Sattım!.. Aldım!.. Müzayede Evlerini Sizler İçin Araştırdık

Müzayededen eser alıp satmak artık çok daha kolay. Online müzayedecilik sayesinde bu alana yönelik ilgi kitleselleşti. Milyon TL’lik tabloların yanında 5 TL’lik kitaplar ve pullar da online açık artırmayla satılabiliyor…

ÇOĞUMUZ müzayedeleri gazetelerin sayfalarına yansıyan ve milyon TL’lik eserlerin satış haberlerinden takip ederiz. Bir de film ve dizilerin “Satıyorum!.. Saattim!..” diye bağırılan sahnelerinden biliriz. Çoğumuz hayatında hiç müzayedeye gitmemiştir. Bu işin nasıl yürüdüğünü bilmeyiz. Aslında müzayedecilik çok büyük bir ekonomi. Ve asıl önemlisi müzayedeler hayatımıza adım adım daha çok giriyor. Bunun iki önemli nedeni var. Birincisi, artık sanat gözde bir yatırım aracı olarak kabul ediliyor. İkincisi, yaygınlaşan online müzayedeler geniş kesimlere kolayca ulaşma imkanı veriyor. Çok değil daha 5-10 yıl öncesine kadar müzayede salonları ile sınırlı kalan bu sektör artık sanal dünya sayesinde kapılarını dünyaya açmış durumda. Bu sayede müzayedelerde artık milyon TL’lik eserlerin yanı sıra 5 TL’lik kitaplara, kartpostallara, pullara, eski paralara da rastlanıyor. Müzayede sektöründeki gelişmeleri ile antika, hobi ve koleksiyon tutkunlarına kapılarını açan müzayede evlerini sizler için araştırdık…

BÜTÇESİ 5 BİN İLE 1 MİLYON TL ARASINDA

Pera Mezat Müzayedeciliğin Kurucusu Mehmet Ga-cıroğlu, 30 yıllık bir koleksiyoner. Osmanlı dönemi kağıt paraları konusunda dünyanın en büyük koleksiyonuna sahip ve bu konuda tanınmış bir eksper. Gacıroğlu, müzayedecilerin birçoğunun geçmişlerinde iyi birer koleksiyoner olduğunu, bir zaman sonra ellerinde biriken ürünleri yenilerini ile değiştirmek için satma ihtiyacı duyduklarını ve bu işin zamanla ticarete evrildiğini söylüyor. Müzayedenin her konseptte yapılabileceği bilgisini veren tecrübeli koleksiyoner,

“Müzayedenin bütçesi nerede yapıldığına ve nasıl bir koleksiyon satıldığına bağlıdır” diyor. Bir müzayedenin bütçesinin 5 bin ile 1 milyon TL arasında değiştiğini söyleyen Gacıroğlu, “Müzayede açmak ticari bir aktivasyondur ve bu yükümlülükleri yerine getiren herkes açabilir. Tarihi eserler dediğimiz arkeolojik eserler, il kültür müdürlüklerinden ve müzelerden izin alınarak satılabilir. Ayrıca kayıtlı koleksiyonlar vardır; bunlar için de müzelere kayıt yaptırmak gerekir” diyor.

“KOLEKSİYONCULUK YAŞATILMALI”

Müzayede yoluyla satılan şeylerin antika olmak zorunda olmadığını söyleyen Gacıroğlu, “Satılan eserlerle kültürü geleceğe taşımak için çaba gösteriyorsunuz. Koleksiyoner aldığı eserlerle kültür elçisi gibidir. Bütçesini, zamanını harcıyor, emek vererek kendi özverisiyle geçmişimizi geleceğe taşıyor. Bugün üzerimize giydiğimiz bir kıyafet, kullandığımız bir kağıt, gazete parçası, otobüs bileti, kola şişesi gibi nesneler 50 sene sonra bize belki de bugünü anlatacak. Koleksiyonculuk yaşatılmalı” diyor.

