Markalalı ve Ambalajlı Zeytinyağı İhracatına Devlet Desteği
Ambalajla markalaş ihraç et desteği kap
2017 yılına kadar zeytinyağı üretimimizin en az üçe katlanması öngörülüyor. Peki üretici bu kadar zeytinyağını kime satacak? Yeni ihracat pazarları bulunması şart. Devlet markalı ve kutulu ihracata ton başına 650 dolara kadar destek veriyor…
ZEYTİNYAĞINDA yıllardır markalı ve dökme ihracatı tartışılıyordu. Sonunda markalı ihracatı destekleyenlerin istediği oldu. Devlet, halen markalı ve ambalajlı zeytinyağı ihracatına ton başına 650 dolar destek verecek. Söz konusu destek 1 litrenin altındaki markalı ambalaj için veriliyor. Ambalaj büyüdükçe destek miktarı azalıyor. İhracatçı litrede 12 sent (dolar) fiyat avantajı yakaladığı için rekabet gücünü artırmış oluyor. Ancak Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli, markalaşmanın o kadar kolay olmadığını hatırlatıyor.
Daha önce markalı ihracat yüzde 10’ları geçemiyordu. Şimdi bu oran yüzde 30’un üzerine çıkıyor. Hal böyle olunca son yıllarda markalar piyasada atağa kalktı. www.myfikirler.com Son yıllarda Zeytinyağı Tanıtım Grubu’nun tanıtımları da ihracatta etkili oluyor. Özellikle Çin, Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde ciddi hareketlilik var.
Körfez ülkelerine de ihracatımız artıyor. Lisanslı depoculuk ve DIR (dahilde işleme rejimi) sektör için önemli. Yok yıllarında en azından DİR’e izin verilmesi gerektiği vurgulanıyor. Pazarlarda kalıcı olunamazsa hem üretici hem sanayici ciddi sıkıntı yaşar. Şimdiden gerekli tedbirleri almalıyız.”
YURTDIŞINDA MAĞAZA
Zeytinyağı sektöründe marka yatırımı yapan kurumlardan biri de Tariş. Kanada’nın Toronto kentinde iki, Singapur’da da bir mağazası bulunan Tariş 2013 yılında iki yeni mağaza daha açacak. Tariş bu mağazalarda kendi markasıyla zeytinyağı ve zeytin satışı yapıyor. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin, “Zeytinyağı ihracatında son aylarda artış söz konusu.
Markalı yağ ihracatındaki artış daha da belirgin. Genel olarak ambalajlı ihracat artıyor. Bu da Türk zeytinyağının kalitesinin yurtdışı pazarlarca daha iyi anlaşıldığını gösteriyor. Dökme ihracatı bize bir şey kazandırmaz. Markasız satış yaparsak İspanya ve İtalya’nın ancak tedarikçisi oluruz.
ÇOCUKLARA ÖZEL ZEYTİNYAĞI
Zeytin Dostu Derneği Başkanı Mustafa Alhatoğlu, aynı zamanda Alhatoğlu markasıyla ihracat yapan bir sanayici. Halen ABD, Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Çin ve Japonya’ya ihracat yapıyor. Dünya çapında bir ilke imza atarak çocuklara özel zeytinyağı çıkardıklarını vurgulayan Alhatoğlu, “Kids Olio markamızı hem Türkiye’de hem de dünyada tescilledik. ABD ve Rusya’da çok beğeni topladı. Diğer pazarlara da gönderiyoruz. Bu ürünün asidi düşük, aroması da çocukların sevebileceği kıvamda” diyor.
Yıllık 7 milyon dolar ihracat yapan Alhatoğlu Yağ, iç piyasada ise bazı markaların tedarikçisi konumunda. Casa di Oliva ve Milas Olio isimli iki markası daha bulunan Mustafa Alhatoğlu, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bu yıl Ispanya’da rekolte düşük. Bu bizim için avantaj. Fiyat da 4 dolar gibi oldukça iyi bir seviyede. Zeytin çok olduğunda dökme yağ ihracatına destek vermeli, az olduğunda ise DİR belgesi devreye girmeli. Böylece hem sanayici hem üretici zarar görmez.”
DRAMALI’NIN ROTASI UZAKDOĞU
Köklü zeytinyağı üreticilerinden Drama lı Necip Efendi’nin dördüncü kuşak temsilcisi Savaş Şenay, hem ihracat hem de iç piyasa için kendi markalarıyla üretim yaptıklarını söylüyor. Şirket, halen ağırlıklı olarak Rusya, Litvanya ve Ukrayna’ya ihracat yapıyor. Şenay, “Yıllık ihracatımız şu an için 1 milyon dolar civarında. Birkaç yıla kadar 5 milyon dolara ulaşmayı planlıyoruz. Dramalı Necip Efendi, bir yandan da yurtiçindeki alışveriş merkezlerinde (AVM) 10-40 metrekarelik küçük mağazalar açıyor. İlk mağazalar İzmir’deki AVM’lerde açılmış. Halen 6 mağazası olan şirket, İstanbul’a da bayilikler verecek. Hedef, önümüzdeki 5 yıl içinde 50 mağazaya ulaşmak.
KÜÇÜK AMBALAJA ALAŞTI
Yüzde 80’e varan fon ve gümrükler nedeniyle Avrupa Birliği ülkelerine zeytinyağı ihracatımız yok denecek kadar az. İhracatçı da bu yüzden ABD’nin yanı sıra daha çok sınır komşularımıza satış yapıyor. Zeytinyağı Tanıtım Grubu, yeni pazarlar bulabilmek için tanıtımlar yapıyor. Bunun meyveleri de alınmaya başladı. Aydın Umurlu’da faaliyet gösteren Günkar Tarım’ın sahibi Mehmet Kadri Gündeş, Irak’a Eftelya markasıyla ihracat yaptıklarını söylüyor. Aynı zamanda Zeytinyağı Tanıtım Grubu Yönetim Kurulu Üyesi olan Gündeş, ihracat pazarlarında artık küçük ambalajın öne çıktığına işaret ediyor. İran pazarı için de marka tescili yaptırıp gerekli izni aldıklarını söyleyen Gündeş, “Şu anda İran’da zeytinyağı ithalat yasağı var. Bu yasak kalkar kalkmaz orada da kendi markamızla olacağız” diyor.
“AB İÇİN LOBİ YAPMALIYIZ”
Marmara Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Refi Taviloğlu ise markalı yağ ihracatına destek verilirken AB’nin uyguladığı gümrüklere karşı da adım atılması gerektiğini düşünüyor. Söz konusu vergilerin ton başına bin euro yük getirdiğini vurgulayan Taviloğlu, “Fonların ve vergilerin indirilmesi için hem Tarım Ba-kanlığı’nın hem de sektörün lobi yapması gerekiyor. AB’nin bazı konulardaki kırmızı çizgilerini değiştirmesini sağlamalıyız. Rekolte yükseliyor. Bu rekolteyi değerlendirecek yeni pazarlar lazım. Avrupa kapıları zorlanmalı” diyor.
İdriz Çokal / Para