Ne varsa sanayide var!..
KÜRESEL büyüme rakamlarının eksilerde olduğu 2020 yılında Türkiye ekonomisi pozitif ayrıştı. Yüzde 1.8 büyümenin motoru imalat sanayi ve ihracat oldu. Büyüme ile ilgili detaylı bilgilere makro sayfalarımızda tabloları ile yer veriliyor. Biz de burada büyümenin lokomotifi olan sektörlerin temsilcileri, sanayiciler ve işinsanlarından görüşler aldık. Iş insanları büyümede ana etkenin imalat sanayisi olmasından oldukça umutlular. İmalat sanayisindeki bu hareketlilik 2021 büyüme hedefleri için de umut verici.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 2021 ve sonrasında büyümenin sürdürülebilir olması için var güçleriyle çalışacaklarını söylüyor. Büyüme rakamları için Twitter hesabından bir açıklama yapan Hisarcık-lıoğlu, “G-20’de Çin’den sonra ikinci sıradayız. 2021 ve sonrasında büyümenin sürdürülebilir olması için de var gücümüzle çalışacağız. Kapalı işyerlerinin açılmasına yönelik müjdeler de iş dünyasının umutlarını artıracaktır” diyor.
SANAYİNİN BAŞARI HİKAYESİ
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan da yaptığı açıklamada, “Covid-19 nedeniyle son derece zorlu ekonomik faaliyet koşullarından geçtiğimiz bir yıl olan 2020’de ülkemizin büyüme performansının, beklentilerin aksine pozitif bantta gerçekleşmiş olması çok değerli. Bu büyümede dikkat çekmek istediğim nokta, sanayimizdeki büyümenin, Türkiye büyümesinden de öte bir başarı hikayesi olduğu gerçeğidir” diyor. Büyümeye en güçlü desteği imalat sanayinin vermesinden gurur duyduklarını belirten Bahçıvan, “Sanayimizin bu performansına, en zorlu ekonomik koşullarda bile ülke ekonomisinin en değerli teminatı ve omurgası olduğunun bir göstergesi olarak bakmalıyız” diyor.
Sanayiinin performansını dünyaya örnek olacak bir başarı hikayesi olarak yorumlayan ISO Başkanı, “Türkiye sanayisi, pandemi koşullarının yaşamımızda ve çalışma koşullarında yarattığı bütün zorlu koşullara rağmen, başta çalışanlarıyla ve yöneticileriyle olmak üzere iş ve tedarik ortaklarıyla dünyaya örnek olacak bir başarı hikayesi yazdı.
Sanayimiz bu başarısıyla bundan önce olduğu gibi, zorlu koşulların üstesinden gelme yeteneğini ve deneyimini değerlendirerek Türkiye ekonomisin 2020’yi pozitif kapatmasına güç veren, destek veren bir onuru elde etmiştir” diyor.
GELECEK TALEBE HAZIRLIK
MÜSIAD Genel Başkanı Abdurrah-man Kaan da büyüme rakamlarını takdire şayan bir performans olarak değerlendirdi. Büyümenin devamı için ekonomik aktivitedeki canlılığın önemine dikkat çeken Kaan, “Büyüme performansımızın sürdürülebilir bir niteliğe kavuşabilmesi için önümüzde uzun ve zorlu bir yol var. Covid-19’la mücadeleyi dikkatli bir biçimde sürdürerek, ekonomik aktivitedeki canlılığı muhafaza etmeliyiz. İhracata yönelik imalata mutlaka ağırlık vermeliyiz” diyor.
İstanbul Ticaret Odası (ITO) Başkanı Şekib Avdagiç ise, “Büyümede lokomotif, imalat sanayii oldu. Koronavirüs yılında ekonomisi diri çıkan ülke olmak ne kolay ne de azımsanacak bir başarıdır” diyor. Türkiye’nin 2020’de Çin’le birlikte G-20 ülkeleri içinde büyüyebilen iki ülkeden biri olduğunun altını çizen Avdagiç, “imalat sanayi ürünlerine tüm dünyada artan talebi Türk iş dünyası iyi değerlendirdi. Süreç gösterdi ki özel sektörümüz Türkiye için çok önemli. Özel sektörün ayakta kalması, Türkiye’nin ayakta kalması demektir” diyor. Hem yıllık hem çeyreklik bazda en yüksek artışın makine ve teçhizat yatırımlarında yaşanmasının, gelecek için umut verdiğini aktaran Avdagiç, bunun gelecekteki talebe hazırlık yapıldığının, ihracat kapasitesinin de artacağının işareti olduğunu bildirdi.
KALİTELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME
Büyümenin en büyük itici gücü hiç kuşkusuz ihracat. Ege ihracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi büyüme ile ilgili yaptığı değerlendirmede özellikle ihracatın katkısını vurguladı. Eskinazi, “IMF, Türkiye ekonomisinin 2021’de yüzde 6 oranında büyümesini öngörüyor. Bütün gelişmiş ülke ekonomileri resesyon gerçeğiyle yüz yüze gelirken Türkiye’yle ilgili pozitif büyüme beklentisinde ihracat sektörünün payı büyük. Büyüme rakamlarının en büyük itici gücü ve destekçisi ihracat oldu” diyor. Eskinazi, pandemi döneminde alınan tedbirler ve desteklerin de büyümede etkisi olduğunu vurgularken, özel sektörün ticarette geliştirdiği yeni yöntemler ve dijitalleşme hamlelerinin de önemine dikkat çekiyor ve “Hedefimiz yüksek hızlı büyüme değil, yüksek kaliteli sürdürülebilir bir ekonomik büyüme” diyor.
“YUKARI SEYİR DEVAM EDECEK”
Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk de yaptığı değerlendirmede, 2020’de Türkiye’nin pozitif büyüme kaydeden sayılı ülkeler arasında yer aldığını belirterek, ‘OECD ülkeleri arasında ilk, G-20 ülkeleri arasında ikinci sıradayız.
Sanayi üretiminde ikinci yarıda başlayan artış büyümenin en önemli girdisini oluşturdu” diyor. Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi Iş insanları Derneği (DOSABSIAD) Başkanı Nilüfer Çevikel de yaptığı değerlendirmede, “ihracat desteklerinin artarak devam etmesi, üretim üzerindeki maliyetlerin hafifletilmesi, bu hafta beklenen reformların açıklanması ile yukarı seyir artarak devam edecektir” dedi. Çevikel, büyüme oranlarının ekonomistlerin beklentilerinin altında olsa da sanayiciler olarak yeni desteklerle rakamların yukarıya taşınacağına inancının tam olduğunu söylüyor.
Nail OLPAK / Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Başkanı
“Bu yıl sıçrama bekliyoruz”
2020’de GSYH bileşenleri açısından en hızlı artış yatırımlar tarafında yaşandı ve yatırımlar yüzde 6.5 büyüdü. Yatırımların büyümesi, tarım ve sanayi sektöründe büyüme son derece önemli ve sevindirici. Makine ve teçhizat yatırımlarında 2020’de yıllık büyüme yüzde 21’i aştı. 2020’nin son çeyreğinde ise makine ve teçhizat yatırımları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38.7 arttı. Makine ve teçhizat yatırım harcamaları yıllık artışı yüzde 38.7 ile son 9.5 yılın en yüksek seviyesinde kaydedildi ve gelecek dönem üretim faaliyetleri için pozitif sinyal verdi. Elbette her şey tozpembe değil. Küçük esnaf ve hizmetler sektörü başta olmak üzere, turizm, eğitim, ulaşım, lojistik ve inşaat sektöründe sorunlar var. dengeli iç talep ve güçlü dış talep katkısıyla büyümenin 2021‘de iyi bir sıçrama yapması bekleniyor. Olağanüstü bir gelişme yaşanmazsa 2021‘de büyüme yüzde 5’in üstünde olabilir.”
Erdal BAHÇIVAN / İstanbul Sanayi Odası Başkanı
“Yapısal desteklerle taçlandıralım”
Gerek 2021, gerekse önümüzdeki yıllarda, sanayinin bu başarısını sürdürülebilir kılmalıyız. Sanayimizin rekabet gücünü artırmak, teknolojik yapısını güçlendirmek, yeni yatırımların önünü açmak ve yeni pazarlar elde etmek için bu başarının sürdürülebilir kılınması ülkemizin geleceği için hayatidir. Bu başarıyı istikrarlı bir neticeye kavuşturmaya çalışırken, başarının başta finans, maliye, hukuk, vergi ve eğitim politikaları olmak üzere yapısal desteklerle taçlandınlması temel argümanımız olmalı. Ekonomik büyümemizde daha çok katma değer yaratan sanayi kaynaklı nitelikli büyümeyi, önümüzdeki yıllarda ancak bu şekilde kalıcı ve sürdürülebilir hale getirebiliriz.”
Şekib AVDAGİÇ / İstanbul Ticaret Odası Başkanı
“Normalleşme bize iyi geliyor”
Geçen yılın dördüncü çeyreğindeki yüzde 5.9’luk yüksek büyüme çok değerli. Faizlerin yükselmeye başladığı, salgın tedbirlerinin sıkılaştığı bir dönemde Türkiye üretimden vazgeçmedi. İmalatçılarımız var güçleriyle fedakarca çalıştı. Perakendecilerimiz hizmet vermeye devam etti.
İş insanlarımız ve girişimcilerimiz hızla duruma uyum göstererek e-ticarette de dünyadaki en hızlı büyümelerden birine imza attılar. Öte yandan bin 219 ürünün daha öncelikli yatırım listesine alınmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Düzenleme önümüzdeki dönemde yatırım şevkini artıracaktır. Bu büyüme rakamını yakalayan iş dünyamızın konsantrasyonu aynen devam etmeli. Yatırım ve üretim maliyetini doğrudan etkileyen kredi maliyetlerini makul seviyede tutmalıyız. Normalleşme bize iyi geliyor.
İDRİZ ÇOKAL
