Kruvaziyer turizmi yarı yarıya azaldı
Türkiye turizmi terör yüzünden zorlu bir süreçten geçiyor. Bu süreç kruvaziyer turizmini de vurmaya başladı. İstanbul, kruvaziyer turizmde geçen yıl Roma, Venedik, Pire gibi bir başlangıç limanı olmuştu. Ancak bombalar patlayınca gemi işletmecileri rotalarında Türk limanlarım en aza indirdi. Kruvaziyer turist sayısı ilk çeyrekte yüzde 52,2 düştü. Yıl genelinde de yüzde 50 düşüş bekleniyor.
Türkiye, 60 milyar dolarlık dünya kruvaziyer turizm pastasından son yıllarda gerçekleştirdiği atılımla yılda 500 milyon dolara yakın pay alıyor. İstanbul, geçtiğimiz yıl Roma, Venedik, Pire gibi bir başlangıç limanı haline gelmişti. Ancak bu başan uzun sürmedi. Sultanahmet ve Beyoğlu’nda patlayan bombala-nn ardından, Celebrity, Royal Caribbe-an, Seaboum gibi büyükler dışında tüm kruvaziyer şirketleri rotalannı Türkiye’den Batı Akdeniz’e ve Yunanistan’a kaydırdıklarını açıkladı. MSC, Costa başta olmak üzere Türkiye’ye gelen irili ufaklı neredeyse tüm kruvaziyer gemi şirketlerinin çekilmesiyle Türkiye’ye gelen kruvaziyer turist sayısının en az yüzde 50 azalacağına dikkat çekiliyor.
Yılın ilk aylanna ilişkin veriler de bu beklentiyi destekliyor. Turizmdatabank tarafından hazırlanan kruvaziyer turizmi mart ayı raporuna göre, Arap Baha-n ve Suriye iç savaşı ile yakın bölgemizdeki denizlerde devam eden istikrarsızlık, kruvaziyer pazarını daraltmaya devam ediyor. Yılın ilk iki ayında kurvaziyerle gelen turist olmazken, mart ayında bir toparlanma yaşandı. Ancak yine de ilk çeyrekte kruvaziyerle gelen turist sayısı geçen yıla göre yüzde 52,2 azaldı. 2015’in il çeyrek döneminde kruvaziyerle gelen yolcu sayısı 43 bin iken, bu yıl aynı dönemde bu sayı 21 bine geriledi.
TERÖR EYLEMLERİ VURDU
Dünyanın en büyük kruvaziyer şirketlerine danışmanlık hizmeti veren Tolgar Bıyıklı, Nisan-Kasım döneminde Türkiye’ye gelecek olan büyük gemilerin rotalarını başka limanlara çevirmeleri nedeniyle kruvaziyerde yüzde 50’yi aşacak bir daralma yaşanacağını vurguluyor. Gemi şirkederinin rota planlan-nı iki yıl öncesinden tayin edip satışlara başladıklannı hatırlatan Bıyıklı, “Türkiye MSC, Costa başta olmak üzere birçok gemi şirketinin rotasından da çıkmış durumda. Terör olayları durmazsa diğer yıllar da kaybedilebilir. Otellerden rehberlere ve lokantalara kadar herkesi etkileyecek olan bu iş ciddiye alınmalı” diyor.
İzmir’de ilk gemi seferinin 8 Ma-yıs’ta başlayacağım belirten İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye Kruvaziyer Platformu Başkanı Ekrem Demirtaş, “İstanbul’a sadece iki gemi, Kuşadası’na bir, Mersin’e bir gemi geldi. Normal şartlarda bu sezonda İzmir, İstanbul, Kuşadası’nda her gün bir gemi olması gerekirdi” diyor. Demirtaş, 2015’te İzmir’e 116 sefer ile 242 bin yolcu, İstanbul’a 345 sefer ile 596 bin yolcu, Kuşadası’na 506 sefer ile 567 bin 315 yolcu, Mersin limanına ise iki sefer ile bin 597 yolcu geldiğini söylüyor. Gemi şirketlerinin her ay durum değerlendirmesi yapıp gemilerini limanlarımıza koyma ya da çekme karan aldıklannı belirten Demirtaş, İzmir’in yıl sonuna kadar 35, İstanbul’un 61, Kuşa-dası’nın 157 seferi var gözüktüğünü ancak buna eklemeler olabileceğini vurguluyor.
LİBYA VE MISIR ÖRNEĞİ
Kruvaziyer turizmde yaşanan eksen kaymasının etkilerinin terör olaylannın durması halinde ancak iki yıl sonra eski haline gelebileceğine dikkat çekiliyor. Tolgar Bıyıklı, bu konunun ciddiye alınıp ülke imajının bir an evvel düzeltilmesinin zorunluluğuna vurgu yapıyor. Geçmişte Libya ve Mısır’ın da benzer sorunlar yaşadığını hatırlatan Bıyıklı, yaşanan terör olaylan nedeniyle gemilerin bu ülkelerin limanlanndan çekildiklerini ve hala da o limanlara uğramadıklarını söylüyor.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, turizmde sıkıntılı günler yaşayan Türkiye’nin kruvaziyer turizmde de kayıplarla karşılaştığını bunun telafi edilmesi için çalışmalar yapılması gerektiğini vurguluyor.
NİTELİKLİ TURİST GETİRİYOR
Kruvaziyer turizm, zengin bir kitle tarafından tercih edilmesi nedeniyle turizm çeşitleri arasında en çok kazandıran dallardan biri. Türkiye’de sıradan bir turist konaklama ve ulaştırma hariç günde ortalama 50 dolar harcarken, kruvaziyer turist 120-150 dolar harcıyor. İstanbul’un başlangıç ve bitiş limanı olması halinde en az üç gün konaklama yapan turistlerin harcama rakamı bin dolara çıkıyor.
Kruvaziyerde dünya devi İtalyan Costa, MSC firmaları ile ABD’li Royal Carrabian, Celebrity gibi turist gemileri İstanbul’u başlangıç limanı haline getirmiş ve geçtiğimiz yıl Karaköy Lima-nı’ndan seferlerine başlamıştı. Karayip-ler-Bahamalar arasında gezinen turistlerin Doğu Akdeniz ve buradan Karadeniz’i keşfetmek istekleri bunda etkili olmuştu. İstanbul’un başarılı olması halinde İstanbul çıkışlı Sinop, Samsun, Trabzon ve Rus limanlarını içine alan yeni rotalar planlanıyordu.
YERLİ TALEBİ DE AZALABİLİR
2015 yılında Türkiye’deki 23 limana bin 296 kruvaziyer gemi ve 159 yolcu gemisi demirlerken 255 bin kişi geldi.
2014 yılında ise bin 96 gemi ile 232 bin 156 turist gelmişti. Geçen yıl kruvaziyer gemilerle giden yolcu sayısı yüzde 12,65 artarak 272 bin 284 oldu.
Türkiye’ye gelen gemi sayısının düşecek olması Türkiye’den kruvaziyer gemilere binip yurtdışına çıkan yaklaşık 65 bin yerli turist sayısının da azalmasına neden olabilir. İstanbul çıkışlı seferlerin güvenlik gerekçesiyle Atina ve Venedik çıkışlı hale geldiğine dikkat çeken Tolgar m Bıyıklı, “Türkiye’den kruvazi-yer turizmle seyahate gidecek olan turistler 300 Euro uçak fiyatı ödeyerek Atina ya da Venedik’ten kruvaziyer gemilere binecekler. Bu da Türkiye’den kruvaziyer gemilere olan talebi azaltır” diyor.
20 BİN TURİST HEDEFİ
Etstur Gemisi ile vizesiz Yunan Adalan Turlan’nın yanı sıra Costa Crui-se, Norwegian Cruise Lines, Camival Cruise, Silver Seas, Uniworld gibi dünyanın dev gemi firmalannın da Türkiye temsilciliğini yaptıklannı belirten Etstur Cruise Turlar Müdürü Ahmet Yazıcı, bu yıl yaklaşık 20 bin turisti kruvaziyer turizmle seyahat ettirmeyi planla-dıklannı vurguluyor.
MSC, Celestyal Cruises, Costa Cruises, Royal Caribbean International gibi gemi fırmalanyia çalıştıklannı belirten Jolly Tur Yurtdışı Turizm Direktörü Tolga Tekin, “Güvenlik gerekçesiyle Türkiye limanlannı rotadan çıkaran turlar oldu. Ancak bu durum bu yılki satışlan ciddi oranda etkilemeyecektir” diyor. Türkiye başlangıçlı Ege & Adriyatik ve Akdeniz rotalan için uçaklı paket şeklinde ürünler sağladıklannı belirten Tekin, Yunan Adalan programları için bu yıl da gemilerinin Türkiye çıkışlı olarak rotalanna devam ettiklerini vurguluyor.
İPTALLERİ TETİKLEYEN 4 FAKTÖR
1. Sultanahmet ve istiklal Caddesi’nde yaşanan terör olaylarının etkisi.
2. özellikle Âvrupalı turistlerin Türkiye’yi güvenlik endişesiyle istememesi
3. Bulunduğumuz coğrafyadaki gelişmelerin olumsuz etkisi.
4. Çin piyasasındaki hareketlenmeler, yolcuların Uzakdoğu’ya yönelmesi.
