Meyve Üretiminde Muşmula Fırsatlar Sunuyor
Muşmula Bahçesi Kurmanın Maliyeti
Meyve üretimine girecekler için muşmula ciddi fırsatlar sunuyor. Şu anda henüz profesyonel bahçe yok. Halen mevcut bahçelerin kenarlarında kendine yer bulabiliyor.
Ancak beslenme uzmanlarının tavsiyesiyle tüketimi giderek artıyor. Birkaç yıla kadar bağımsız büyük bahçelerin kurulması kaçınılmaz.
Peki, muşmula bahçesi kaça kurulur? Fidan ücreti 10 TL. Bir dekar bahçeye 35 ağaç dikilebiliyor. Dolayısıyla fidan maliyeti 350 TL’yi geçmiyor. Sulama, bakım gibi giderlerle birlikte toplam maliyet 2 bin TL’yi geçmiyor. Şu anda yeni mahsul yok ama geçen yıl sezonunda 5 TL’den aşağı satılmadı. Üretici için karlı bir meyve.
Meyve bahçelerinin kenarında yer bulabilen muşmulaya talep giderek artıyor. Son dönemlerde sağlıklı beslenme uzmanlarının tavsiyesiyle trend meyveler arasına girdi. Muşmula üretici için ciddi fırsat kapısı olabilir.
“MUŞMULA suratlı” ifadesi Anadolu’da yaygın olarak kullanılır. Özellikle asık suratlı ya da morali bozuk insanları tanımlar. Anadolu’da bu kadar yaygın olan bu ifadenin elbet bir kaynağı var. Bu deyim muşmula meyvesinin şeklinden çıkmıştır. Muşmula meyvesi bugünlerde tam aksi bir etki yaratarak gülen yüzüyle karşımıza sıkça çıkmaya başladı. Bu meyvenin ekim alanlarında hızlı bir artış var. Özellikle sağlıklı beslenme uzmanlarının tavsiyeleriyle rağbet arttı. Biz de bu meyvenin Türkiye’deki ekim alanlarını araştırdık.
TÜlK verilerine göre, muşmula ağaç sayısı önceki yıllara göre yüzde 100’e yakın artmış durumda. Yakın dönemde profesyonel bahçelerin kurulması gündemde. Muşmulanın talibi çok, üreticisi az. Dolayısıyla meyvecilik sektörüne girecekler için fırsat var.
TÜRKİYE’NİN KUZEYİNDE YETİŞİYOR
Halk arasında “Döngel” ve “Beşbıyık” olarak da bilinen muşmula erik, kiraz ve şeftali gibi gülgiller (Rosaceae) familyasında yer alan bir meyve. Anayurdu Avrupa ve Batı Asya olan bu ağaç Türkiye’de özellikle Marmara ve Kuzey Anadolu dağlarında yabani olarak yetişiyor. Yabanileri en çok üç metreye kadar boylanabilen çalı boyutunda dikenli bitkiler olmasına karşılık, tarımı yapılan çeşitleri altı metre boyunda ve dikensizoluyor. Dalları kaplayarak sık bir örtü oluşturan yapraklarının üst yüzü koyu yeşil, altı beyaz tüylü, kenarı ise düz ya da dişlidir.
Muşmula ağaçlan bahar geldiğinde beyaz çiçekler açar. Çiçeklerin döllenmesiyle iri ceviz büyüklüğünde yuvarlak meyveler oluşur. Her meyve, içinde beş tane taş gibi sert çekirdek barındırır. Meyvelerin önceleri buruk ve acımsı olan tadı, sert beyaz etli kısmı, meyve olgunlaştıkça yumuşayarak kahverengiye döner. İlk bakışta çürümüş gibi görünse de meyveler ancak bu haliyle yenebilir. Meyvenin tepesinde bulunan dikensi çıkıntılar halindeki çanak yaprak kalıntılarından ötürü ‘Beşbıyık” adı yaygın olarak kullanılır.
