Limon Fiyatları Limon Üretimi

Limonda fiyat artışı hızı inanılmaz. Genelde hasat sonrası temmuz ve ağustosta artan fiyatlar bu yıl şubatta yükselişe geçti.

Nedeni hastalıklar ve don nedeniyle düşen rekolte. Tarlada 2.5 TUye satılan limonun fiyatı pazarda 7.5 TL’ye kadar çıktı.

TARIMSAL ürünlerde zaman zaman ani fiyat artışları yaşanır. Soğan, domates, biber, patates, bakliyat grubu gibi birçok tarımsal üründe bu fiyat artışlarıyla karşılaşırız. Söz konusu fiyat artışları genelde mevsim sonunda, yeni bir mevsime geçiş dönemlerinde görülür. Limon da bu gruba giren meyvelerden biridir. Genelde fiyat artışları, bu üründe temmuzdan sonra yaşanır. Hasat dönemi çok geride kalıp yeni mahsul ürünler henüz piyasaya girmediği için temmuzdan sonra limonda fiyat artışı normal karşılanır. Ancak daha ağaçların dalında limon varken fiyattaki yükseliş pek rastlanır bir durum değildir.

Bu yıl limon fiyatlarında henüz kış bitmeden, hasat tamamlanmadan olağan dışı bir hareketlilik söz konusu. Ocak ayında tarlada 1 TL’nin altında, perakende noktalarında ise 2-3 TL arasında bir fiyattan satılan bir kilo limon şu sıralar perakende noktalarında 6 – 7.5 TL. Tarlada ise 2.5 TL’ye alıcı buluyor. Tabii limon bulabilinirse…

DÜNYADA REKOLTE DÜŞÜK

Bu yıl sadece Türkiye’de değil, dünyanın diğer üretim merkezlerinde de rekoltede düşüşü var. Fiyat hareketliliğinin erken başlamasının en önemli nedeni de zaten bu rekolte kayıpları. Limon ağaçlarında görülen hastalık ve iklim şartlarındaki değişiklikler de rekolte düşüşünü tetiklemiş görünüyor. Haliyle limon dünyada en çok aranan tarımsal ürünlerden biri haline gelmiş durumda. Bunu Türkiye’nin limon ihracat rakamlarında da net olarak görmek mümkün.

Yaş meyve sebze dahil ihracat rakamları yıllık bazda yüzde 10’un üzerinde düşerken, limon ihracatımız geçen yıla göre yüzde 15 artmış durumda. 2015 yılı sonunda 476 bin ton limon ihraç edilmiş ve bunun karşılığında 298 milyon dolarlık döviz girdisi sağlanmış. Diğer bir ifadeyle 750 bin tonluk üretimin üçte ikisi ihracata gitmiş. Limon büyük oranda ihracata gidince iç piyasada fiyatların olabildiğince yükselişe geçmesi de kaçınılmaz olmuş. Bu arada Rusya’nın ambargo dışında tutuğu meyvelerin başında limonun olduğunu da belirtelim.

DOKTOR, AVUKAT BAHÇE KURUYOR

Limondaki fiyatların yüksekliği, piyasada aranan bir meyve haline gelmesi yatırımcıların da gözünden kaçmamış. Özellikle Adana ve Tarsus bölgesinde birçok girişimcinin limon bahçesi kurduğu bilgisine ulaşıyoruz. Adana Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, limon bahçesi kurulumunda bir yoğunluk yaşandığını ifade ediyor. Girmen, “Piyasada talep var. Üretici de kazancından memnun diyor. Bu alana işi çiftçilik olmayan, değişik mesleklerden insanların girmeye başladığını ifade eden Girmen, bu konuda istekli olanlara şu uyarılarda bulunuyor: “Geçmişte hayvancılık sektöründe yapılan hataların burada da tekrarlanmasından endişe ediyoruz. Doktor, avukat, müteahhit, kuyumcu, limon bahçesi kuruyor. Burada devlet teşvikleri de var. Onlardan da yararlanıyorlar. Bu noktada tarım desteklerinin en az üç yıl ÇKS’ya kayıtlı çiftçilik yapanlara verilmesini öneriyorum.”

MAHSULU DON VURDU

Öte yandan tarım ürünlerini hava koşulları da birebir etkiliyor. Bu yıl kış çok sert geçmese de bazı bölgelerde ciddi don olaylarının yaşandığını hatırlatalım. Adana’da soğuk havadan etkilenen illerden biriydi. Seyhan Ziraat Odası, bu çerçevede limon başta olmak üzere turunçgil ağaçlarının ne kadar etkilendiğini araştırmış. Süleyman Girmen’in verdiği bilgiye göre, limon ağaçlarında hasar belirlenmiş. Bu yıl ve gelecek yıl limonda rekoltenin düşeceği uyarısında bulunan Girmen, “Önümüzdeki dönemde düşük fiyatlı limon bulmak zor” diyor.

ÇİÇEK BÖCEKLERİ ETKİLİ OLDU

Limondaki rekolte düşüşlerinde çiçek tripsleri (böcek) de etkili olmuş. Önemli limon üretim merkezlerinden Mersin’de rekolte düşüşünde bu böceklerin etkili olduğu belirtiliyor. Mersin Ziraat Odası Başkanı Cengiz Gökçel, bazı bölgelerde yüzde 60’a varan rekolte kayıpları tespit ettiklerini söylüyor.

