Özel Hastaneler Doktor Bulamıyor

Türkiye Avrupa’ya göre doktor fakiri. Özel hastaneler, onkoloji, endokrinoloji, hematoloji, immünoloji gibi alanlarda doktor bulmakta zorlanıyor.

Arz az, talep fazla olunca maaşlar yükseliyor. Bu alandaki doktorlar maaşlarının üç dört katı prim Alıyor…

SON haftalarda insan kaynakları sayfalarında doktor arayan özel hastane ilanları arttı. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Avrupa’da her 100 bin kişiye 272 uzman doktor düşerken, Türkiye’de 88 uzman doktor düşüyor. Diğer bir deyişle doktor sayısı açısından oldukça fakir bir ülkeyiz. Bunu da önce hastalar, daha sonra da en fazla büyüme planlan yapan özel sağlık kuruluşları hissediyor.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 2011 yılında toplam 126 bin doktor vardı. Bunlardan 66 bini uzman, 40 bini pratisyen, 20 bini ise asistandı. Bu doktorların 26 bini özel sektörde çalışıyor. Bunların çoğu da sayıları 530’u bulan özel hastanelerde istihdam ediliyor. Halen tıp fakültelerinin kontenjan sayısının 9 bin 500 olduğu biliniyor. Vakıf üniversiteleri de son yıllarda tıp fakültesi kurarak kendi personelini yetiştirme yoluna gidiyor ama açık kolay kapacak gibi değil. Özellikle özel hastaneler belirli branşlarda doktor bulmakta zorlanıyor. Bunların başında da radyasyon onkolojisi, medikal onkoloji, endokrinoloji, hematoloji, cildiye, nöroloji branşları geliyor.

BAKANLIK ÇÖZÜM ARAYIŞINDA

Sağlık Bakanlığı özel hastanelerin doktor sıkıntısını çözmek için geçtiğimiz günlerde önemli bir adım attı. Doktor bulsalar bile son beş yıldır Sağlık Bakanlığı’nın kadro açmaması nedeniyle doktor alamayan özel hastanelere kadro kısıtlaması kaldırıldı. Bakanlığın 11 Temmuz’da yayınladığı “özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”e göre, özel hastanelere 31 Aralık 2013’e kadar istedikleri her branşta hekim alabilme imkanı verildi.

İstanbul Tabip Odası özel Hekimlik Komisyonu Koordinatörü Dr. Erdem Fehmi Birgül, Türkiye’de çok fazla doktor eksiği olduğunu söylüyor. Sağlık Bakanlığı’nın hekimleri birden fazla yerde çalışmasını zorlaştırdığı için bu eksikliğin daha da fazla hissedildiğini belirten Birgül, yılsonuna kadar kadro yasağının kaldırılmasının da sorunu tam olarak çözmeyeceğine inanıyor. Birgül, “Yeni düzenleme biraz esneklik getirdi ama sorunu tam olarak çözemez. Hekim bir yerde çalışıyor ama aldığı prim nedeniyle hastanelere fatura kesiyor, vergi, SSK ödüyor. Çok kazanıyor görünse de asıl parayı özel hastaneler kazanıyor” diyor.

MAAŞ+PRİM SİSTEMİ

Türkiye’de doktor az olduğu için özel hastanelerde kazandıkları ücretler de dudak uçuklatıyor. Özel hastanelerde doktorlar genellikle maaş + prim usulüyle çalışıyor. Genelde primler de yüzde 8 ila 15 arasında değişiyor. Kadın doğum, dahiliye, genel cerrahi gibi branşlarla özel hastanelerde doktor maaşları 6 bin TL’den başlıyor. Alınan maaşlar, hastanelerin bulunduğu illere göre de değişiyor. Örneğin, bir kadın doğumcu kadın olması kaydıyla Şanlıurfa’da 15 bin TL maaşla işe başlayabiliyor. Bu rakam Ankara’da 9 bin, Bursa’da 7 bin TL’ oluyor.

Ancak doktorlar, bu net ücreti dikkate alarak hastane tercihi yapmı yor. Burada en önemli faktör, doktorun aldığı primler… Doktor baktığı hastaların muayene ücreti, laboratuar tetkikleri ve ameliyatından yüzde 8 ila 15 arasında değişen oranlarda prim alıyor. İsmi duyulmuş doktorlar girdikleri ameliyatla rın prim ücretini ameliyat çıkışında he men hesaplarında görebiliyor.

Prim meselesi çok önemli, bütün sis tem bu uygulama üzerinden işliyor. Örneğin, piyasada zincir bir hastanedeki doktorların aylardır maaş alamadığı konuşuluyor. “Maaş almayan doktor neden çalışır?” sorusu sorulduğunda, yanıt verilen primlerde düğümleniyor. Maaş almasa da doktorlar primlerini alıyor, özel hastaneler bu konuda çok hassas, çünkii primini alamayan doktorun işi hemen bırakacağını çok iyi biliyorlar. Prim kimi zaman doktorun aldığı maaşın üç dört katına ulaşabiliyor. Aylık 6 bin TL net maaşla işe başlayan bir kadın doğumcunun büyük şehirde aylık primleriyle birlikte 20 bin TL gelir elde ettiği belirtiliyor.