HASAT EYLÜLDE, DİKİM EKİMDE
Muşmulanın meyveleri sonbahar veya erken kış aylarında (ekim-kasım) toplanır, hemen ardından tohumlar çıkartılır ve ekilir. En uygun ekim zamanı sonbahar aylarıdır ancak erken kış aylarında da yapılır. Ekim yastıkları telisle örtülür. Donlu günlerde ise üzerine havalanabilir plastik örtü serilir. Tohumların bin tanesinin ağırlığı ortalama 250 gramdır. Yağışlı olmayan dönemlerde sulamanın ihmal edilmemesi gerekiyor. Muşmula fidanları, bir yaşında tercihen tüplü olarak ağaçlandırma sahalarında kullanılır.
Fidanları fidecilerde tanesi 10 TL’den satılıyor. Türkiye’de en çok Bursa ve Armudiye çeşitleri yetiştiriliyor. Muşmula, ayva ağaçlarına aşılanarak yetiştirilebildiği gibi, çekirdekten de yetiştirilebilir. Kuzey Anadolu, Marmara ve îç Anadolu’da yaygın olarak üretimi mevcut. Henüz büyük profesyonel bahçeler yok. Karadeniz’de fındık bahçelerinin, İç Anadolu’da meyve bahçelerinin kenarında hayat buluyor. Ancak gelen talepler nedeniyle bağımsız bahçeler kurulma potansiyeli giderek artıyor. Bahçeyi erken kuran kazanır. Çünkü özellikli meyvelerin alıcısı her daim var. Marketler, manavlar bu meyveleri satmaya hazır. Pazarlama sıkıntısı yaşamazsınız.
ÖNE ÇIKAN İLLER
Muşmula üretiminde Samsun, Sinop, Zonguldak Ereğli, Bursa, Çanakkale, Balıkesir, Manisa, Afyon, Kütahya, Düzce, İsparta ve Giresun öne çıkıyor. Muşmula üretilen illerin toplamında henüz 280 bin ağaç var. Toplam üretim ise 3 bin 450 ton civarında.
Bu üretimin büyük kısmı ticari olarak pazara çıkmıyor. Üretici kendi yiyeceği kadarlık üretim yapıyor. Ancak ağaç sayısı her geçen gün artıyor. TÜIK verilerine göre, ekim alanlarında geçen yıla göre yüzde 100’e yakın bir artış yaşandı. Muşmuladaki trendin bu şekilde devam etmesi bekleniyor.
Dr. Fevzi ÖZGÖNÜL/ Sağlıklı Beslenme Uzmanı
Her derde deva bir meyve
Muşmulanın faydaları saymakla bitmez. Her derde deva meyvelerden biri. Muşmula susuzluğu azaltır, kan dolaşımını düzenler, ishali keser, dizanteriyi önler, karaciğeri temizler, mideyi kuvvetlendirir. Kimisi sert, kimisi olgunlaşmış sever. Fazla bilinmeyen bir meyvedir. Genellikle beyaz, pembe renklerde çiçek açar. Meyveler hafif buruk bir tattadır. Ekim sonu, kasım ayı başları gibi hasadı başlar. Hasat birkaç ay sürer. Bu yüzden kış aylarında şifasından yararlanılabilir. Meyve tam olgunlaşmadan yeşil haldeyken tüketilmemelidir. Hatta satın alındıktan sonra bir süre evde bekletilerek olgunlaştırılabilir.
Tadı daha güzel olur. Muşmula, kalsiyum, demir, fosfor, potasyumun yanı sıra askorbik asit içermesi vücuda çok faydalıdır. Serinletici olması sayesinde vücuda ferahlık verir. Antioksidan özelliği ile zararlı toksinleri yok eder.
Muşmula yaprağı ekstresi bağışıklık sistemini güçlendirir, vücuda güç verir.
Diyabet yani şeker hastalığı olanlar da bu şifalı meyveyi tüketmelidir. Ayrıca yaprakları karaciğere fayda sağlar. Karaciğeri zehirli maddelerden korur. Sakinleştirici etki sağlar, cilt kanserini önler. Depresyona iyi gelmesi de faydaları arasındadır. Kusma, mide bulantısını önlemede de yardımcı olur. Hamile kadınların bu şifalı meyveyi bol bol tüketmesini öneririm. Muşmulanın zayıflamaya da iyi geldiğini, bağırsak hareketlerini arttırarak zayıflamaya engel olan unsurları ortadan kaldırdığını söylemeliyim. Bu özelliğinden dolayı muşmula çayı kilo vermek isteyenler tarafından yaygın olarak tüketilmelidir.”
