Japon Daikin Hendek’teki Fabrikasına Bin Kişiyi İşe Alacak

Dünya devi Japon Daikin’in Türkiye hedefleri çok büyük. CEO Hasan Önder, 2015’te bin 500 çalışan ve 500 milyon euro ciro gibi iddialı rakamlardan söz ediyor. Bu amaçla fabrikalar büyütülüyor. Bin kişi işe alınacak. Türkiye Daikin’in Ar-Ge üssü yapılacak.

ASKER olmak isterken mühendis, mühendis olarak çalışırken girişimci oldu. Patronluk yaptıktan sonra uluslararası dev bir şirketin CEO’luğunu üstlendi. Daikin Türkiye’nin CEO’su Haşan Önder’in ilginç kariyer öyküsü bir yandan Türkiye’de iklimlendirme sektörünün gelişimini özetlerken, diğer yandan pek çok gence ve girişimciye örnek teşkil ediyor. Kurucusu olduğu Airfel’in önce Sanko Holding’e, ardından da 162 ülkede faaliyet gös teren Japonya merkezi Daikin’e satılışından bu ya na iş hayatına CEO olarak devam eden Önder, 2015 yılında 500 milyon euro’luk cirosu ve bin 500 çalışanı olan bir şirket hedefliyor.

Halen Daikin Türkiye’nin CEO ve Daikin Europe’un Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Önder ile kariyer öyküsünü ve Daikin’in hedeflerini konuştuk…

Sektörde çalışmaya nasıl başladınız?

1993 yılında ITÜ Makine Bölümü’nden mezun olduktan bir yıl sonra sınıf arkadaşım Cemil Bey ile birlikte HaCe Mühendisliği kurduk. Ancak şirketi kurar kurmaz ekonomik kriz yaşandı ve altı ay ofiste oturup çay içtik, doğru düzgün iş yapamadık. Sonraki dört yıl boyunca ise doğalgaz dönüşüm projelerinin başlaması, klima sistemleri, mekanik taahhüt işlerinin gelişmesiyle işlere yetişemez hale geldik. 90’ların ikinci yarısında Uzak Doğu’dan, Çin’den söz edilmeye başlanmıştı. 1998 yılında Singapur’a gittim. Amacım Uzak Doğu pazarını, Çin’i yakından tanımaktı. Bir şirket kurdum ama oturma izni alamayınca, bir yıl sonra aklımda bir iş fikriyle îstanbul’a döndüm. Klima işine girmek istiyordum, ancak o yıllarda bu konu Türkiye için çok yeni idi. Arkadaşlarımı ikna etmeyi başardım. 10 arkadaş bir araya gelerek 1999 yılında Akfel Endüstriyel Pazarlama’yı kurduk. Akfel, Çin’den klima ithal eden ilk firmadır. İlk mobil klimayı biz getirdik. Zincir marketlerde ilk klimayı biz sattık. Markette klima mı satılır diyorlardı, bizim ürün yok sattı…

Sonrasında ithalatçı mı oldunuz?

Evet. Çin’in önemli markalarından Haier’in klima distribütörlüğünü aldık, bayi ağı kurduk. Tam işleri oturttuğumuz sırada deprem oldu. Ağırlıklı olarak Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösterdiğimiz için ciddi bir sıkıntıyla karşı karşıya kaldık. Ülke yasta, insanlar zorda iken tek yapabildiğimiz, depremde zarar gören bayilerimizin borcunu silmek oldu. Nerdeyse sermayemizin yarısına denk gelen bir miktardı. Ama ertesi yıl, bayiler bizim bu jestimize öyle bir destek verdiler ki Akfel’in işleri dört kat arttı, mal yetiştiremedik.

Sanko Holding ile ortaklığınız nasıl başladı?

Bu ortaklığın temeli 2001 yılında katıldığım bir toplantıda atıldı. Çin’in Türkiye’deki işadamlarına tanıtıldığı bir toplantıda, Çin deneyimlerimi içeren bir konuşma yaptım. Bu konuşmamı dinleyen Sanko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Sami Konukoğlu, klima işiyle ilgilendiklerini söyleyince ortaklığın temelini de atmış olduk. Akfel’deki arkadaşlarım hisselerini Sanko’ya sattı. Akfel, Sanko Holding bünyesine katılırken unvanı Airfel olarak değişti. Airfel ürünümüzün markasıydı, şirketimizin adı oldu. Ben de yüzde 25 hissemle ortak ve genel müdür olarak görev yapmaya devam ettim. Bu ortaklığı yapmamış olsaydık Akfel o yıl batardı. Çünkü o yıl ülkede devalüasyon oldu, yeni bir krizle karşı karşıya kaldık. Kimse krizde ithalatçı bir şirkete ortak olmak istemez ama Sanko sözünden dönmedi.

Japon Daikin’i etkileyen ne oldu?

Daikin alanında dünya lideri bir kuruluş. 1924 yılından bu yana sektörde, 162 ülkede faaliyet gösteriyor. Cirosu 20 milyar doların üzerinde. Doğrudan yatırımcı olarak Türkiye’ye gelmeye karar verince Airfel’e talip oldular. Hem Sanko hem ben hisselerimizin tamamını 264 milyon dolara sattık. Daikin yönetimi benim CEO olarak kalmamı istedi ve ben de bugün bu görevi yürütüyorum. Bu sektöre girerken de büyük hedeflerimiz vardı, şimdi daha büyük hedefler için çalışıyoruz.

Gençler için anahtar kavramlar

İşçi emeklisi bir baba ve ev hanımı bir annenin beş çocuğunun en küçüğü olarak 1969 yılında Diyarbakır’da doğan Haşan Önder, askeri liseyi bitirmesine karşın subay olan ağabeyinin “Bir aileye iki asker fazla. Sen üniversitede mühendislik eğitimi al” tavsiyesi üzerine İTÜ Makine Mühendisliği Bölümü’nü bitirmiş. Önder, askeri lisede aldığı eğitim ve gençliğinde oynadığı voleybol sayesinde edindiği takım ruhunun iş yaşamında kendine önemli değerler kattığını vurguluyor. Önder, iş hayatına yeni atılan ve atılacak olan gençlere anahtar olarak şu kavramları veriyor: “Cesaret, girişimcilik, inisiyatif sahibi olmak, risk alabilmek, motivasyon, pozitif enerji, fırsatları görmek ve değerlendirmek, iyi bir takım ve ekip ruhu, sektörüne hakim olmak, mukayese yeteneği, planlama, hızlı karar almak ve hızla aksiyona geçirmek…”

Üretim ve Ar-Ge üssü Türkiye

Isıtmada Airfel, soğutmada Daikin markası ile üretim yapan Daikin Türkiye’nin daha ilk yılında Hendek’teki fabrikasından Avrupa’ya kombi ve radyatör ihracatına başladığına dikkat çeken Haşan Önder, yurtdışına yönelik hedeflerini şöyle anlattı: “Hedefimizde yurtiçinde olduğu kadar, yurtdışında da büyümek var. 2015 yılında 135 milyon euro ihracat yapan bir şirket olurken, bunun yüzde 40’ını Almanya, İspanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerine yapmayı hedefliyoruz. Bunun yanı sıra önümüzdeki dönemde Doğu Avrupa, Türk Cumhuriyetleri, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki gelişmeleri takip ederek, fırsatları değerlendireceğiz. Daikin, Türkiye’ye ve bu sektörün gelişimine çok inanıyor. Bu doğrultuda Türkiye’yi üretim ve Ar-Ge üssü yapma hedefine doğru adım adım ilerliyoruz.”

1.000 kişi işe alacak

Daikin’in Türkiye’ye doğrudan yatırımcı oluşundan bu yana geçen 20 aylık döneme ve Japonların bu yatırıma ilişkin bakış açısına yönelik sorumuza Haşan Önder, rakamlarla birlikte şu yanıtı verdi: “Daikin Türkiye olarak 2015 yılında 500 milyon euro cirolu bir şirket olma hedefimiz var. 2011 yılında ciromuz 339 milyon liraya ulaşırken, 2012 yılını 518 milyon lira ile kapattık. 2013 yılı için 640 milyon lira ciro hedefi koyduk. Hendek’te 95 bin metrekarelik arazide bulunan fabrikamızı genişleterek 125 bin açık, 70 bin metrekare de kapalı alan olmak üzere toplam 195 bin metrekareye ulaşma planını devreye soktuk. Bu doğrultuda üç yıllık bir plan dahilinde 60 milyon dolarlık yatırım yapma kararı aldık.”

Nilgün Karataş / Para Dergisi