Kobay Deney Hayvanları Üretim Merkezi Açmak

Laboratuar hayvanı üretim merkezi açtı

Üniversite döneminde Türkiye’de daha önce yapılmamış bir alanda iş kurmaya karar veren Begüm Buğdaycı Açıkkol, 2007’de bir televizyon kanalının düzenlediği girişimcilik yarışmasında sunduğu iş fikriyle birinci oldu. Kazandığı para ödülüyle ‘Kobay Deney Hayvanları’ şirketini kuran genç girişimci, Türkiye’nin özel sektörde ilk ve tek laboratuar hayvanı üretim ve araştırma merkezini açtı. Açıkkol, bu çalışmalarıyla Türkiye’nin Kadın Girişimcisi yarışmasında ‘Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimci’ seçildi.

Ekonomist’in Garanti Bankası ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği’nin (KAGİDER) işbirliği ile bu yıl yedinci kez düzenlediği ‘Türkiye’nin Kadın Girişimcileri Yarışması’nda, Ankara’dan Begüm Buğdaycı Açıkkol, nitelikli bilimsel araştırmalara ev sahipliği yapan Kobay Deney Hayvanları Laboratuvarları’nın kurucusu olarak ‘Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimci’ seçildi.

Ödül alırken de kadın girişimcilere “Ben 5 yıldır başvuruyorum, siz de pes etmeyin” mesajını verdi Açıkkol, tek tercih yaparak girdiği Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’ni üçüncülük derecesiyle bitirdi. Mezun olan çoğu veteriner hekim gibi klinik açabilir, üniversitede öğretim üyesi olabilir ya da kamuda veya özel sektörde çalışabilirdi. Fakat içindeki sese kulak verdi. Aklındaki iş fikrine güvenerek 2007 yılında bir televizyon kanalının girişimcilik yarışmasına katıldı. Türkiye genelinden 750 projenin başvurduğu yarışmada, zorlu elemeler ve sunumlarınn ardından finale kalmayı başaran Açıkkol, iş planı ile jüriyi etkileyerek birinci oldu. Programdan kazandığı 200 bin liralık para ödülüyle de 2009 yılında ‘Kobay Deney Hayvanları’ şirketini kurdu.

Türkiye’de özel sektör tarafından açılan ilk ve tek laboratuar hayvanı üretim ve araştırma merkezini kuran Açıkkol, şunları anlatıyor: “Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren ilk ve tek firmayız, ithal ettiğimiz üç farklı türdeki anaçlarla laboratuarımızı açtık.

Farklı türlerde konvansiyonel ve deney hayvanları üretiyoruz. Bugün yüzlerce ürün çeşitliliği ve hizmeti olan bir AR-GE üssü haline geldik. Türkiye tarihinde ilk deney hayvanı ihracatını da Aralık 2012’de gerçekleştirdik. Hem de bu hayvanların kaynak ülkesi olan Uruguay’a, ihracata 250 kobay fare ile başladık. 25 bin dolar olan ihracat rakamımızı üç yılda 3 katına çıkarmayı hedefliyoruz.”

İKİ YETERLİLİK BELGESİ ALDI

Mezun olduktan sonra kendi deyimiyle ‘aklında bir iş fikri, cebinde ise parası olmayan’ Açıkkol, kobay hayvanları üzerine bir girişimde bulunmaya üniversite yıllarında karar verdi. ‘Zootekni’ dersinde edindiği bilgiler ve yaptığı araştırmalarla iş fikrini olgunlaştırdı. O dönem hocalarının Türkiye’deki başarısız deney çalışmalarının altında sağlıklı şartlarda üretilmiş deney hayvanlarının olmaması ve bu konuda uzmanlaşmış veteriner hekimlerin bulunmamasına yaptığı vurgu da işi geliştirmesinde etkili oldu.

Bu alanda geliştirdiği projeyle katıldığı yarışmanın getirdiği birinciliğin ardından da şirketini kurmak için kolları sıvadı. Önce Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan Deney Hayvanları Kullanım, Tedarik ve Üretim Ruhsatı aldı. Alınan bu ruhsat ile şirketi deney hayvanları ithalatı, ihracatı ve üretimi konusunda yetki kazandı.

AR-GE LABORATUARI KURDU

Gerekli altyapı ve yasal zorunlulukları sağladıktan sonra 14 Şubat 2009’da laboratuar hayvanı üretimine başladıklarını belirten Açıkkol, buna ek olarak Türkiye’de özel sektörde bilimsel projelerin uygulanabileceği ve geliştirilebileceği AR-GE laboratuarı için de kurulum kararını aldıklarını söylüyor. Bu proje için TÜBİTAK TEYDEP desteklerinden faydalandıklarını ve 400 bin lira tutarında hibe desteği sağladıklarını ifade eden Açıkkol, şöyle devam ediyor:

“Proje kapsamında yapılan tüm yatırımların yüzde 75’ini TÜBİTAK, yüzde 25’ini ise şirketimiz finanse ederek AR-GE laboratuarımızı faaliyete geçirdik. Bunun yanı sıra KOSGEB’in genel destek programlarından da yararlandık. Kurmuş olduğumuz AR-GE laboratuarımızda bilimsel dergilerde makale olarak yayınlanan onlarca çalışma gerçekleştirildi. Bu çalışmalardan bir tanesi çocuk sahibi olamayan erkek bireyler için büyük bir umut oldu. Gerçekleştirdiğimiz bu çalışma, Uluslararası Katılımlı I. Kök Hücre Araştırmaları Kongresi’nde ödüle layık görüldü. Hem ülkemizde hem de dünyada büyük yankı uyandırdı.”

YABANCILARIN DİKKATİNİ ÇEKTİ

Gelişmiş ülkelerdeki deney hayvanları Ar-Ge laboratuarlarının geçmişi 150 yıl öncesine kadar gidiyor. Bu ülkelerde deney hayvanı üretimi tek bir merkezden, en sağlıklı şekilde yapılıyor ve araştırmacıların hizmetine sunuluyor. Dünyadaki en büyük laboratuar hayvanı üreticisi ise aynı zamanda laboratuar hayvanları AR-GE merkezi de olan Amerikalı Charles River firması. 2012 yılı borsa değeri 1,4 milyar dolar olan Charles River’ın yetkililerinin Türkiye’deki sektör hareketlerini gözlemlediği, bunun neticesinde şirketlerinden haberdar olduğunu söyleyen Açıkkol şunları söylüyor: “Şirketimizi ziyaret ettiler. Karşılıklı görüşmeler neticesinde distribütörlük anlaşması imzaladık. Bir sonraki adımda Charles River lisansı ile laboratuvar hayvanları üretimiyle ilgili prosedürler belirlendi ve işletmemizde uygulanmaya başladı. Hayvanları Charles River’dan tedarik ediyoruz. Bu yılbaşında onlann lisansı ve kalitesi ile Türkiye’de üretim hakkını elde ettik. Böylece aynı kalitedeki deney hayvanlarını ithal etmeyip ülkemiz şartlarıyla araştırmacıların hizmetine sunacağız.”

Bir süre önce laboratuar hayvanları yem üreticisi Altromin ve laboratuar hayvanları ekipmanları üreticisi Lignifer ile de Türkiye ve Ortadoğu ülkelerini kapsayan distribütörlük anlaşması yaptıklarını söyleyen Açıkkol, “Böylece şirketimiz ülkemizdeki araştırmacıların gelişmiş dünya ülkelerindeki bilgi, ekipman ve altyapıya ulaşmaları için bir köprü görevi görüyor” diyor.

İHRACATA URUGUAY İLE BAŞLADI

Kobay Deney Hayvanları şirketinin merkezi Ankara’da. İstanbul’da ise ithalat-ihracat ofisi bulunuyor. Türkiye’deki hemen hemen tüm üniversite ve araştırma kurumtanna kobay hayvanı satışı yapan şirketin geçen ytlki cirosu 500 bin lira. Bu yıl ise 1 milyon lira ciro hedefleyen şirketin beş kişilik küçük bir kadrosu bulunuyor.

2012 sonunda ihracata başlayan Kobay Deney Hayvanları, 25 bin dolarlık ihracat gerçekleştirmiş bulunuyor. İhracat rakamını önümüzdeki üç yılda 3 katına çıkarmayı hedeflediklerini söyleyen Açıkkol, “Uruguay ile başladığımız ihracat serüvenimizi geliştireceğiz. Hedef pazarımız ise Ortadoğu ülkeleri” diyor.

Özlem Bay Yılmaz / www.myfikirler.com