İşte ekonomik reformlar

EKONOMİ reformlarının yol haritası Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı. Reformların omurgasını, makroekonomik ve yapısal politikalar oluşturdu. Makroekonomik istikrar kapsamında kamu mâliyesi, fiyat istikrarı, finansal sektör, cari açık ve istihdam alanlarına odaklanılırken, yapısal politikalar tarafında ise kurumsal yapının güçlendirilmesi, yatırımların teşvik edilmesi, iç ticaretin kolaylaştırılması, rekabet politikaları ve piyasa gözetimi ve denetimi reform kapsamına alındı. Vergi Usul Kanunu’nun “gönüllü uyumu” teşvik edecek şekilde güncellenmesinden, kamu işletmelerinin alımlarım düzenlemek üzere “Sektörel Kamu Alımları Kanunu” çıkarılmasına kadar birçok yasal düzenlemenin yer aldığı reform paketinden, dar gelirli küçük esnafa vergi muafiyeti, sıkıntı yaşayan şirketlere operasyonel yeniden yapılandırma imkanı çıktı.

ESNAFA VERGİ MUAFİYETİ

Başkan Erdoğan’ın açıklamalarına göre basit usulde vergilendirilen berber, kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, kaportacı, lastikçi, tornacı, çay ocağı işleticisi, terzi, tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnaf gelir vergisinden muaf tutulacak, beyan yükümlülükleri kaldırılacak. Kredi Yaşam Döngüsü Projesi hayata geçirilecek. Yakın izlemedeki kredilere yönelik olarak bankacılık sektöründe operasyonel yeniden yapılandırma ve firma rehabilitasyon fonksiyonları oluşturulacak. Sorunlu krediler için katma değer üretme ve istihdam oluşturma potansiyeli bulunanların rehabilitasyonu için Girişim Sermayesi Fonlarının kurulacak. Yaşama imkanı olmayan donuk alacakların varlık yönetim şirketlerine satışı, aktiften silinmesi gibi yöntemlerle bilanço dışına çıkarılması için teşvik ve tedbir mekanizmaları oluşturulacak.

TASARRUF ANLAYIŞI YAYGINLAŞTIRILACAK

Ekonomi reform paketinde yer alan adımlar her üç ayda bir gerçekleştirilecek reform takip toplantılarıyla takip edilecek. Meclis’in bütçe hakkının kapsamı genişletilecek. Bunun için ilk olarak döner sermayeler 2022 yılı bütçesinden başlamak üzere aşamalı olarak merkezi yönetim bütçesine dahil edilecek. İkinci olarak bütçe dışında gerçekleştirilen özel hesap uygulamalarını acil ve zorunlu olanlarla sınırlandırarak bu kriterleri karşılamayanları yine kademeli olarak kaldırılacak. Kamu idarelerinde tasarruf anlayışı yaygınlaştırılacak. Kamuda taşıt alımı ve kiralanması, temsil ve ağırlama gibi harcama alanlarına katı sınırlamalar getirilecek. Mahalli idarelerde mali disiplini güçlendirecek ve borç stokunun artması önlenecek. Toplam borç stoku içinde döviz cinsi borçların payı azaltılacak. Borçlanmanın ortalama vadesi artırılacak, borçlanma kompozisyonunda sabit getirili ve TL cinsi enstrümanlara ağırlık verilecek. Yerel yönetimlerin borç stokunun artmasını önleyecek ve borç sürdürülebilirliğini sağlayacak düzenlemeler yapılarak, mali disiplin güçlendirilecek. Sosyal yardım verilerinin tamamı (belediyelerce verilenler de dahil) Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi’ne entegre edilecek.

VERGİ DÜZENLEMELERİ SADELEŞTİRİLECEK

Vergisel düzenlemeler sadeleştirilecek, yatırımcı dostu ve öngörülebilir adımlar atılacak. Elektronik defter ve elektronik belge uygulamalarına dahil edilecek mükellef grupları kademeli olarak artırılacak. Tüm mükellefleri kapsayacak şekilde 7/24 hizmet verebilen “Türkiye Dijital Vergi Dairesi” uygulaması hayata geçirilecek. Teknolojik yeniliklerden yararlanmaya devam edilecek, “Dijital Vergi Asistanı” sistemi oluşturulacak. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları revize edilecek. Kamu İhale Kanunu’ndaki istisnalar önemli ölçüde azaltılacak. Kamu işletmelerinin alımları için Sektörel Kamu Alımları Kanunu çıkarılacak. Kamu Özel İşbirliği uygulamalarında etkinliği ve bütünlüğü sağlayacak Kamu Özel İşbirliği Çerçeve Kanunu Teklifi çalışmaları tamamlanacak. Kamu iktisadi teşebbüslerinde reform yapılacak.

