İstanbul Boğazı’nın İncisi Yalılar

İstanbul Boğazı’nın incileri olarak bilinen yalılar, tarihi ve kültürel miraslarının yanı sıra sahip oldukları eşsiz mimari ve doğal güzellikleriyle dikkat çekiyor. Ancak, bu görkemli yapılar yalnızca estetik açıdan değil, aynı zamanda bakım ve kullanım süreçlerinde sahiplerine pek çok zorluk da getiriyor. Yalı sahipliği bir prestij göstergesi olsa da, masraflı bakım süreçleri, rutubet ve yasal düzenlemeler gibi zorluklar, pek çok yalı sahibini satış veya kiralama seçeneğine yönlendiriyor.

Boğaz Yalılarının Piyasa Durumu

Günümüzde İstanbul Boğazı boyunca toplamda yaklaşık 366 tarihi yalı bulunduğu tahmin ediliyor. Bunlardan 100’e yakını satışa çıkarılmış durumda. Ancak, fiyat aralıklarının geniş olması ve bazı yalıların ciddi bakım gereksinimlerinin bulunması nedeniyle satış süreçleri uzun sürebiliyor. 2024 yılı itibarıyla yalı fiyatları 10 milyon dolardan başlayarak 120 milyon euroya kadar çıkabiliyor. Bu fiyatlar, yalıların tarihi değeri, konumu, manzarası, bakımlı olup olmaması gibi unsurlara göre değişiklik gösteriyor.

Gayrimenkul piyasasında yalı satışlarının artışındaki bir diğer etken ise miras paylaşımı. Birçok aile, miras kalan yalıları bakım masraflarını karşılamakta zorlandığı ya da kullanım dışı kaldığı için elden çıkarmayı tercih ediyor. Öte yandan, kiralık yalı piyasasında da kira bedellerinin yüzde 50 oranında artış gösterdiği belirtiliyor.

Satışlarda Dikkat Çeken Bölgeler

• Avrupa Yakası: Sarıyer, Yeniköy, İstinye, Arnavutköy ve Beşiktaş bölgelerinde yer alan yalılar en çok talep görenler arasında. Özellikle Yeniköy hattı, lüks yalıların yoğunluğu ve tarihi mirasıyla öne çıkıyor.
• Anadolu Yakası: Beykoz, Paşabahçe ve Anadolu Hisarı çevresindeki yalılar, hem yatırımcılar hem de yüksek gelirli bireyler tarafından cazip bulunuyor. Beykoz, yeşil alanların yoğunluğu ve tarihi dokusuyla dikkat çekiyor.

Yalı Satın Alırken ve Satarken Nelere Dikkat Edilmeli?

1. Fizibilite Raporu: İyi bir emlakçıdan, piyasadaki benzer mülklerle karşılaştırma yaparak yalı fiyatını değerlendiren bir rapor alınmalı.
2. Avukat ve Mimar İncelemesi: Yalının yasal durumu ve restorasyon gereksinimleri konusunda uzmanlardan görüş alınmalı.
3. Risk Analizi: Deniz kıyısındaki mülklerde karşılaşılabilecek rutubet, bakım maliyetleri ve yasal kısıtlamalar gibi riskler değerlendirilmeli.
4. Değerleme Raporu: Yalının gerçek piyasa değerini belirlemek için bir uzman raporu hazırlanmalı.
5. Doğru Emlakçı Seçimi: Güvenilir, bölgeyi iyi tanıyan bir emlakçı ile çalışmak, satış sürecinin daha hızlı ve sağlıklı ilerlemesini sağlar.

Boğaz Yalılarına Yabancı Yatırımcı İlgisi

Boğaz’daki yalılar, özellikle Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt gibi ülkelerden gelen Ortadoğulu yatırımcıların yoğun ilgisini çekiyor. Son dönemde ise bu ilgi Rusya ve Avrupa ülkelerine doğru genişlemiş durumda. Ancak, yüksek fiyatlar ve yasal düzenlemeler nedeniyle birçok yabancı alıcı, yalı yerine Boğaz manzaralı villa veya apartman dairelerine yöneliyor.

Bakım ve Onarım Maliyetlerinin Etkisi

Yalıların bakım maliyetleri, özellikle deniz tuzu ve nemden kaynaklanan aşınmalar nedeniyle oldukça yüksek. Deniz kenarındaki yapılar düzenli restorasyon ve yenileme gerektiriyor. Özellikle tarihi eser statüsündeki yalılar için özel izinler ve belgeler gerekiyor ki bu süreç hem zaman hem de maliyet açısından zahmetli olabiliyor.

Boğaz Yalılarının Eşsiz Değeri

En pahalı yalılar arasında Kont Ostrorog Yalısı, Sait Halim Paşa Yalısı, Erbilgin Yalısı ve Hasip Paşa Yalısı yer alıyor. Bu yalılar, yalnızca birer mülk değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel mirasın bir parçası olarak görülüyor. Uzmanlar, yalıların yalnızca maddi yatırım olarak değil, aynı zamanda estetik ve tarihi bir değer olarak ele alınması gerektiğini belirtiyor.

Boğaz yalıları, hem yerli hem de yabancı alıcılar için cazip bir yatırım aracı olmaya devam ediyor. Ancak, yalı sahipliği yalnızca mali olanakları değil, aynı zamanda tarihi değerlere duyulan saygıyı ve uzun vadeli bakım süreçlerini de kapsıyor. Yalı satın almayı düşünenlerin, doğru bilgi ve profesyonel destek alarak hareket etmeleri büyük önem taşıyor.

Ayşegül Küçükkurt Zor