İş planı hazırlamanın 5 kuralı

Melek yatırımcıları ikna etmek için girişimcinin “iyi bir iş planı” olmalı. Beş temel unsur gözetilerek hazırlanması gereken bu plan, girişimcinin yol haritası anlamına gelir…

İş planı hazırlamak

MELEK yatırımcılardan finansman sağlamak isteyen girişimcilerin özellikle bu yazıyı okumalarını istiyorum. Neden özellikle istediğime gelince: Kitabımı okuyan bazı girişimciler bana aşağıdakine benzer mesajları sosyal medya ortamında gönderiyorlar: ‘Baybars Bey, siz kendi işinizi kurarken iş planınızın hazır olmadığını kendi kitabınızda anlatıyorsunuz, ama iş bize gelince nerede iş planınız diye tutturuyorsunuz. Burada bir terslik yok mu?’

SİZİN DURUMUNUZ FARKLI

Sevgili girişimciler, burada bir terslik yok. Çünkü ben kendi işimi kurarken, kafamda iş modelini zaten oluşturmuştum ve melek yatırımcı da aramıyordum. Benim kafamdaki iş modeline göre zaten herhangi bir yatırımcıya gerek yoktu, çünkü kendi kendini finanse edecek şekilde bir iş modeli geliştirmiştim. Yani benim melek yatırımcım müşterilerimdi.

Halbuki sizler, bir başka girişimcinin parasına talipsiniz ve bu girişimciye bir sunum yapmak ve onu ikna etmek durumundasınız. Yani, durumumuz aynı değil. Bu yüzden, bu yazımı dikkatle okuyun, çünkü hiçbir melek yatırımcı bir iş planı olmadan sizinle yola çıkmayacaktır.

Ancak, iş modelinizi benim yaptığım gibi ‘Önce Sat – Sonra Harca’ prensibine göre geliştirebilirseniz zaten o durumda melek yatırımcıya gerek kalmıyor. Bu da şu demek: tş planınızı ister hazırlayın, ister hazırlamayın. Kimseye hesap verecek durumda değilsiniz.

2000 SUNUMDAN EDİNDİĞİM İZLENİM

Şimdi gelelim melek yatırımcıların karşısına çıkmak dışında bir alternatifi olmayan girişimcilerin hazırlamaları gereken iş planının beş ana kuralına. Bu beş kuralın nereden çıktığını merak edenler için de hemen bir parantez açayım.

Bu kurallar, şimdiye kadar bizzat dinlediğim yaklaşık iki bin civarında girişimcinin sunumunda benim melek yatırımcı olarak baktığım beş temel unsurdur. Kanaatimce tüm melek yatırımcılar minimum bu beş unsur olmadan bir iş planını detaylarıyla incelemek istemiyorlar.

BEŞ TEMEL UNSUR

1. İş planı 15 sayfayı geçmemeli. Kitap gibi 50 sayfalık iş planı, girişimcinin iş planı hazırlamayı bilmediğini gösterir. Taslak iş planlarını inceleyip (internette bolca örneği var) kendi işi için en uygun olanı seçmesi gerekir.

2. İş planının kesinlikle çok profesyonel bir görüntüye sahip olması gerekir. Özellikle kullanılan görsellerin yatırımcıyı ikna edecek bilgiyi profesyonel bir görüntüyle yansıtması gerekir.

3. İş planı mutlaka ve mutlaka şu detayları kapsamalıdır: Ürün veya hizmetlerle ilgili bilgiler, yönetim ekibi, gerçekçi finansal bilgiler, nakit akış tablosu ve pazarlama giderleri… Melek yatırımcılar, şirkete koyacakları paranın önemli bir kısmının pazarlamaya ve personele gideceğini bildikleri için, bu kısımları diğer gider kalemlerine göre daha detaylı görmek isterler.

4. ‘Eğer şu olursa’ şeklinde alternatif senaryoları da iş planına eklemek gerekir. Genellikle girişimcilerin yaptığı hata şudur:

Sanki hazırlanan iş planı kesinlikle yüzde yüz doğruymuş ve sunulan rakamlar sanki hiç değişmeyecekmiş gibi bir havada bu iş planları hazırlanıyor. Halbuki melek yatırımcılar vakti zamanında bu yollardan kendileri de geçtikleri için iş planındaki rakamların birer varsayım olduğunu çok iyi bilirler. Bu yüzden, eğer melek yatırımcıları gerçekten ikna etmek istiyorsanız, iş planındaki bazı detayların birer varsayım olduğunu onlar sormadan sizler söyleyin ve bu varsayımlar gerçekleşmediğinde alternatif senaryoları da iş planınıza dahil edin.

5. Tüm bu iş planını özetleyen ve iki sayfayı geçmeyen bir yönetici özetini de mutlaka hazırlayın. Yönetici özeti, aslında planın ana hatlarını özetleyen ve yatırımcıyı daha çabuk işe konsantre eden bir özettir. Sizlere tavsiyem, önce detaylı iş planını hazırlayın ve ondan sonra bu planı en fazla iki sayfalık (daha az da olabilir) bir özet haline getirin. Gözlemim şudur: Girişimciler önce yönetici özetini hazırlayıp, iş planını bu özete uydurmaya çalışmaktadırlar ki böylesine bir hata ortaya çok kötü bir iş planı çıkmasına sebep teşkil edebilir.

İyi haftalar…

Baybars Altuntaş / Para