Ömürlük Bir Girişim; Özel Ağaçlandırma

Hazine arazilerinde, vasıfsız orman arazilerinde ve gerçek/tüzel kişilerin zilyetliğindeki arazilerde, hazırlanan bir proje kapsamında, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın oluruyla yapılan ağaçlandırmaya “Özel Ağaçlandırma” denilmektedir.

Özel Ağaçlandırma İçin Kimler Nereye Başvurulmalıdır?

Özel Ağaçlandırma kapsamında yapılacak çalışmalara gerçek ve tüzel kişiler başvurabilmektedirler. Başvuru yapılacak merciler arazinin özelliğine göre değişmektedir.

Bu kapsamda;

“Ormanlık Alanlar”da yapılacak çalışmalar için, ilgili yerdeki Orman İşletme Müdürlükleri, Orman İşletme Şeflikleri ya da Orman Bölge Müdürlüklerine başvurulabilmektedir. Başvuru sahibinin, başvuracağı alanın haritasını veya krokisini başvuru esnasında ibraz etmesi gerekmektedir.

“Hazine Arazileri”nde yapılacak çalışmalar için, bulunduğu yerdeki kaymakamlıklara veya valiliklere ilgili sahanın krokisi ile başvurulabilmektedir.

“Sahipli Araziler”de ise Orman İşletme Müdürlükleri’ne, söz konusu sahanın tapu belgesi ile başvuru yapılabilmektedir.

Özel Ağaçlandırma Yapılacak Saha Hangi Büyüklükte Olmalıdır?

Yapılacak çalışmanın ormanlık araziler veya sahipli arazilerde olması durumunda 5 dönüm (5000 m2), Hazine arazilerinde ise en az 20 dönüm olması gerekmektedir. Bu arazilerde özel ağaçlandırmaya konu olacak sahanın büyüklüğü özel durumlar saklı kalmak koşuluyla en fazla 300 dönümdür.

Özel Ağaçlandırma Sahalarında Yetiştirilecek Türler Nelerdir?

Bu alanlarda yapılacak çalışmalarda, sedir, göknar, meşe, ladin, çam, akçaağaç, karaağaç, kavak, çınar, akasya, kayın, ıhlamur, ceviz, gürgen, antepfıstığı, sakız ağacı, harnup, kuşburnu, defne, badem, alıç, menengiç vb. ağaçlar yetiştirilebilmektedir.

Ormanlık Alanlar’da yapılacak ağaçlandırmalarda zeytin türü de kullanılabilmekle birlikte, ilgili saha bu ağaç türlerinden birkaç tanesiyle çeşitlendirilip risk unsuru azaltılabilmektedir.

Söz konusu ağaç türlerinin ekimiyle ilgili olarak yatırımın geri dönüş süresi ve bu süre içerisinde ağaçların verimliliği en büyük soru işaretleri olarak karşımıza çıkmaktadır. İlgili mevzuatlar gereğince bahse konu ağaçlandırma alanlarının aralarında bırakılacak boşluklarda yumrulu ve soğanlı bitkilerin yetiştirilmesi uygun görüldüğünden, hem yatırım riski hem de yatırımın geri dönüş süresi minimize edilebilecektir.

Özel Ağaçlandırma Süresi Ne Kadardır ve Projeler Ne Zaman Sunulmalıdır?

Orman Alanları’nda yapılacak ağaçlandırmalarda, ağaçlandırmaya konu saha, gerçek veya tüzel kişiye 49 yıllığına tahsis edilmekle birlikte söz konusu sürenin bitiminde halen sahaya ekilen ağaçlar vasfını kaybetmemiş ise; süre, bu vasfın kaybına kadar uzatılabilir.

Hazine Arazileri’nde ise ağaçlandırma yapılacak saha 10 yıllığına kiralanmakla birlikte, ilgililer arasında yapılan sözleşme, bu sürenin bitimini müteakip aynı şartlarda yenilenerek devam eder.

Yapılacak başvurulara esas teşkil etmek üzere, ön tahsis onayı çıkan başvuru sahipleri 90 gün içerisinde ilgili alanda yapılacak çalışmalarla esas teşkil etmek üzere bir proje sunmak durumundadırlar. Projeler ilgili mercilerce incelenerek 15 gün içerisinde sonuçlandırılmaktadır. Müracaatı onaylanan başvuru sahibinin, onayı müteakip 1 yıl içinde bu sahada çalışmalara başlaması gerekmektedir.

Tahsisli Saha Üzerine Hangi Tür Yapılar İnşa Edilebilir?

Orman Alanları’nda, projede belirtilmek koşuluyla 40 m2’yi geçmeyecek şekilde temelsiz yapılar, su deposu, sulama ve yangın havuzu vb. yapılar inşa edilebilmektedir.

