimleri bu projelerde “yürütücü” görevini üstleniyor. Çünkü artık yalnızca burs vermek yetmiyor, daha derinlikli ve çok boyutlu projeler yürütülüyor. Şirketler son yıllarda işi ehline teslim etmek için sivil toplum kuruluşlarıyla (STK) da işbirlikleri yapıyor. Kaynağı sağlayan şirketler projenin yürütülüşünü denetlerken, projenin yürütülmesi vakıflara ait oluyor. Örneğin Koç Holding, Meslek Lisesi Memleket Meselesi projesini yedi yılın sonunda Özel Sektör Gönüllüleri Derneği’ne (ÖSGD) devretti. Koç Holding CEO’su Turgay Durak böylece programın daha geniş bir tabana yayıldığını vurgulayarak, “Bu program ÖSGD üyesi şirketler tarafından sahiplenildi. Artık heyecanla gelişmeleri izliyoruz” diyor.
Türk iş dünyasının önde gelen holdinglerinin ve şirketlerinin topluma katkılarının ne boyuta ulaştığını ve bu yıl KSS projelerinde hangi konuların öne çıktığını araştırdık.
Koç Ailesi
Bu yıl engelleri kaldırmayı hedefliyor
Koç Ailesi 1969 yılında kurulan Vehbi Koç Vakfı aracılığıyla eğitim, kültür ve sağlık alanında toplumsal ihtiyaçlara destek oluyor.
Vakıf bugüne kadar Türkiye’ye, eğitim alanında 27, sağlık alanında altı, kültür alanında ise beş kurum kazandırdı, yüzlerce kuruma da destek verdi.
Koç Holding’in son yıllarda öne çıkan iki KSS projesi var: Bunlar, “Meslek Lisesi Memleket Meselesi (MLMM) ve “Ülkem İçin” projeleri. MLMM, Vehbi Koç Vakfı ve Milli Eğitim Bakanlığı ortaklığıyla 2006’da işsizlik ve nitelikli iş gücünün eğitimi sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak için başlatıldı. Halen Koç Topluluğu’nun 20 şirketinin dahil olduğu projede, staj destekli burs imkanı, koçluk ve laboratuvar destekleri gibi yöntemlerle meslek lisesi öğrencilerinin gelişimine katkı sunuluyor.
Koç Holding CEO’su Turgay Durak, “Projemizi başlattığımızda bu konudaki algının tabana yayılması ve farklı kesimlerce sahiplenilmesi için kendimize yedi yıllık bir hedef koymuştuk.
Projemizin bugün geldiği noktada okul-işletme işbirliği modeliyle MLMM’yi toplumda bu konuya sahip çıkan ve projeler üreten yeni paydaşlara devretmeye hazırlanıyoruz” diyor.
Ülkem İçin projesinin temasıysa iki yılda bir değişiyor. Projenin 2012-2013 yılı uygulamasında “engellilik” konusuna odaklanılıyor. Proje kapsamında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı [UNDP] ve Alternatif Yaşam Derneği (AYDER) işbirliğinde “Ülkem İçin Engel Tanımıyorum” kampanyası hayata geçiriliyor. Üç uygulama alanı olan proje kapsamında topluluk çalışanlarının yüzde 70‘ine eğitim verilmesi amaçlanıyor. Projenin ikinci aşamasında, topluluk şirketleri “Engelli Dostu işyeri” haline getirilecek. Üçüncü olarak da, bayi ve şirketlerin desteğiyle “Engelli dostu ürün ve hizmet” geliştirilmesi teşvik edilecek.
SABANCI
Sosyal girişimciliğe hibe desteği
Sabancı Ailesi de topluma desteğinin önemli bölümünü Sabancı Vakfı aracılığıyla yapıyor.
Türkiye’de stratejik hibe programlarını başlatan ilk vakıf olan Sabancı Vakfı, toplumsal gelişme için yeni projeler arıyor. Bugüne kadar hibe programlarıyla 360 bin kişiye dokunan vakfın, kadın, genç ve engellilerin sorunlarına çözümler üreten STK’ların desteklediği “Toplumsal Gelişme Hibe Programıma [TGHP] başvurular başladı. Seçim sürecinde, engelli kadın, genç kadın ya da engelli genç olduğu için iki kez ayrımcılığa maruz kalan grupların sorunları için kapsamlı çözüm önerileri geliştiren projelere öncelik verilecek.
Vakfın 2013 yılında vereceği toplam hibe tutarı olan 1.2 milyon TL ile birlikte bugüne kadar yaptığı toplam destek 7 milyon TL’yi aşacak. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, kadın, genç ve engellilerin toplumsal yaşama katılabilmeleri için çalıştıklarını belirtiyor ve “Toplumumuzun büyük bir kısmını oluşturan kadın, genç ve engelliler odak noktamızı oluşturuyor. Onların hayatlarında fark yaratmak adına tek başına değil, elbirliğiyle çalışmak gerektiğine inanıyoruz” diyor.
