Küçükköy (yeniçarohori) beldesi turist akınına uğruyor

BALIKESİR’İN Ayvalık ilçesinin merkezine yaklaşık 8 kilometre uzaklıkta şirin bir belde Yeniçarohori. Eskiden Ayvalık ilçesine bağlı bir köyken, 1970’te belde olan Yeniçarohori’nin şimdiki adı Küçükköy. Renkli sokakları, otantik taş evleri, butik otelleri ve Rum evlerinin restore edilerek sanat atölyelerine dönüştürülmesiyle çok ilgi çeken beldelerden biri haline geldi.

Geçmişte Rumların yaşadığı, 1893 ve 1913 yıllarında Balkanlardan gelen Boşnakların yerleştirildiği beldenin tarihi bir de hikayesi var. Yeniçarohori, Fatih Sultan Mehmet’in Midilli’yi almayı planladığı 1462 yılında kurulmuş. Köyün o dönemdeki kurulma sebebi ise, adından da anlaşılacağı üzere yeniçerilerin toplandığı yer olarak kullanılacak olması. Mevzi tam olarak Midilli’nin karşısında yer aldığı için stratejik bir öneme sahipmiş. Türklerin ve sonrasında Rumların yaşadığı köyün adı zamanla Rumların dilinde Yeniçarohori‘ye dönüşmüş. 1893’te Karadağ’dan gelen Boşnaklar ile hareketlilik yaşayan köye 1913’te Midilli ve Serez göçmenleri de yerleşmiş.

ÇEHRESİ DEĞİŞTİ

İzmir Alaçatı sokaklarını andıran belde, şimdilerle turist akınına uğruyor. Özellikle beldenin bir kilometre yakınında dünyaca ünlü ‘Sarımsaklı Plajı’nın bulunması, beldeyi hareketlendirmeye yetiyor. Tarım, hayvancılık ve yeni başlayan turizmle hareketlenen Yeniçarohori, girişimciler için önemli fırsatlar barındırıyor.

Köydeki eski taş evler sanat atölyeleri, resim galerileri, butik kafe ve oteller gibi pek çok işletme kurularak turizme kazandırılmış. Köydeki binalar mimari özellikleri korunarak restore ediliyor. Kendine galeri ve atölye kuran sanatçılar, burayı yazlık gibi görmeyip temelli yerleşiyorlar. Geçmişte Ayiu Athanasiu Kilisesi olarak adlandırılan yapı, şu anda beldenin camisi olarak kullanılırken, yakınındaki manastır binası ise Göç Müzesi’ne dönüştürülmüş.

Eski binalar yeni sahiplerinin çabalarıyla ayağa kaldırılmaya çalışılırken, dönüşüme ayak uydurmaya çalışan belde halkı da bu durumdan oldukça memnun.

OTANTİK KABAK LAMBALARI

İstanbul’un karmaşık hayatından sıyrılmak isterken önce Ayvalık, daha sonra da Küçükköy’e yerleşenlere bir örnek Yasemin ve Bülent Arsev çifti. Üç yıldır Küçükköy’de yaşayan çiftin Kab-bak Evi adında, otantik ürünler satan bir dükkanı var. “Emeklilik hayatı yaşamak için İstanbul’dan Küçükköy’e göç etme kararı aldık” diyen Yasemin Arsev, eşinin kaptan olmasından dolayı yrflarca deniz yolculukları yaptıklarını ve emekli olduktan sonra buraya yerleştiklerini söylüyor. Kabak lambası yapımına hiçbir eğitimini almadan başlayan Yasemin Hanım, bu işi kendi çabalarıyla öğrenmiş.

Dükkanda satılan kabak lambalarının fiyatı el emeğine ve işçiliğine göre değişiyor. 150 TL’dcn başlayan fiyatlar 1.500 TL’ye kadar çıkıyor. Çift, dük-. kandaki satışlara anca yetişebildikleri için başka bir yerde ürünlerini satmıyor.

Bu sene Küçükköy’e en çok Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yaşayan Türk turistler gelmiş. Yasemin Hanım, yurtdışında kabak lambaları gibi otantik ürünler olmadığı için turistlerin ilgisinin yoğun olduğunu söylüyor. Arsev, yeni göç edenlerin beldeye katkısını ise şu sözlerle anlatıyor:

METREKARESİ 2-3 BİN TL’DEN BAŞLIYOR

Küçükköy’de emlak fiyatları geçmiş yıllara göre büyük bir artış göstermiş. Küçükköy’ün merkezinde satılık evlerin metrekare fiyatları 2 bin ila 3 bin TL arasında değişiyor. Kiralık daire fiyatları ise 1.000 ile 1.500 TL arasında. “Restore edilen evlerin fiyatları pahalı oluyor” diyen Gözde Tokgöz Emlak’ın Sahibi Ertuğrul Tokgöz, eski evlerin bakıma ihtiyaç duyduğunu söylüyor.

Beldede satılık pansiyon, otel, arsa ve kafeteryalar da mevcut. Tokgöz, ellerinde Rumlardan kalma satılık bir otel olduğunu söylerken, küçük otellerin uygun fiyatlarla satın alınabileceği bilgisini veriyor. Tokgöz, Küçükköy’ün turizm açısından önemini şu sözlerle anlatıyor:

“Yılın belirli aylarında turist kafileleri Küçükköy’ü tercih ediyor. Nisan gibi başlayan sezon, ekimin sonuna kadar sürüyor. Uluslararası Kültür ve Folklor Festivali, Zeytin Festivali, Boşnakların Teferiç Şenlikleri gibi organizasyonlar uzun süredir düzenleniyor. Bu da beldenin turist sayısında önemli bir artışa neden oluyor.”

