İnovasyon yapıyor mu, yapmıyor mu?..
Bakmayın siz “Biz çok farklıyız” demelerine. Melek yatırımcı, girişimcinin KOBİ ya da startup olmasına değil inovasyon yapıp yapmadığına dikkat ediyor…
GİRİŞİMCİLİK denilince genellikle startup kelimesi ile algılamaya başladığımız ve başlangıç aşamasındaki iş fikrine sahip bireylerden bahsettiğimiz sanılıyor. Halbuki girişimcilik denilince KOBl’lerin kesinlikle göz ardı edilmemesi gerekiyor. Neden mi?
Ekonomik düzende KOBt dediğimiz oyuncular küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşuyor. Bu oyuncuların, startup’lardan farkı, işlerini belli bir aşamaya taşımış olmaları. Ancak işin başlangıcında, kendileri farkında olmasalar da, startup girişimcilerinin hemen hemen tüm eylemlerini yaparak işlerini kurmuş dürümdalar. Ancak ufak bir farkla…
Bugünün KOBI’leri 3-5 yıl içinde şirketlerini satarak veya ortak alarak exit etme/çıkış yapma hayaliyle işlerini kurmuş değiller. Dolayısıyla, işlerini kurar kurmaz yatırımcılara hazırladıkları sunumlar ortada yok, çünkü işlerini yatırımcıdan yatırım alarak büyütme gibi bir iş modeli akıllarında yok.
Daha fazla satış yaparak müşteri finansmanıyla işlerini büyütüp, daha da büyüme aşamasına geldiğinde veya ek finansmana ihtiyaç duyduklarında bankalarla iletişime geçen bir yapıları var.
Startup girişimcisinin akimda ise farklı bir iş modeli var. işini, tüketiciden ziyade melek yatırımcı gibi yatırımcılardan finansman sağlayarak hızla büyütmek ve ardından şirketin tamamını iyi bir fiyatla başka yatırımcılara satarak çıkış yapmak istiyor.
KOBİ’Mİ OLACAKSINIZ, STARTUP MI?
Son zamanlarda çokça konuşulan crowdfunding/kitlesel fonlama metodunda da çeşitli fonlama yöntemleri var. Bu yöntemlerden biri, girişimciye destek vermek için destek verenin girişimcinin sunduğu ürün veya hizmetlerden satın alması. KOBI adaylarının da işin başında yaptıkları bu aslında. Ancak, isim, yöntem ve platform değişik olunca bazı şeyler sanki çok farklı bir yöntem gibi algılanabiliyor. Crowdfunding konusu zaten Türkiye’de yasallaşma yoluna girdi ve önümüzdeki haftalarda bu konuyu daha detaylı işleyeceğim.
Şimdi şuna karar vermeniz gerekiyor: KOBI mi olacaksınız yoksa startup mı? Yani, iş modelinizi nasıl geliştirdiniz? Ömür boyu bu işi yapıp çocuklarınıza bu işi bırakmayı mı hedefliyorsunuz, yoksa beş yıl sonra iyi bir fiyatla şirketinizi satıp yeni bir iş kurmaya mı koyulacaksınız? Aradaki bu mantalite farkı, girişimcinin startup mı yoksa KOBI mi olacağını ortaya koyuyor.
İNOVASYON ŞART
Dünyada girişimcilerin çoğu hangi mantaliteye sahip sorusunu da cevaplayalım ki dünyadaki gidişat hakkında bir fikir sahibi olalım…
OECD istatistiklerine göre şu anda dünya ekonomisinin yüzde 95’i KOBl’lerden oluşuyor ve istihdamın yüzde 50’i KOBI’ler tarafından karşılanıyor. Türkiye’de de durum hemen hemen aynı. Ancak bu durum Körfez bölgesi ülkelerde tam zıttı. Yüzde 95’i petrol şirketleri, yüzde 5’i KOBl’lerden oluşuyor.
Her iki profilin bu mantalite farkına karşılık ortak bir yönleri var. ister KOBI olun ister startup, her iki durumda da başarı için inovasyon gerçekleştirmeniz | gerekiyor. Startup’larm melek yatırımcıdan
finansman bulabilmesi için, KOBI’lerin de tüketiciye satış yapabilmesi için (tüketiciden finansman bulabilmesi için) inovasyon yapması şart. Aksi takdirde, ne melek yatırımcının ne de tüketicinin bu rekabet şartları altında girişimciye destek olabilmesi söz konusu değil.
50 yıl önce, hangi ürün veya hizmeti piyasaya sürerseniz sürün, mutlaka bir alıcısı vardı, çünkü her şeye ihtiyaç vardı. Bugün durum öyle değil. Herkesin her şeyi var ve bu yüzden mutlaka yepyeni bir şeyler ortaya çıkarmanız gerekiyor. Yani inovasyon şart.
Bu resmin içinde, genellikle melek yatırımcıların startup’larla yatırım için ilgilendiklerini düşünebilirsiniz. Tam da öyle değil. Melek yatırımcılar aslında inovasyona yatırım yapıyorlar. Yani, ortada inovasyon olduktan sonra KOBI’lerin de melek yatırımcılardan finansman bulabilmesi söz konusu.
Zaten, dünyada, corporate venturing dediğimiz trend artık KOBI düzeyine inmeye başladı. Yani, KOBI’ler yapacakları inovasyonu aynen startup’lar gibi modelleyerek melek yatırım pazarından pay almaya başladılar. Bununla ilgili de önümüzdeki haftalarda bir yazı yazacağım.
iyi haftalar…
Baybars Altuntaş / Para
