Serbest elektrik tüketicisine koruma kalkanı
ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik piyasasında 8.4 milyon aboneyi ilgilendiren serbest tüketici modeline el attı. Serbest tüketicilerle elektrik dağıtım şirketleri arasındaki sözleşmelere standart getiren yönetmelik taslağı hazırlayan EPDK, bazı tedarikçiler tarafından dürüstlük kurallarına ve menfaat dengelerine aykırı şekilde düzenlenen sözleşmeler nedeniyle tüketicilerin mağduriyet yaşamasının önüne geçecek.
Taslağa göre serbest tüketiciler ile dağıtım şirketleri arasında yapılacak sözleşmeler iki yılı aşamayacak. Sözleşmede tüketici aleyhine değişiklik yapılamayacak, ikili anlaşmada, ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeme riskine karşılık olarak tüketiciden belirli bir güvence bedeli alınması kararlaştırabilecek. Sözleşmeler açık ve yanılgıya sebep olmayacak şekilde düzenlenecek. Tüketicinin sürekli olarak aynı tedarikçiye bağlı kalmasını öngören ve böylece piyasa kapama etkisi doğuran anlaşmalara sınır getirilecek. Elektrik faturaları kredi kartına tek çekim ya da taksitli ödenebilecek. Ödeme şekli kaynaklı masraflar talepte bulunan serbest olmayan tüketiciye ait olacak.
İKİLİ ANLAŞMALAR
EPDK, aylık faturası 82 TL’yi aşan yaklaşık 8.4 milyon serbest tüketici ile elektrik dağıtım şirketleri arasında yapılacak ikili anlaşmalara standart getirilmesine yönelik taslağı 12 Mayıs günü mesai bitimine kadar görüşe açtı. Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” taslağı, perakende satış sözleşmesi ve ikili anlaşmalar kapsamında uygulanacak standart, usul ve esasların belirlenmesini amaçlıyor. îkili anlaşmalarda dürüstlük kurallarına aykırı biçimde düzenlenen genel işlem şartları ve haksız şartlarla oluşturulan mağduriyetlerin giderilmesine yönelik düzenlemeler içeren taslak, tedarikçiler ile serbest tüketiciler arasındaki ikili anlaşmalara uygulanacak usul ve esasları belirliyor.
EPDK’nm “serbest tüketici” limitini bu yılm başından itibaren yıllık 3 bin 600 kWh’den, 2 bin 400 kWh’a indirmesiyle, dilediği şirketle sözleşme yapma hakkına kavuşan 8.4 milyon mesken abonesini gözüne kestiren tedarik şirketleri, müşteri kapma yarışma girdi. İlk ay elektrik faturası ödenmeyen kampanyalardan, firmaların müşterilerin bulunduğu bölgeye ve tüketimlere göre indirim yapılmasına dair kampanyalar gündeme geldi. Ardından promosyon yarışı başladı. Bazı tedarik şirketleri TV, cep telefonu, uçuş mili gibi promosyonlarla abonelerin ilgisini çekti. Her fırsatta sözleşme imzalayacak serbest tüketicilerin sözleşme imzalamadan önce hak ve yükümlülüklerini çok iyi öğrenmesi gerektiğine dikkat çeken EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, elektrik tedarik şirketlerine bu tip promosyonlar değil, faturalarda indirim beklediklerini ifade etmişti.
“EPDK MÜDAHİL OLDU”
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu ise yapılan uyarılara rağmen cazip promosyonlara aldanan pek çok elektrik abonesinin okumadan yeni şirketlerle sözleşme imzaladığını vurgulayarak, mağduriyetlerle ilgili şikayetlerin artmasıyla EPDK’nm müdahil olmak zorunda kaldığına dikkat çekti. Taslak ile Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde bazı değişikler yapılarak Tüketici Kanunu ile uyumlu hale getirilmek istendiğine dikkat çeken Ağaoğlu, “EPDK, daha önce şubat ayında ikili anlaşmalar kapsamında, usulsüz işlem yaptığı tespit edilen 93 tedarik şirketine 1 Mart’tan itibaren üç ay boyunca yeni tedarikçi kaydetme yasağı getirmişti. EPDK’nm bu defa kalıcı çözüm sağlamak için mevcut yönetmelikte değişiklik hazırlığına başlaması gerekli ve olumlu bir girişimdir. Her abonenin bu yönetmeliği okumasında yarar var” diye konuştu.
Ağaoğlu, taslakta şirketlerin cazip promosyonlarına aldanıp tedarikçi değişikliğine gitmeyi düşünen milyonlarca elektrik abonesi için çok önemli ve koruyucu düzenlemeler yer aldığını vurguladı.
İKİ YILI AŞAMAYACAK
EPDK’nm görüşe açtığı taslağa göre serbest tüketiciler ile tedarikçiler arasındaki ikili anlaşmalar belirsiz veya belirli süreli olarak düzenlenebilecek. Belirli süreli ikili anlaşmanın süresi iki yılı aşamayacak. Belirli süreli ikili anlaşma, süre sonunda taraflardan herhangi biri tarafmdan feshedilmediği takdirde, aynı koşullarda ve bedelle belirsiz süreli anlaşmaya dönüşecek. İkili anlaşma yazılı şekilde iki nüsha olarak düzenlenecek. Bir nüshası tüketiciye verilecek.
Taslağa göre ikili anlaşma uyarınca uygulanacak bedeller; aktif elektrik enerjisi bedeli, kurul onaylı bedeller ve kanunlarca tahsili zorunlu kılman vergi ve fonlardan oluşacak. Ancak iletim sistemine doğrudan bağlı tüketicilerle yapılan ikili anlaşmalarda uygulanacak bedeller, sadece aktif elektrik enerjisi bedeli ve kanunlarca tahsili zorunlu kılman vergi ve fonlardan ibaret olacak.
Aktif elektrik enerjisi bedeli ku-ruş/kWh cinsinden sözleşme dönemi boyunca sabit bir bedel şeklinde veya bir endekse göre değişen değişken bir bedel olarak taraflarca serbestçe belirlenecek. Kanunlarca tahsili zorunlu kılman vergi ve fonlar; katma değer vergisi, elektrik tüketim vergisi, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu payı ve enerji fonundan oluşacak. Söz konusu vergi ve fonlar, ilgili kanunlarda düzenlenen oranlar üzerinden doğrudan yansıtılacak, ikili anlaşmada, bunların dışında başka bir bedele yer verilemeyecek.
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkam Ağaoğlu, yapılan bu düzenlemeyle, geçmişte bankaların müşterilerine değişik isimler ile yansıtmış oldukları bedeller gibi keyfi ücretlerin elektrik abonelerinden istenmesinin önleneceğini vurguladı.