Müzayedelerin bütün illerde yapılması gerektiğini savunan Gacıroğlu, “Geçmişiyle, kültürüyle Mardin’imiz, Diyarbakır’ımız, Urfa’mız, Karadeniz’imiz var. Müzayedelerin buralarda da yapılması için çaba sarf ediyoruz. Bununla ilgili bir projemiz var. Her yıl iki veya üç ilde konsept müzayedeler planlıyoruz. Amacımız koleksiyonculuğu yaygınlaştırmak. Koleksiyonculuk bir şeyi biriktirmek değildir. Düzenli olmayı sağlar, sosyal hayatı mükemmel bir şekilde geliştirir, sahip olma, tasarruf biriktirme duygularını geliştirir. Bu nedenle yeni koleksiyonerler yetişmesi için elimizden geleni yapıyoruz” diyor.

“MÜZAYEDE EVİ KOLEKSİYONERİ DÜŞÜNMELİ”

Salon müzayedelerinin 3-4 sene öncesine kadar aktif olarak yapıldığını fakat şu anda maliyetler nedeniyle online ortamlara yöne-lindiğini söyleyen Gacıroğlu, “Her sektörde olduğu gibi müzayedeler de online platformlarda yapılır oldu. Ciddi anlamda ilgi var.

Online olmasının en önemli avantajı, İstanbul haricinde diğer illere de ulaşılması. Amacımız eski koleksiyonerlere ulaşırken yeni koleksiyonerlere de dokunmak” diyor. Online alışverişlerin güvenliği hakkında ise şunları söylüyor:

“Müzayede evi koleksiyoneri düşünmek zorundadır. Yani satıcı mı alıcı mı diye sorarsanız, bizim için önemli olan alıcıdır. Koleksiyon erin dikkat etmesi gereken en önemli şeylerden birisi, güvenebileceği yerlerden alışveriş yapmasıdır. Bir ürün 5 veya 100 TL’den açılıyor ve bu rakam yükseliyor. Siz onu 1.000 TL’ye kadar almayı taahhüt ediyorsunuz verdiğiniz peylerle. Burada manipiilasyon olmaması için güvenilir hir firma olması gerekir. Onun dışında tüketici hakları burada da geçerli. Aldığı üründe müzayede evinin yazdığı hatalı bir yazı ya da beğenmediği herhangi bir şey olduğunda alıcının 14 gün içinde iade hakkı var.”

Gündelik hayatta kullanılan özellikle kağıt türü malzemelerin biriktirilmesi anlamına gelen efemerayı tarihin önemli bir parçası olarak kabul eden Gacıroğlu, “Günlük kullandığımız her şey bir efemcradır. Kağıtlar, otobüs biletleri, gazeteler… Bunları da kendi içerisinde sınıflandırıyoruz. Efemeranın önemi, araştırmacılar için olmazsa olmazdır. Bir fotoğraftan o dönemin tarihini, sosyal hayatını, ekonomisini yazabiliyorsunuz. Yazılı tarih haricinde efemera ile eksikleri tamamlarsınız. Efemera için 10 bin parçalık bir yapbozun son üyesi denebilir diyerek konunun önemine dikkat çekiyor.

“SALON DAHA HEYECANLI”

Rumeli Müzayede Kurucu Ortağı Aykut Gümüş, müzayedede satış yapmak isteyenlerin müzayede firması ile eserin muhammen bedelini birlikte tespit ettiğini söylüyor. Gümüş, satıcı ve müzayede firmasının uyması gereken bir kontratın imzalandığını, bu kontratta genel olarak satışın şartları, müzayede evinin komisyonları ve hukuksal durumları içeren maddeler bulunduğunu belirtiyor, “anlaşma sağlandıktan sonra muhammen bedel üzerinden açılış yapılır, talebe göre son peyi veren eseri kazanır” diyen Gümüş, satış fiyatının ucunun açık olduğunu, açılış bedelinin çok üstünde satış fiyatı oluşabileceğini belirtiyor. Son fiyat üzerinden müzayede firması kontratta belirlenen komisyon ve vergileri tahsil edip eserin ödemesini yapmakla yükümlü oluyor.