FİZİK TEDAVİ UZMANI GÖZDE

Satılıkhastane.com’un yöneticisi ve Subay Grup Sağlık Hizmetleri’nin ortağı Gökhan Subaşı, “Hekimler özel hastanelerde vicdanı ile cüzdanı arasında kalıyor” diyor. Özel hastanelerin çocuk kardiyolojisi, kardiyovasküler cerrahi, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, beyin cerrahisi gibi alanlarda çok zor doktor bulabildiklerini söyleyen Subaşı, son zamanlarda cildiye (dermatoloji), nöroloji ve psikiyatri uzmanlık alanlarına yönelik ilginin de arttığını söylüyor.

Subaşı sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Son zamanlarda özel hastanelerin dermatoloji uzmanlarına yönelik talebinde inanılmaz bir artış var. Çünkü bu branş kuruma çok kazandırıyor; kar marjı yüksek. Psikiyatri doktoru bulmak da zor çünkü psikiyatrların yüzde 80’i özel muayenehanelerinde çalışmayı tercih ediyor. Bire bir hastalarıyla ilgilenmeleri gerekiyor. Özel hastane bu ortamı çok fazla sağlayamıyor. Nöroloji, ortopedi ve beyin cerrahi ise fizik tedaviyi tetikleyen uzmanlık alanları. Türkiye’de özel hastaneler parayı en çok fizik tedaviden kazanıyor. Zaten bir branşın değerini SGK’dan alınan para belirliyor. Fizik tedavi uzmanlan transferlerinde son zamanlarda artış var.”

PROFESÖR OLMANIN AVANTAJI

Her özel hastane özellikle prestij amaçlı olarak kadrosunda profesör bulundurmayı tercih ediyor. Türk insanı profesör titrinden hala çok etkileniyor. Diğer bir deyişle bu unvan hastaları doğrudan kendisine çekiyor. Bugün iyi bir profesörün muayene ücreti 400 TL’yi buluyor. Klinik uzmanlık alanlarında profesörlerin net maaşları 20 bin TL’den başlıyor, 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.

Hüseyin BOZKURT / Medicaría Sağlık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
“Üniversite kurmak istiyoruz”

Grubumuz, 10 hastanesinde 4 binin üzerinde çalışanla hizmet veriyor. Bu çalışanların 500’ü uzman hekim. Ülkemizde sağlık personeli gereksinimi gün gittikçe artıyor. Halen sağlık eğitim fakültelerini kapsayan üniversite kurma ya da işbirliği çalışmalarımız devam ediyor. Özellikle spesifik tıp disiplinlerinde ve üst uzmanlık alanlarında uzman hekim bulmakta sorunlar yaşanıyor. Özellikle, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı, hematoloji uzmanı, onkoloji uzmanı gibi sayısal anlamda az bulunan branşlarda istihdam zorluğu yaşanıyor. Doktorlarımız, “maaş + hak ediş” sistemiyle çalışmakta. Bunun dışında, esnek çalışma saatleri, kongre ve seminer izinleri, kongrelere katılım desteği gibi olanaklarımız var.

Özel hastaneler ne diyor?

Özcan AKBOYUN / Central Hospital İcra Kurulu Başkan Yardımcısı
Hastanemiz dördü pratisyen, dördü uzman doktor olmak üzere 51 hekim kadrosuyla hizmet veriyor. Özel hastaneler nefroloji, endokrinoloji, gastroenteroloji yan dal branşlarda doktor bulmakta sıkıntı çekiyorlar.

Son zamanlarda kadın doğumun yan dalı olan perinatoji [ikinci düzey ultrason çeken ve doğum anomalilerini tespit eden) branşı da uzman bulmakta zorluk yaşıyor. Özel sektörde doktorlar maaş artı primle çalışıyor. Biz laboratuar hizmetlerinden prim vermiyoruz.

Bu nedenle ortalamaya göre primlerimiz biraz yüksek. Hastanemize doktor alırken tecrübeye dikkat ediyoruz, ihtisaslarını üniversite ve eğitim hastanelerinde yapmaları bizim için önemli. Hekimlerin hekimlere verdiği referansları da önemsiyoruz.

Ali Haydar YILDIRIM / Özel Keşan Hastanesi Yönetim Kurulu Üyesi

50 yataklı orta ölçekli bir hastaneye sahibiz. Hastanemizde 165 personel, 28 uzman doktor, 4 pratisyen hekim ve bir diyetisyen mevcut. Bizimki gibi orta ölçekli hastaneler nöroloji, cildiye, psikiyatri branşlarında sıkıntı yaşıyor. 65 yaş üstü doktor bulunuyor. Yeni jenerasyon daha çok merkezleri tercih ediyor. Kadromuza katılan doktorlara maaş dışında, fazla mesai veya bazı branşlarda prim veriliyor.

Demet Ünlü KIVANÇ / Medical Park Hastaneler Grubu İnsan Kaynakları Direktör Yardımcısı

Grubumuzda 10 bin personelimiz bulunuyor. Bunların yaklaşık bini doktor. Türkiye’de hekim sayısı az olmasına rağmen, büyük bir grup olmanın avantajıyla hekim bulabilmekteyiz, ancak her halükarda nitelikli hekim bulmak zor. Tıbbi onkoloji, hematoloji, immünoloji gibi bazı uzmanlık dallarında eksiklik söz konusu. Doktorlarımız, “net maaş üzerine yaptıkları her tıbbi hizmetin karşılığı prim” esasına göre çalışıyor. Ek olanaklar olarak bilimsel kongrelere katılım ve yayın desteği vermekteyiz.

Rahime Baş Uçar / Para Dergisi