GÜLER SABANCI’DAN İKİNCİ YATIRIM

Balıkesir’in Ayvalık’ın ilçesine bağlı Alibey Adası Patrişya mevkiinde geçen yıl eski Rum evlerinden birini satın alan Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, şimdi de Küçükköy beldesi sınırları içerisinde kalan Hakkı Bey Yarım Adası’nda yaklaşık 500 dönümlük bir arazi almış. Beldeyi sıkça ziyaret eden Sabancı, eskiden okul olan ve daha sonra ise terkedilmeye bırakılan binayı restore ederek ‘Bilişim Teknolojileri Atölyesi’ olarak farklı bir konsepte çevirmiş. Çocuklar için farklı eğitim olanaklarının ve atölyelerin bulunacağı okulda, bir de antik tiyatro projesi bulunuyor. Ayvalık ve çevresinde yaşayan çocuklara ücretsiz eğitimin verileceği okulun bu yıl 29 Ekim tarihine yetiştirilmesi planlanırken bir takım eksikliklerden dolayı açılış gelecek seneye ertelenmiş.

AKILLI KÖY PROJESİ

Türkiye’nin ilk Oyun Yapımcıları ve Geliştiricileri Derneği’nin (OYUNDER) Yönetim Kumlu Üyesi olan ve Women in Games Türkiye’nin Kurucusu Simav Dinç, Küçükköy’e getirdiği projelerle adından sıkça söz ettiren bir isim. Türkiye’nin ilk yaratıcı girişimcilik köyü “Small Village Small \Vorld” projesini oluşturarak birçok girişimciye ilham olmuş. “Çocukluğumun geçtiği Ayvalık’a kendimi her zaman borçlu hissettim” diyen Dinç, Küçükköy’de tarihin ve kültürün kaybolmasını engellemek, köyü bilim ve sanat ile tekrardan canlandırmak için bir proje geliştirmeye karar vermiş. 2014 yılında işe koyulmuş ve 2017 yılında kardeşi Eray Dinç ile beraber ilk projeleri “Yeni Nesil Kıraathane”yi hayata geçirmiş. Amaçları köy çocuklarını dijital sanat ile tanıştırmak, söyleşiler düzenleyerek onların bu konuya yönelik ilgilerini artırmak ve kendi oyunlarını tasarlamalarına yardımcı olmak.

Dinç, Küçükköy’de “Smart Village’” yani “Akıllı Köy” altyapısı oluşturmayı amaçlıyor. Çevre köylerde benzer nitelikte akıllı projelerin geliştirilmesine de destek veriyor. Girişimin öncelikli hedefi çocuklar ve gençler. Mobil uygulama veya yazılım geliştiren çocukların köye yerleşmesini istiyorlar. Bunun için fiber internet altyapısını sağlamak için çalışıyorlar. Ulaşım konusunda da bir girişimleri var. Köy merkezinin motorlu araç girişine kapatılması için kampanya yürütüyorlar. Köye birkaç kilometre uzaklıktaki Ayvalık ve Sarımsaklı’ya bisiklet yollarının yapılması için de kulis yürütüyorlar.

Küçükköy’de (Yeniçarohori) gezilecek yerler

• Küçükköy Kent Müzesi
• Küçükköy Cumhuriyet Kültür M.
• Küçükköy Camii
• Kabbak Evi
• Kuca Atölye Dükkan
• Artura Gallery
• Kadınlar Sokağı
• Kozak Yaylası
• Taksiyarhis Kilisesi
• Şeytan Sofrası
• Saatli Cami
• Göç Müzesi
• Barkhan Müze/ Galeri
• Atelier Sanat Merkezi

Ayvalık ve Küçükköy’de Festivallere İlgi Büyük

Ayvalık ve Küçükköy’de yöresel tatları denemek ve Ege havasını solumak için yılın belli zamanları çeşitli etkinlikler ve festivaller düzenleniyor. Bunların en dikkat çekenleri şunlar:

• Ayvalık Zeytin Hasadı Günleri: Sadece Türkiye’nin değil, dünyanın önde gelen zeytin ve zeytinyağı merkezlerinden biri olan Ayvalık’ta her yıl ekim-kasım aylarında düzenlenen “Hasat Günleri Şenliği” büyük ilgi görüyor.

• Teferiç Şenlikleri: Boşnak kökenli vatandaşların, yoğun olarak yaşadığı Küçükköy’de her yıl mayıs ayında düzenlenen şenlik renkli görüntülere sahne alıyor. Festivalde Boşnak yemekleri görücüye çıkıyor, Balkan şarkıları çalınıyor ve halk oyunu gösterileri oluyor.

• Ayvalık Uluslararası Kültür ve Folklor Festivali: Ayvalık Belediyesi tarafından organize edilen festivalde birçok ülkeden gelen çocuklar yerel dans gösterileri sergiliyor.

Mustafa BÜYÜKÇIVGIN / Ayvalık Ticaret Odası Başkanı
“Zeytin Hasadı Günleri’ne destek veriyoruz”

Fatih Rüştü KARABULUT /Ayvalık – Küçükköy Fatih Emlak Sahibi
“Taş evlerin metrekaresi 3-4 bin TL”

AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT