İnternetten Para Kazandıran Kazançlı İş Modelleri

Dijitalleşmenin iş hayatına yansıması, yepyeni iş yapma şekilleri doğurdu. Bu yeni iş modellerine öncülük edenler ise dijital devrimin yarattığı kültüre hızla ayak uydurması gerektiğini hisseden yenilikçi şirketler oldu.

Para kazandıran iş modelleri

2000’li yıllara dek güçlü bir sermaye yapısı, karlı müşterileri, rekabet üstünlüğü sağlayacak inovatif ürünler, düşük maliyetli üretim, yetenekli insan kaynağı gibi faktörler bir işletmenin başarıyı yakalamasında kilit rol oynayabilirdi. Ancak son 10 yılda internetin ekonomiyi yeniden şekillendirmesiyle bu faktörler yetmez oldu.

İşletmeler, yeni düzende söz sahibi olmak için para kazanmanın yeni yollarını aramalıydı. Bu da kar etmek için ortaya konan iş yapma yönteminin değişmesi, çeşitlenmesi anlamına geliyordu. Nitekim pek çok şirket, dijital çağın dinamiklerine ve değişen tüketicisine uygun yeni iş modelleri geliştirdi. İşte dijital ekonominin kazançlı iş modelleri arasında en çok öne çıkanlar…

Bu yeni iş modelleri, geleneksel sektörlere göre daha az yatırım gerektiriyor.

Dijital Komisyonculuk Modeli

Komisyoncuları bilirsiniz, bir çeşit “açık pazar” yaratan bu insanlar, satıcıları ve alıcıları bir araya getirerek satış sürecini kolaylaştırır ve en nihayetinde yapılan satıştan payını alır. Dijital alanda ise artan ürün ve hizmet çeşitliliğinden dolayı, komisyoculuk işi de bambaşka şekillere büründü.

– İnternet dünyasının başarılı komisyoncularından e-bay, hem bireylerin hem de işletmelerin, online ortamda açık artırma yöntemiyle ürün satışına aracılık ederek, yarattığı iş modeliyle kısa sürede dünyadaki ticaretin seyrini değiştirdi.

– Online ortamda alışveriş yapan alıcılar ve satıcılar arasındaki para transferini kolaylaştıran PayPal ise sunduğu güvenli hizmetle, dünyanın en büyük online ödeme sistemi olmayı başardı.

– Amazon.com, dünya çapında pek çok satıcının ürünlerini satışa çıkardığı bir pazaryeri haline geldi. Müşteriyi tanıma felsefesiyle kurduğu “sanal pazaryeri” modeliyle pek çok siteye örnek oldu, olmaya da devam ediyor.

– “Fiyatını belirle” yöntemiyle internet dünyasında talep toplama sistemini başlatan Pireceline.com ise tüketicilere genellikle seyahat amaçlı indirimler yaratarak kısa sürede en değerli diital şirketlerden biri haline geldi.

Dijital Reklam Modeli

İnternetin hızlı gelişimi, dijitale özgü yeni reklam modellerini de beraberinde getirdi. Örneğin: bir web sitesi, içeriğini ya da hizmetini ücretsiz bir şekilde kullanıcıya sunarken, bunu çeşitli dijital reklam türleriyle destekliyor. Bu noktada banner reklamlar, web sitelerinin gelir elde etmek için kullandığı bir yöntem olurken, advertorial içerikler de önemli kazanç modellerinden biri. Reklamın ne kadar etkin olduğunun ölçümlendiği nokta ise ziyaretçi trafiği. Trafiği yüksek olan siteler, daha fazla dikkat çekerek geliri artırırken, ziyaretçi sayısı artırmaya çalışan siteler de çareyi dijital reklamlara yatırım yapmakta buluyor.

– Dünyanın en sık ziyaret edilen sitesi Google, yarattığı iş modelleriyle hem içerik hedefli hem de yerleşim hedefli reklam modelinin yaratıcısı oldu. Kullanıcıların internetteki alışkanlıklarını hedefli reklam modeli ile paraya dönüştüren Google, sanal alemin en büyük reklam platformu konumunda.

– Dünyanın ilk online kariyer sitesi monster.com, iş arayanları ve işverenleri buluşturduğu iş modeliyle, pek çok reklam verenin ilgisini çekmeyi başardı.

– ABD’nin en büyük gazetelerinden New York Times üyelik sistemi başlatan ilk gazete oldu. Okuyucuların demografik bilgilerini reklamverenlerle paylaşan New York Times, pek çok gazeteye de örnek oldu böylelikle.

– Kullanıcıya özel kişisel diital deneyim yaratan, başarılı diital medya şirketlerindne Yahoo, verdiği onlarca hizmet sayesinde milyonlarca kullanıcıyı kendine çerek 2000’li yılların başından beri reklamverenler için eşsiz bir mecra olarak benimsendi.

Bilgi Paylaşım Modeli

Tüketiciler ve onların tüketim alışkanlıkları hakkında bilgi sahibi olmak, daha fazla önem kazandı.Kimi araştırma şirketleri piyasayı online ortamda tahlil eder oldu.

