İş modelinizin de check-up’a ihtiyacı var
Bir iş modelinin başarılı olması, onun her durum ve zamanda başarılı olacağı anlamına gelmiyor. Girişimci, ürün ve hizmetlerine düzenli aralıklarla check-up yapmak zorunda…
KÜÇÜK veya orta ölçekte her girişimcinin en önemli becerisi başarılı bir iş modeli ile işini kurmak ve büyütmektir. Girişimci, işini kurarken veya büyütürken sonuçta başarılı bir girişim ortaya çıkarabiliyorsa, bu onun ortaya doğru bir iş modeli ortaya koyduğunu gösterir.
Ancak, genellikle girişimcilerimiz, özellikle birinci nesil dediğimiz işin kurucuları, bir iş modeli tuttuğunda bu iş modelini kurcalayıp yenilik yapmak istemezler. Pazara girerken inovasyon yapmayı bir rekabet avantajı olarak gören bu girişimciler, inovasyonu yapıp başarıyı yakaladıktan sonra, tekrar inovasyon yapmayı riskli görürler. Oturmuş düzenlerinin bozulmasından çekinirler. Bu da girişimciler için ilginç bir paradigmadır.
Bu yüzden, global anlamda radikal bir inovasyon olduğunda örneğin internetin günlük hayata girmesi gibi zamanında çok başarılı inovasyonları gerçekleştirip işini kuran ve başarılı olan girişimcilerden bir kısmı bu radikal değişikliklere ayak uyduramayıp pazardan pay kaybetmeye başlarlar.
İNOVASYONUN ÖNCÜSÜ ŞİRKETLER
Amazon.com, kitap satış sektöründe mağaza satışlarından önemli bir pay almayı başardı. İnternetten insanlara e-kitap okuma alışkanlığım getiren okur alışkanlıklarında radikal bir değişimin de öncüsü oldu. İnternet, radikal bir inovas-yondu ve bunun çıktısı olarak Amazon.com da okur alışkanlıklarında radikal bir değişime yol açtı. Bu da basılı doküman sektörünün yeniden yapılanmasına yol açtı. Kitaplar, dergiler, gazeteler bu gelişimden etkilendiler. İnternetin günlük hayata girmesi, bu sektörde önemli tüketici alışkanlıklarının değişimine, dolayısıyla da yeni pazarlama tekniklerinin ortaya çıkmasına sebep oldu.
Apple, iPod dijital medya oynatıcısı ile yepyeni bir ş modeli ortaya çıkarrak online müzik piyasasında yine radikal bir tüketici alışkanlığı değişimine yol açtı. Bu da beraberinde telif hakları yasalarının sil baştan yeniden yapılanması ile sonuçlandı ve bu değişim rüzgarı hala devam ediyor. Müzik piyasasındaki bu değişim de internetin günlük hayatımıza girmesiyle gerçekleşti.
Skype, dünya çapında ücretsiz iletişim kurma alternatifini hepimizin bilgisayarına ve cep telefonuna getirdi. Yüz yüze görüşmeler 30 yıl önce Uzay Yolu 1999’da izlediğimiz sahnelerden hayal olarak hafızalarımızda yer etmişti. Oysa şimdi basit bir Skype uygulamasıyla hem de ücretsiz olarak dünyanın başka bir ucundan birisiyle yüz yüze görüşebiliyoruz. Telekomünikasyon sektörü için radikal bir değişimi Skype tek başına gerçekleştirebildi. Zipcar, aidat ödeme sistemi ile saatlik araç kiralama kulübünü kurdu. Araç kiralama şirketleri için yeni bir pazarlama metodunu da ortaya çıkarmış oldu.
SİSTEMATİK CHECK-UP YAPIN!
İşte bu nedenle iş modelinizi sistematik olarak kontrol etmeniz gerekiyor. Ağaçlara odaklanırken, ormandaki değişiklikleri göden kaçıranları, zaman içinde pazar ekonomisi de gözden çıkarabiliyor. Özellikle birinci nesil dediğimiz ve internet öncesi işlerini başarıyla kurmuş girişimcilerin artık ikinci ve hatta üçüncü nesille beraber işbirliği içinde bu inovasyon chek-up’ını yapmaları gerekiyor.
5G RÜZGARINA HAZIR MISINIZ?
Düşünsenize, internete ayak uyduramayan bir girişimci, 5G rüzgarına nasıl ayak uyduracak? İşte bu check-up’ı yaparken odaklanmanız gereken temel soru: Yeni iş modelleri ile eski iş modelleri arasındaki bağlantıları tespit etmeniz gerekiyor. Eski iş modelindeki tüketici alışkanlığı, yeni pazarda nasıl bir değişime uğruyor ve bu değişimi nasıl karşılayacaksınız?
Örneğin, internet, online eğitim sektörü diye yepyeni bir sektör ortaya çıkmasına sebep oldu. Fakat bu sadece başlangıç aşamasında kaldı ve klasik eğitim sistemlerini çok fazla etkilemedi. Çünkü bağlantı hızı hiçbir zaman istenilen düzeyde olmadı. Ancak, 5G ile bu işin rengi tamamen değişecek. Eğitim sektörü radikal bir değişime uğrayacak, çünkü gerçekten evden kalkıp kursa gitmeye gerek kalmayacak. Cep telefonunuzdan dahi eğitim, seminer, konferansları takip edip interaktif olarak katılım sağlayabileceksiniz. Bu değişimin beş ile 10 yıl arasında olabileceğini göz önüne alırsak, 10 yıl vadeli krediyle eğitim sektörüne yatırım yapmak gerçekten mantıklı mı? Düşünmek gerekir.
İşte bu nedenle iş modelinize takılıp kalmayın. ‘İnternet + Tüketici’ İkilisini, eğer bu arada internetin dışında tamamen radikal bir inovasyon günlük hayatımıza girmediği takdirde, sürekli gözlemlemeniz gerekiyor. Ürün ve hizmetlerinize, interneti ve mobil uygulamaları, tüketicinin hayatını kolaylaştıracak ve işinize değer katacak şekilde kombine etmeniz gerekiyor.
Haftaya görüşmek üzere…
Baybars Altuntaş / Para