Müzayede firmalarının satıcılardan müzayede açmak için ücret talep etmediğini söyleyen Gümüş, satış gerçekleştiği zaman komisyon ve vergi kesintileri oluştuğu bilgisini veriyor. Öte yandan, eser satılmazsa belirlenen saklama ve depolama süresi aşılırsa bu hizmet ve sorumluluk için ücret talep edilebildiğini de sözlerine ekliyor. Gümüş, “Ekspertiz hizmetlerini ücretsiz sunuyoruz. Elinde eski eser bulunduranlar ya da değerlerini merak edenler bize e-mail yoluyla ulaşıp eserlerin ederi konusunda danışabilirler. Müzayede komisyonları satıcılar için yüzde 15-25 arasında değişiyor” diyor. Gümüş kişisel olarak Online yerine salon müzayedelerini tercih ettiğini, “Bir salonda dans etmek varken videosunu izlemek mi?.. Bizce salona çıkmak gerçek hayatın içinde olmaktır. Daha heyecanlıdır” sözleriyle anlatıyor.

FİKİR ALIŞVERİŞİ ORTAMI

Janus Mezat Genel Müdürü Kaan Akkent sözlerine, her geçen gün müzayedelere daha yoğun ilgi gösterildiği bilgisini vererek başlıyor. Müzayedelere yüzde 95 şahsi, yüzde 5 de temsilci katılımı olduğunu paylaşan Akkent, genel olarak 35 ile 50 yaş grubunun müzayedelere ilgi gösterdiğini söylüyor. Senede beş-altı salon müzayedesi gerçekleştirdiklerini söyleyen Akkent, online müzayedelerin daha aktif bir şekilde yapıldığını ama salon müzayedelerinin yerini tutmadığını eklemeden geçmiyor, insanların fikir alışverişinde bulunmaları, bir araya gelip sosyal yönlerini geliştirmeleri. eksiklerini tamamlamalarının salon müzayedeleriyle mümkün olabileceğini söyleyen Akkent online müzayede satışlarında güvenliği nasıl sağlıyorsunuz sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor:

“Sitelerimizden alışveriş yapan kredi kartı sahiplerinin güvenliğini her zaman ilk planda tutuyoruz, işlemler sürecine girdiğinizde güvenli bir sitede olduğunuzu anlamak için dikkat etmeniz gereken iki şey vardır. Bunlardan biri tarayıcınızın en alt satırında bulunan bir anahtar ya da kilit simgesi. Bu güvenli bir internet sayfasında olduğunuzu gösterir. Her türlü bilginiz şifrelenerek korunur. Bu bilgiler satış işlemleri sürecine bağlı olarak ve verdiğiniz talimat istikametinde kullanılır. Alışveriş sırasında kullanılan kredi kartı ile ilgili bilgiler alışveriş sitelerimizden bağımsız olarak 128 bit SSL (Secure Sockets Layer) protokolü ile şifrelenip sorgulanmak üzere ilgili bankaya ulaştırılır. Kartın kullanılabilirliği onaylandığı takdirde alışverişe devam edilir. Kartla ilgili hiçbir bilgi tarafımızdan görüntülene-mediğinden ve kaydedilmediğinden üçüncü şahısların herhangi bir koşulda bu bilgileri ele geçirmesi engellenmiş olur.”

Müzayede ekspertizi veren bazı firmalar

• Rumeli Müzayede
• Pera Mezat
• BeyazArt Müzayede
• Antikalar.com
• Portakal Sanat ve Kültür Evi
• Janus Mezat

Antika bir eşyanın değeri nasıl anlaşılır?

Antika eserlerin değerlemesi bir uzmanlık alanı olup müzayede firmaları eserleri değerleme konusunda uzman kişilerle birlikte çalışıyor. Bu konuda satıcının vereceği provenance Önceki sahipleri] bilgileri ile birlikte müzayede evi ile ehliyetli eksper birlikte çalışarak piyasa değeri oluştururlar.

Merve YILMAZ