Hazine Arazileri’nde, ilgili saha imar planı dışında bir mevkide ise; proje sahasının binde biri oranında, sahipli arazilerde; proje sahasının yüzde 6’sı oranında bu tür yapılaşmalara izin verilebilmektedir.

Özel Ağaçlandırma Alanlarında Elde Edilecek Ürün Nasıl Değerlendirilir?

Tahsis Sahibi tarafından, Özel Ağaçlandırma sahalarında elde edilecek ürünler herhangi bir izne ihtiyaç olmaksızın serbest piyasa koşullarında istenildiği şekilde değerlendirilebilir.

Özel Ağaçlandırma alanları tahsis edilmiş olan gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu tahsis haklarının üçüncü kişilere devri için, ağaçlandırma çalışmalarının tamamlanması müteakip 5 yıl geçmesini beklemeleri gerekmektedir.

Özel Ağaçlandırma Kapsamında Verilen Hibe ve Krediler Nelerdir?

Özel ağaçlandırma çalışmalarında köy tüzel kişiliklerine hibe yoluyla finansman sağlanmakta, gerçek/tüzel kişilere ise kredi imkanı tanınmaktadır.

Söz konusu hibe ve krediler;

Arazi sahasının hazırlıkları, dikim/ekim bedeli, fidan/tohum bedeli, tel çit bedeli, 3 yıllık bakım giderleri, proje yapım bedeli, canlandırma kesimi, aşı kalemi/göz aşı yapılması unsurlarını desteklenmektedir.

Ziraat Bankası aracılığıyla kullandırılan bu kredilerin faiz oranları %1,5-2 arasında değişmekte olup, kredi ödemeleri 15’inci yılın sonunda bir defada ödenmektedir.

Bakanlığın “Ceviz Eylem Planı” projesi kapsamında 2012-2016 yılları arasında özellikle ceviz ve badem özel ağaçlandırmasına yönelik teşvikleri bulunmaktadır.

Bir örnekle Ceviz Yetiştiriciliği yatırımının getirisi kabaca hesaplanacak olursa;

Bir ceviz ağacının ortalama 5’inci yılından itibaren 30 Kg. ürün verebileceği değerlendirilmektedir.

Piyasa koşullarında toptan kabuklu ceviz fiyatını ortalama 15 TL. olarak alıp, 100 dönümlük bir sahada ceviz yetiştiriciliği yapıldığını varsayalım, 10 m2’ye 1 ceviz ağacı dikilecek olursa;

• 100 Dönüm x 10 m2 = 10.000 Adet Ceviz Ağacı
• 10.000 Ceviz Ağacı x 30 Kg. Ürün = 300.000 Kg.Ürün
• 300.000 Kg. Ürün x 15 TL/Kg. = 4.500.000 TL. Yıllık Ciro

Normal şartlar altında, söz konusu cironun 5’inci yılın sonunda elde edilebilecek olduğu ve bu süre zarfında yapılacak emek ve maliyet unsurunun ayrıca hesap edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Özel Ağaçlandırma kapsamında yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında karşılaşılabilecek sorunların başında, ilgili sahanın tespiti gelmektedir. Devletin ilgili birimlerinin kayıtlarında bu alanlar net bir şekilde belirlenmemiş olduğundan, başvuru sahibinin, öncelikle ilgili sahayı, belirtilen çerçevede tespit etmesi gerekmektedir. Bu aşamadan sonra yapılacak başvuruyu müteakip ilgili saha, öncelikle yereldeki kişi ve kuruluşlara sunulmaktadır. Bu noktada sahanın ağaçlandırılmasına yönelik herhangi bir başvuru bulunmadığı takdirde, başvuru sahibine tahsis gerçekleştirilmektedir.

Diğer bir sorun; uzun süreli bir yatırım olan özel ağaçlandırma faaliyetlerinde, ilgili alanın ve fidanların fiziki güvenliğinin ve idamesinin sağlanması sorunudur.

Yatırım yeri tahsisinin 49 yıllığına yapıldığı ve halihazırda vasfını kaybetmemiş olan ürünlerin varlığı göz önüne alındığında, yapılacak olan yatırım, diğer şartlar sabit kaldığında, gelecek kuşaklar için vazgeçilmez bir yatırım olacak, ulusal ve bölgesel planlar kapsamında ise ülkemizin ağaçlandırılmasına ve dolayısıyla iklim özelliklerinin değişmesine, halihazırda dışa bağımlı hale gelen ceviz talebinin karşılanmasına olumlu katkılar sağlayacaktır.

Çağan Cem Gezici
Teşvik ve Proje Uzmanı

Yazara Ait Kitabın Satış Linkleri
KOBİ’lere Büyük İşletmelere ve Girişimcilere Sağlanan Mali Destekler ve Hizmetler

http://www.adaletyayinevi.com/yyntum/ktpdty.asp?kid=5375

http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=695862
Yazara Ait Web Sayfası
http://hibe-ve-tesvik-doktoru.webnode.com.tr/