Gökçel, “Çiçek tripsleri denilen böceklerde iki tür vardı. Bunlarla mücadeleyi öğrenmiştik. Şimdi üçüncü bir tür çıktı. Bu yıl mücadelede etkin olamadık ve rekolte bu yüzden düştü” diyor. Rekolte düşüşü nedeniyle iç piyasa ve ihracat pazarlarına limon yetiştiremediklerini söyleyen Gökçel, “Bu fiyat artışları üreticiye kazandırmıyor. Fiyat artışları, rekolte iyi olduğunda yaşansa, kazanırız. Ama mevcut durumda çiftçi ancak zararını azaltıyor” diyor.

ARJANTİN, ISPANYA, TÜRKİYE

Ağırlıklı olarak narenciye ihracatı yapan İzmir merkezli Kral Tarım Ürünleri’nin önemli ihracat kalemlerinden biri de limon.

Firmanın ortaklarından Erdinç İnan Yılmaz, aynı zamanda Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin de Yönetim Kurulu Üyesi. Limonun ihracat pazarlarında en çok aranan ürünlerden biri olduğunu belirten Yılmaz, konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yapıyor: “Dünyada üç büyük üreticisi var; Arjantin, İspanya ve Türkiye. İki yıl önce Arjantin’de soğuk havalar limon ağaçlarına ağır hasar verdi. Aıjantin halen istenilen üretimi yapamıyor.

Geçen yıl Ispanya’da da benzer bir durum oldu ve rekolteleri düştü. Türkiye’de de hem iklim, hem de hastalıklar nedeniyle rekolte kayıplan yaşandı. Dolayısıyla limon, dalında 2.5 TL’ye kadar çıktı. Dünyada en çok talep gören ama rekoltesi, arzı düşük bir ürün haline geldi. Fiyatlardaki erken artışın ana nedeni de bu.” Piyasadaki limon çeşitleri ile ilgili de bilgi veren Yılmaz, Türkiye’de en fazla Lamas, Enterdonat ve Mayer cinsi limonların üretildiğini söylüyor. Yılmaz, limon bahçesi kuracaklara özellikle limon cinsi konusunda dikkatli olmalarını öneriyor.

Limon çeşitleri

Lamas limonu: Bu çeşit, ekoloji seçici olduğundan Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’ndeki Mersin ilinin batısında (Erdemli-Silifke) özel bir bölgede yetişiyor. Meyvesi orta büyüklükte, silindirik, boyun halkalı ve belirgin memeli. Meyve kabuğu sarı renkli, üstün tat ve kokuya sahip sulu bir limon cinsidir, düzgün ve parlaktır.

İtalyan memeli limon (Kara limon): Adından da anlaşılacağı gibi İtalyan kökenli olduğu sanılan ve Türkiye’ ye giriş tarihi bilinmeyen en eski yerli limon çeşitlerimizden. Doğu Akdeniz bölgesinde ‘İtalyan memeli’, Batı Akdeniz bölgesinde ‘Demre dikensiz’ ve ‘Kara limon’ olarak adlandırılır. Türkiye’ de en çok üretilen çeşitlerden biri.

Molla Mehmet limonu: Daha çok Mersin ilinde yaygın. Meyveleri sarı renklidir. Kabuğu girintili çıkıntılı, orta kalınlıktadır. Meyvenin sap tarafında belirgin bir boyun bulunur. Meme, küt ve kaba yapılıdır. Çok önemli bir yerli limon çeşididir. Uçkurutan hastalığına göreceli dayanıklılığı vardır. Yüksek verimli ve oldukça düzenli ürün verir.

Kıbrıs limonu: Bu limon çeşidi daha çok Alanya, Anamur yöresinde yaygındır. 1920’lerde Kıbrıs’tan getirildiği tahmin ediliyor. Meyve kabuğu sarı renkli, parlak, düzgün, dalgalı, meyveleri oval-silindirik şekillidir. Kalitesi yüksek bir yerli limon çeşididir.

Kütdiken limonu: Türkiye’de üretilen en eski limon çeşidi olup üretimi ve depolaması en fazla yapılan çeşittir. Çok üstün meyve kalitesine sahiptir.

Meyve kabuğu düzgün, parlak, meyve etine sıkı bağlı, yeşil sarı veya limon sarısı renktedir. Bol sulu ve yüksek asitlidir. Yüksek verimlidir ve düzenli meyve verir. Ürgüp ve Göreme’deki doğal depolarda saklanabildiği için yatak limonu da denir.

Enterdonat limonu: İspanya orjinli bir limon çeşididir. En erkenci tür olarak bilinir ve dünyada en çok Türkiye’nin Doğu Akdeniz Bölgesinde yetiştirilir. En fazla Türkiye’de üretilir. Bu çeşit sayesinde İspanya’dan 20 gün önce limon üretilir. Erkenci bir tür olduğu için depolamaya elverişli değildir.

Mayer limonu: ABD menşeli bir türdür. Limon mu greyfurt mu olduğu konusunda tartışmalar yaşanan bir türdür. Portakal-limon karışımı bir tadı vardır. Dikildikten bir yıl sonra meyve vermeye başlar. Biraz narin bir türdür. Dikimden sonra 2-3 yıl örtü altına alınıp korunmalıdır.

Lizbon limonu: Mayer limonun iki katı büyüklüğünde, kalın kabuğu ile dikkat çeken limon çeşididir.
Lime limonu: Türkiye’ de yeşil limon veya misket limon olarak bilinir.

Tadı güzeldir, mojito gibi kokteyl ve içeceklerin yapımında tüketilir. Yemek ve tatlılarda tatlandırıcı olarak kullanılır.