Mobilya hızlı yükseldi
Mobilyada iç pazar son 15 yılda altı kat, ihracat ise yedi kat büyüdü. Büyüklüğü yaklaşık 13 milyar dolara ulaşan mobilya sektörü kalite basamaklarını çok hızlı çıktı. En önemli hedef tasarım kapasitesini artırmak…
KİŞİ başına milli geliri son 15 yılda üç kata yakın artan Türkiye’de mobilya sektörü de yedi kata yakın büyüdü. Kişi başı gelirin artmasının yanı sıra inşaat sektörünün dinamizmi, yeni yapılan evler, genç nüfus ve evlilikler sektöre ivme kazandırırdı. Türkiye’de şimdilerde mobilya üretiminin parasal büyüklüğünün yaklaşık 13 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Bunun yaklaşık 10 milyar dolarının iç pazar büyüklüğünden oluştuğu hesaplanıyor. 2000’de iç pazar büyüklüğü yalnızca 1.2 milyar dolar seviyesindeydi.
Mobilya sektörü yalnızca iç ticarete katkısıyla değil üretim gücüyle de sanayinin sürükleyici sektörleri arasında. Türkiye’de 36 bin üretici, 65 bin de toptancı-perakendeci mobilyacı var. Üretim yapan mobilyacılar 150 bine yakın insana iş imkanı sağlıyor. Mobilya üretim tesisleri İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Kayseri’de yoğunlaşmış durumda. Türkiye’de mobilya üretimi pazarın yoğunlaştığı ve orman ürünlerinin bol olduğu yerlerde ağırlıklı olarak gelişti. Örneğin İstanbul’da en önemli iki merkez İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’ndeki Masko (778 mağaza) ve küçük sanayi sitesindeki Modoko’da (350) küçük ve orta ölçekli işletmeler üretim ve ticaretlerini sürdürürken, Ankara mobilya üretiminde Siteler semtiyle özdeşleşti. Ankara’da 1960’lı yıllarda Marangozlar Odası’nın önderliğinde kumlan Siteler bugün 5 bin dönüm arazi üzerinde faaliyet gösteren büyük bir organize sanayi bölgesi durumuna geldi; bölgede 10 bini aşkın işletme faaliyetlerini sürdürüyor.
MARKALAŞMA ARTTI
Mobilya üretimi denilince Kayseri’den de bahsetmemek olmaz. Teknolojik gelişmeler ve yeni yatırımlarla bugün mobilyanın her dalında üretim yapan firmaları ile Kayseri, Türkiye’nin önemli bir mobilya merkezi. Kayseri Marangozlar Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası verilerine göre, sektörde faaliyet gösteren firma sayısı 3 bin 500’e ulaştı. Ayrıca Bursa İnegöl gibi mobilya ile markalaşan ilçelerimiz de var. Bir zamanlar yalnızca marangozların, küçük atölyelerde yaptığı üretim dönemi artık gerilerde kaldı. Günümüzde modern tesislerde, teknolojiyle donatılmış tesisler ve CNC tezgahlarda üretim sürdürülüyor. Buna bağlı olarak da markalı üretim yapan firma sayısı çoğalmış durumda. Ya-taş’tan Doğtaş’a, Konfor’dan Kelebek’e onlarca marka pazarda hem üretim gücü hem de yaygm pazarlama ağıyla sektörü sürüklüyorlar.
TÜİK tarafından yapılan “Gelirler Ve Yaşam Koşulları” araştırmasına göre, harcamalardan aldığı pay bakımından hane halkı gider kalemleri içerisinde yüzde 5.9 ile mobilya ürünleri beşinci sırada yer alıyor. Diğer bir deyişle mobilya, kira-konut, gıda, ulaşım, lokanta-otel harcamalarından hemen sonra geliyor. Türk halkı yedi yılda bir mobilya değiştiriyor. Oysa gelişmiş ülkelerde 3-4 yılda bir mobilya değişikliği yapılıyor. Türk insanın gelir seviyesi arttıkça bu periyotların yakalanması bekleniyor. Bu beklenti de sektörün iç pazardaki potansiyelini ortaya koymaya yetiyor.
DIŞ TİCARET FAZLASI VERİYOR
MOSFED (Mobilya Dernekleri Federasyonu) Başkam Ahmet Güleç, mobilya sanayinin büyüme sürecinin Türkiye’nin büyüme süreci ile özdeşleştiğini düşünüyor. “Türkiye ekonomisi büyürken, mobilya sektörü de büyüdü” diyen Güleç şu değerlendirmeleri yapıyor:
“Sektör 2000 yılında iç piyasaya üretim yapan, çoğunluğu marangozhane niteliğindeki sayısı 20 bine ulaşan firmalardan oluşurken, bu tarihten sonra üretimin teknoloji ile takviye edildiği, ilk markalaşma hamlelerinin geldiği bir dönem başladı.
Bu süreçte üretici sayımız 36 bine ulaşırken, 19 milyon dolar dış ticaret açığı veren bir yapıdan, 1.8 milyar dolar dış ticaret fazlası veren bir tabloya ulaştı. İç pazarımız 2000’de 1.2 milyar dolar seviyelerinden 10 milyar dolar seviyelerine ulaştı. Bizler dünyadaki tüketicilerin ‘Türk mobilya-sı’nın imajına olan güveninin artması yolunda çalışırken, bir taraftan da yedi yılda bir mobilya değiştiren Türk halkının da gelişmiş ülkeler seviyesi olan 3-4 yılda bir mobilya değişikliği yolu ile hem sektörümüzü desteklemesini hem de yaşam alanlarını yenilemesini öneriyoruz.”
580 İHRACATÇI VAR
Son 15 yılda mobilya sektöründe gelişimini ihracat rakamlarındaki artışta da net olarak görmek mümkün. 2002’de 350 milyon ihracat yapan sektör bugün ihracatım 2.5 milyar dolara yükseltti. Bu da yaklaşık yedi katlık bir artış demek. Sektörün toplam ihracat içindeki payı da arttı. MOSFED’in yaptığı araştırmaya göre, 2001 yılında toplam ihracat içerisinde mobilya sektörünün payı yüzde 0.05 iken, bugün yüzde 1.7’ye erişmiş durumda. 2000’de 163 milyon dolar ihracat yaparken, bugün 2.5 milyar dolar ihracat yapan sektörde, yılda 1 milyon doları aşkın ihracat yapan 580 firma var.
MOSFED Başkanı Ahmet Güleç, “2001’de ürettiğimizin yüzde 13’ünü ihraç ederken, bugün bu oran yüzde 34’e ulaştı. İhracatta kilogram fiyatımız 2 dolardan 3.7 dolara ulaşmış vaziyette. Bu süreçte ihraç pazarlarımız çeşitlendi. Ortadoğu ve Rusya-BDT ağırlıklı bir des-tinasyon tablosundan, aynı anda hem ABD gibi gelişmiş ülkelere hem de Körfez, Sahra altı Afrika ve dünyanın 204 noktasına mobilya gönderen bir ülke olduk. Tüm bu göstergeler ulaşmış olduğumuz nokta hakkında oldukça parlak bir resim sunuyor” diye ihracatta gelinen noktayı değerlendiriyor.