– Ünlü pazar araştırma şirketlerinden Nielsen, online pazar araştırmalarıyla tüketicilerin alışkanlıklarını ölçümleyerek önemli bir ihtiyacı karşıladı.

– DoubleClick ise yarattığı modeliyle, kısa süre içinde dünyanın en iyi pazarlamacıları, yayıncıları ve ajanslarının faydalanacağı bir merkez haline geldi. Kullanıcıların online ilgi alanlarını tespit ederek reklam yerleştirme DounleClick, şimdiden Google’ı kanatları altında.

– Satın almayı teşvik eden pazarlama çalışmalarının ilkine imza atan Cool Savings ise tüketici hakkında izne dayalı bilgi toplaratakhedef tüketici ve reklamverenler arasında interaktif bir iletişim saplıyor.

E-ticaret modeli

Dijital dünyada ticaret de dijitalleşti ve hızla sanal mağazalar türedi.

– Müşterilerini tanıyarak satış yapan Amazon.com, pek çok e-ticaret şirketine rol model oldu. Müşteriye yalnızca ihtiyacı olan ürün değil, o ürüne muadil olan diğer seçenekeri de sunarak müşteri odaklı ticareti yarattı.

– Fiziksel mağazalarının yanı sıra web mağazası yoluyla da sipariş alan kitap satıcısı Barnes&Nobel ise geleneksel işletme stratejisini web’e taşıyarak Click&Mortar modelinin başarılı örneklerinden.

– İnternette özel alışveriş kulübü sisteminin kurucusu olarak bilinen venteprivee.com, sınırlı bir süre içerisinde sınırlı sayıda ürünün internet üzerinden indirimli satışını gerçekletirerek e-ticaret dünyasına adını altın harflerle yazdırdı.

– Kurduğu sanal mağazada mailing sistemiyle ticaret yapan Lands’End ise tüketicilerin ürün katalogundan beğendiği ürünleri e-posta aracılığıyla sipariş etmesi üzerine iş yapıp para kazananlardan.

Doğrudan Satış Modeli

Diitalin gücünü kullanan kimi üreticiler, müşterilerine doğrudan internet üzerinden ulaşaarak dağıtım kanalını farklılaştırmayı tercih etti. Şirketler, kişiye özel üretimi online ortamdan yürütmeye başladı.

– Dell, müşteriye özel bilgisayar satabilmek için, çok sayıda tedarikçiyle eş-zamanlı çalışmayı başardı ve internet üzerinden yarattığı zincir modeliyle başarıyı yakaladı.

– Öne çıkan bir diğer model ise internet üzerinden kiralama. Kullanıcının belli bir süre içinde kullanmak istediği ürün ve hizmete bir kira bedeli karşılığında sahip olduğu bu yöntemi, hosting şirketleri etkin bir biçimde kullanıyor.

– İnternette yapılan lisans anlaşmaları ise alıcıya belli şartlar uyarınca yalnızca kullanım hakkı veren satış yöntemleri olarak öne çıkıyor.

– Sponsorlu içerik yaklaşımının aksine marka entegreli içerik, üreticinin kendisi tarafından oluşturulan ve ürün yerleştirme esasına dayanan bir satış modeli olarak öne çıkıyor.

Topluluk Oluşturma Modeli

İnternet, kendi yarattığı topluluk oluşturma kültürüyle yeni iş modellerine de kapı araladı.

– Facebook, Twitter gibi ağlar, insanların bir adres üzerinden birbirine bağlanmasını ve paylaşımda bulunmasını sağlarken, pek çok pazarlama yöntemi için ideal bir ortam sunuyor.

– Gönüllü kullanıcıların katkıda bulunabileceği açık bir içerik modeli kuran Wikipedia ise içeriğini ücretsiz olarak sunuyor.

– Kurumsal alanda dünyanın en büyük açık kaynak kodlu işletim sistemi sağlayıcısı Red Hat, ücretli lisans yerine açık kaynak sistemi, sistem entegrasyonu, ürün desteği, ağitim ve kullanıcı belgeleri gibi hizmetlerden elde edilen modeline dayanıyor.

Üyelik Modeli

İnternette sunulan ürün ya da hizmeti, üyelik aracılığyla kullanıcılara sunmak, kazançlı gelir getiren bir başka model. Kullanıcılara gönlük, aylık, yıllık olmak üzere periyoduk bir ücret uygulanıyor. Bu modelde abonelik ve reklam sık sık birleştiriliyor.

– E-kitap, film, video kiralama hizmeti veren Netflix, üyelik sistemine dayalı içerik hizmeti veren şirketler arasında iyi bir örnek.

– Şirketlere ve kişilere internet bağlantısı sağlama işi de son yılların tercil edilen işlerinden. Servis sağlayıcılar, internetin hayatımızda vazgeçilmez bir yere sahip olduğu avantajından yola çıkarak internetle ilgili çeşitli hizmetleri bir arada sunuyor.

– Üyelik modelinin aksine “kullandığın kadar öde” modeli ise kullanıcıların istediği içeriğe ya da hizmete kullandığı kadar ücret ödemesi esasına dayanıyor. Her ölçekteki kuruma telepresence odaları açan Cisco, bu hizmeti kullandığın kadar öde modeliyle kullanıma sunuyor.