EXİMBANK YENİDEN YAPILANDIRILACAK

Kredi Garanti Fonu (KGF) katma değeri yüksek üretimi ve nitelikli istihdamı uygun maliyetli selektif kredilerle destekleyecek şekilde yeniden yapılandırılacak. KOBl’lerin Devlet Destekli Alacak Sigortası Sistemi ile güvence altına alınan alacaklarının bankalar nezdinde teminat olarak kabul edilmesi sağlanarak, KOBl’lerin finansa erişimi kolaylaştırılacak. İhracatçıların Eximbank destekleriyle ilgili işlemlerinin şube bağımlılığı olmadan dijital kanallardan yapılmasını sağlayacak altyapı dönüşümü gerçekleştirilecek. Exim-bank, uluslararası en iyi uygulamalar dikkate alınarak yeniden yapılandırılacak. Uluslararası Standartlara Uyumlu bir Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasası oluşturulacak. Sanayide Yeşil Dönüşüm desteklenecek. Yapısal cari açık azaltılacak. KGF teminatı ile 5. ve 6. bölgelerde imalata dayalı, ithal ikamesi ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli kredi desteği sağlanacak. Cumhurbaşkanlığına bağlı Sağlık Endüstrileri Başkanlığı ile Yazılım ve Donanım Endüstrileri Başkanlığı kurulacak.

İSTİHDAM TEŞVİKLERİ REVİZE EDİLECEK

İstihdam teşviklerinin etkinlikleri gözden geçirilerek, mevcut teşviklerde mükerrerliğe sebep olan uygulamalar ve birbirini dışlayan verimsiz teşvikler belirlenecek, teşvik sistemi sadeleştirilecek. Mikro ve küçük ölçekli firmalardan likidite sıkıntısı çekenlere yönelik istihdama kattıkları her bir ilave kişi için KGF kefaletiyle 100 bin TL’lik krediye erişim imkanı sağlanacak. Kredinin maksimum limiti 500 bin TL (ilave beş istihdam) olacak. İstihdam taahhüdünü yerine getiren firmanın, istihdama kattığı her bir kişi için 12 ay boyunca ödediği sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primleri, firmaya katkı olarak kredi faiz bakiyesinden düşülecek. Nakdi Ücret Desteğinden faydalanıp, çalışanını tekrar istihdama dahil eden işverenler de şartları taşımaları durumunda İlave İstihdama Finansman Desteğine dahil edilecek.

Mevcut teşvik sistemi sadeleştirilerek, seçici ve süreli bir yapıya kavuşturulacak. Yeni teşvik sisteminde yenilikçi ve katma değerli üretime yönelen, öz sermaye ağırlıklı gerçekleştirilen, küresel değer zincirinin bir parçası olmaya aday ve bölgesel kümelenme öncelikleriyle uyumlu yatırımlara münhasıran destek sağlanacak. Emsal ülkelerde yeni yatırım çekmek için uygulanan nakit teşvik modelleri ile rekabet edecek yaklaşımlar geliştirilecek, nakit teşvik uygulamalarına proje bazlı teşvik sistemi ile başlanılacak. Üretken yatırımlar teşvik edilecek. Özel Kesim Yatırımlarının Korunması Hakkında Kanun çıkarılacak.

Yeşil tahvil ihraçlarına teşvik

Şirketlerin sermaye yapısını güçlendirici ve özkaynakla finansmanı teşvik edici düzenlemeler yapılacak. Şirketlerin halka arz süreçlerinin kolaylaştırılması ve teşvik edilmesi yönünde düzenlemeler yapılacak. Kamu hizmeti niteliği taşıyan, altyapı, ulaşım, enerji, haberleşme, sağlık vb. alanlardaki projelerin sermaye piyasaları yoluyla finanse edilmesi ve bu yatırımlara vatandaşlarımızın iştirak edebilmesi mümkün hale getirilecek. Yenilikçi şirketlerin finansa erişimi için paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlaması uygulamaları hızla hayata geçirilecek. Çevreye duyarlı yatırımların finansmanı amacıyla uluslararası standartlarla uyumlu rehber hazırlanarak yeşil tahvil ihraçları teşvik edilecek.

TÜİK ilişkili kuruluş oluyor

Ekonomideki tüm gelişmeleri yakından izlemek ve yönetmek amacıyla Ekonomi Koordinasyon Kurulu kurulacak. Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi’nin görev ve sorumlulukları gözden geçirilip, Finansal İstikrar Komitesi olarak yapılandırılacak. Gıda fiyatlarında yaşanan dalgalanmaların önlenmesi ve enflasyona etkisinin azaltılması amacıyla Erken Uyarı sistemi kurulacak.

Fiyat istikrarının sağlanması amacıyla enflasyon dinamiğini takip etmek, dezenflasyon süreci önünde risk oluşturan şokları değerlendirmek, gerekli önlemleri belirlemek ve yönetmek için Fiyat İstikrarı Komitesi oluşturulacak. Kamu görevlilerine başka kurumların yönetim/denetim kurullarında en fazla bir görev verilecek. TÜİK “ilişkili kuruluş” yapısına dönüştürülecek.

Tahvil Garanti Fonu oluşturulacak

Reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçlarını özendirmek için Tahvil Garanti Fonu oluşturulacak ve bu suretle reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçları kolaylaştırılacak. Dijital paranın ekonomik ve hukuki altyapısı hazırlanacak.

18 yaşından küçüklerin bireysel emeklilik sistemine dahil edilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak. Bireysel Emeklilik Sistemi ile sağlık, hayat, eğitim sigortası gibi özel güvencelerin cazip olanaklarla bütünleşik bir güvence paketi şeklinde sunulması sağlanacak. BES dışında özel emeklilik hizmeti veren kuruluşlar [sandık, vakıf vb.) nezdindeki birikimlerin, cazip imkanlarla 2023 sonuna kadar BES’e aktarımı sağlanacak.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA