Mali teşvik nedir?
KELİME anlamı olarak istek uyandırma, özendirme anlamı taşıyan teşvik, ekonomi açısından da benzer bir içeriğe sahip. Belirli bir hedefe ulaşabilmek için tanınan maddi veya hukuki kolaylıklar olarak ifade edebileceğimiz teşviklerin, özellikle ülke ekonomilerinin eksik yanlarını tamamlamaya yönelik olduğu söylenebilir. Basit bir örnekle ülke ekonomisinde büyük yer tutan fakat üretici için cazibesini yitirmiş endüstriler, bu şekilde canlandırılabilir. Sağlanan kolaylıklar yatırımcının birçok zahmet ve masraftan kurtulmasını sağlar.
Piyasalar açısından da süreç benzer şekilde işler. Ekonomide aksayan dişliler merkez bankaları veya devlet kurumlan tarafından düzeltilmeye çalışılır. Özellikle son yıllarda gündemde daha çok yer bulmaya başlayan mali teşvikler tüm piyasa fiyatlamasım tersine döndürecek güce sahip olabilir.
Geçmiş dönemlerde Avrupa Merkez Bankasından teşvik hamlelerine şahit olmuştuk. Firmaların daha uygun şartlarda borçlanmasını sağlayacak paketleri yürürlüğe koyan Avrupa Merkez Bankası, bu şekilde piyasaları desteklemeye çalıştı. Bu süreçte DAX30 endeksinde sert yükselişler yaşanırken piyasalarda ek teşvik beklentisinin yaratılmasının bile benzer fiyatlamaları gündeme getirdiği görülüyor.
JAPONYA MERKEZ BANKASI HAZIRLANIYOR
Şu sıralarda piyasalarda Japonya Merkez Bankası’nın uygulamaya koyması beklenen ek – teşvik paketi konuşuluyor. Bankanın geçen dönemlerde de benzer uygulamalan yürürlüğe koymaktan çekinmediğini biliyoruz. Önceki dönemlerde alınan önlemler arasında küçük işletmelere düşük faizle kredi imkanı sunulmuş ve halka alışveriş çekleri dağıtılmıştı. Bu sayede hem ekonomik canlılığı, hem de harcamaları tetiklemeye çalışan Japonya Merkez Bankası’nın önümüzdeki günlerde çok daha büyük bir teşvik planı ile karşımıza çıkması olası gözüküyor.
TEŞVİK PAKETLERİNİN ETKİSİ
Geçtiğimiz dönemlerde açıklanan ek teşviklerle birlikte volatilitenin hayli yüksek olduğu günlere şahit olduk. Temmuz ayı toplantısında geniş çaplı mali teşvik paketini açıklaması beklenen Japonya Merkez Bankası benzer şekilde piyasalarda sert rüzgarlar esmesine neden olabilir.
Son zamanlarda güvenli liman talebi ile değer kazanan yen, açıklanabilecek olan ek teşvik paketiyle değer kaybedebilir. Madalyonun diğer yüzündeki Nikkei Endeksi’nde ise yükseliş hareketine şahit olmamız şaşırtıcı olmaz. Genel anlamıyla yapılan bu teşvikler küresel piyasalara da bahar havasını getirir. Kişilerin artan risk iştahı, yatırımların güvenli limanlardan daha riskli enstrümanlara kaymasını sağlar. Yapılacak bu tarz müdahalelere hızlı tepki verebilmek ise forex piyasalarındaki en büyük avantajlardan biridir. Forex’te 24 saat boyunca işlem imkanı ve erişim kolaylığının olması, piyasanın büyük artılarından sadece biri olarak sayılabilir.
