İş Hayatında Dönemsel Çalışma
Dönemsel çalışma iş hayatında sık görülen bir durum. Askerlik, hamilelik, proje bazlı işler gibi durumlarda şirketler dönemsel olarak eleman çalıştırıyor. Bu çalışma şekli CEO’lar bazında da uygulanıyor. Türkiye’de henüz örneği görülmese de yurtdışında uzun yıllardır yapılıyor. CEO’ların dönemsel olarak çalıştığı durumlar ise daha çok ani iş değişiklikleri, şirket birleşmeleri/ayrılıkları ve krizler.
Dönemsel pozisyonların, bu pozisyonların görev tanımlarının, çalışan kişilerin daimi pozisyonlardan bir farkı yok. Bir pozisyonda dönemsel olarak çalışan kişi o pozisyonun gereklilikleri neyse yapıyor fakat sadece belirlenen bir süre için. Çalışan profilleri dönemsel pozisyonlarda bazen farklılık gösterebiliyor. Örneğin büyük bir şirket kendi bünyesine daimi personel alacağı zaman belirli kriterler getirebiliyor; belirli üniversitelerden ya da bölümlerden mezun olma, çok iyi derecede yabancı dil bilgisi gibi. Birkaç aşamalı bir mülakat ve işe alım süreci olabiliyor ama dönemsel olarak alacağı personel için bu koşulları şart koşmayabiliyor. Hugent Satış Direktörü Çağlan Ünal Üzümcü, böyle durumlarda pozisyonun neden dönemsellik arzettiğinin önemli olduğunu söylüyor. Dönemsel pozisyonlar daha çok; proje bazlı alınan işler, hamilelik izni, askerlik, çalışan kişiyle ilgili gelişen ani bir süreç, ayrılma, o pozisyon için kadro açılmaması gibi sebeplerle ortaya çıkıyor.
Dönemsel CEO’nun ne yapacağı ve ne kadar süre çalışacağı da ihtiyaca göre şekilleniyor. Üzümcü, kriz döneminde Amerika ya da Avrupa’da aniden iş değiştiren üst düzey yöneticiler olduğunu hatırlatıyor: “Böyle önemli pozisyonlarda yeni bir kişinin göreve getirilmesi uzun sürer, bu sürede de şirketin yöneticisiz kalması yerine, belirli bir süre için yönetimi üstlenecek dönemsel kişiler bulunabilir.”
Ani değişikliklerde tercih ediliyor
Türkiye’de henüz dönemsel CEO düzeyinde bir örnek yok. Fakat yurtdışında böyle uygulamalar görülebiliyor. Mesela mobil ödeme markası PayPal, alışveriş sitesi eBay’ın CEO’su John Donahoe’yi dönemsel olarak bünyesine kattı. CEO düzeyindeki dönemsel alımların sebepleri genellikle mevcut CEO’nun durumundaki ani değişiklikler, şirket birleşmelerinde ya da ayrılmalarında süreci yönetecek daha deneyimli bir yönetici ihtiyacı ya da kriz dönemlerinde krizi yönetebilecek bir kişinin ihtiyacıyla olabiliyor. Dönemsel pozisyonların genel karakteristiğini acil olmaları ve çabuk ilerlenmesi gerekliliği şeklinde açıklayan Üzümcü, bu düzeyde çalışan danışmanlık firması vb. firmalardan destek alındığını, şirketin yönetim kuruluyla ortak çalışıldığını ve kısa sürede pozisyon için uygun olabilecek adayların değerlendirildiğini söylüyor.
Türkiye biraz daha yavaş yol alır
Dönemsel CEO uygulamasının yurtdışında daha yaygınlaşacağını belirten Üzümcü, Türkiye’de biraz daha yavaş yol alınacağını düşünüyor: “Biz şirketlere daha manevi yönden bakma eğilimindeyiz. Şirketi sahiplenme, uzun yıllar içinde bulunma, yönetimde daha fazla söz sahibi olma bizde daha önemli. Değişikliklere daha mesafeli bakıyoruz. Hala yönetimi profesyonel yöneticilerin eline bırakmaktan imtina eden aile firmalarımız var. Ancak global koşullara uyum sağlamak istiyorsak işe biraz daha profesyonel bakmalıyız. Hem yöneticilerin hem de çalışanların farklı bakış açılarına ve bunları getirebilecek kişilere açık olmaları şirketin büyümesinde önemli rol oynayacaktır.”
Dönemsel CEO’ların Faydaları
Dönemsel CEO’ların işveren açısından faydalarını Üzümcü şu şekilde açıklıyor:
– Belirli bir süre için de olsa konusunda deneyimli bir kişiden destek alınıyor.
– Kriz durumu daha çabuk ve daha kolay çözülüyor.
– Şirkete farklı bir bakış açısı kazandırılıyor.
Çalışan açısından faydaları da benzer. Çalışanların değişim dönemlerinde yaşadıkları belirsizlik durumu daha kısa sürede gideriliyor. CEO’lar da bu yolla mevcut bilgi birikimi ve deneyimlerini farklı sektörlerde ya da farklı firmalarda uygulama şansı buluyorlar. CEO’ların yapıları ve deneyimleri itibariyle mevcut duruma çabuk ve kolay adapte olabilen, kısa bir analiz sürecinden sonra uygulama ve sorun çözme aşamasına hızlı geçebilen kişilerdir olduğunu belirten Üzümcü bu sayede farklı deneyimler edinebilmenin önemli bir kazanç olduğunu söylüyor.
