Hisse geri alımında nelere dikkat edilmeli?
Borsadaki bazı şirketler “Hisse Geri Alım Programı ” açıklayabiliyor. Böylesi bir adım yatırımcı algısında olumlu bir sinyal olsa da bir hisseye yatırım kararı için tek başına yeterli bir gerekçe oluşturmadığı unutulmamalı…
BIST-100 endeksi sene başından bu yana yaklaşık yüzde 12 civarında değer kaybetti. TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı da göz önüne alındığında endeksin dolar bazlı kaybı yüzde 25 civarına ulaştı. Nisan ayı başlarında 115 bin civarında olan BIST-100 endeksi Mayıs ayının ilk haftasında 97-98 bin civarlarına geriledikten sonra son günlerde 100 bin civarını dip edinmeye çalışmakta. Son 1-2 aylık dönemde gözlenen hızlı ve sert düşüş, endeks kapsamındaki şirket hisselerinin tamamına yakınında da önemli gerilemeler görülmesine yol açtı. Payları Borsa İstanbul’da işlem gören bazı şirketler, hisse fiyatlarının, şirket faaliyetlerinin gerçek performansını yansıtmadığını düşündükleri dönemlerde; sağlıklı fiyat oluşumuna katkıda bulunulması ve hissedarlarının menfaatlerinin korunması amacıyla gerekli gördükleri dönemlerde Borsa’da kendi paylarını alabilmek amacıyla “Hisse Geri Alım Programı” açıklayabiliyor.
KRİTİK BİR ADIM
Yakın dönemde olduğu gibi genel piyasa koşullarındaki olumsuzluklar ve/veya hisse bazlı gelişmeler nedeniyle sert fiyat hareketlerinin gözlendiği dönemlerde, şirketler tarafından kendi paylarım geri alacaklarının duyurulması yatırımcı algısı açısından son derece kritik bir önem arz eder. Bu yönde bir adım atılması yönetimin, kendi şirketine olan güveninin en önemli göstergelerinden biri olduğu gibi; yatırımcıların korunması açısından proaktif bir adım niteliği taşıdığından şirkete ve markaya duyulan güvene de katkı sağlar. Ayrıca, hisse fiyatlarının yani şirket piyasa değerinin sert düşüş göstermesi; şirketlerin kredi erişimi ve finansman maliyetleri tarafında zorluklar görülebilmesine hatta şirket hissesi teminat gösterilerek alınan kredilerde ek teminat arayışına girilmesine de yol açabilmesi de bu tarz dönemlerde geri alım kararı verilmesini etkileyen unsurlar olarak değerlendirilebilir.
Bir şirketin borsadaki paylarında geri alım yapma yönünde karar almasını tetikleyen unsurlar genellikle fiyatların bulunduğu seviyeler kaynaklı memnuniyetsizlik ve/veya hisse fiyatlarındaki aşırı oynaklığın azaltılma isteği gibi unsurlar olmakla birlikte; borsa kotasyonundan tamamen çıkmayı düşünen, özellikle halka açıklık oranı oldukça düşük şirketlerin de pay geri alımı yapabildikleri görülür. Temmuz 2016 yılında yaşanan darbe girişimi sonrasında Sermaye Piyasası Kurulu hisse geri alımları teşvik etmek adına bazı düzenlemelerin kolaylaştırılmasına (geri alınacak payların ödenmiş sermayenin yüzde 10’u kadar olabileceği gibi sınırların kaldırılması) yönelik kararlar almıştı.
ESAS AMACA DİKKAT EDİN
Bir şirketin, gerekli görerek, hisselerini geri alacağını duyurması veya geri alım yapmaya başlaması o şirkete ait hisse fiyatlarının kesinlikle yükseleceği anlamını taşımasa da genellikle hisse performansını desteklediği, en azından değer kayıplarını ve oynaklığı sınırladığı görülür. Dolayısıyla, bireysel yatırımcı cephesinde yalnızca bir şirketin paylarını geri almakta olması kaynaklı olarak yatırım kararı verilmesinin çok sağlıklı olmayabileceğini de not edelim. Bu anlamda, geri alımlarm esas amacının sağlıklı fiyat oluşumuna katkı sağlamak için mi yoksa borsadan çıkma doğrultusunda halka açıklık oranının azaltılmasına yönelik olduğu iyi anlaşılmalı. Yapılacak hisse alımlarınm şirketin hisse fiyatlarındaki memnuniyetsizlikten kaynaklanması durumunda, yatırımcıların çıkarlarının şirket tarafından korunduğu anlamı taşıdığından ilk olarak algı açısından olumlu bir katkı sunacaktır.
Yatırımcı algısında gözlenebilecek katkıya ek olarak, özellikle yapılması planlanan geri alım miktarının toplam şirket paylarına yani sermayeye oranı da bir diğer önemli unsurdur. Buna ek olarak, şirketin geri alım yapma sıklığı ve alım yaptığı fiyat aralıkları da yine hisse performansı açısından kritik noktalar olarak görülebilir. Özellikle ilk geri alımın duyurulduğu/ yapıldığı veya sıklıkla geri alımın yapıldığı fiyat seviyeleri yatırımcılar tarafından şirketin rahatsız olduğu fiyat sınırı olarak görülerek bir çıpalama (bir anlamda şirketin kendi paylan için katlanabileceği taban değer) etkisi oluşturabilir.
DÜZENLİ GERİ ALIM ÖNEMLİ
Düzenli ve sık geri alım yapmak yerine, ağırlıklı olarak yalnızca belirli bir fiyat seviyesine gerileme gözlendikçe alım yapılması; bir anlamda belirli seviyelerdeki satış baskısının karşılanması hisse performansı üzerinde yukarı yönlü bir etkiden çok hisse fiyatlarındaki düşüşü sınırlandırıcı etki oluşturacaktır. Sağlıklı fiyat hareketleri oluşmaya başlayana kadar şirketin hisselerine sahip çıkması anlamında yatırımcıları tatmin edecek sıklık ve miktarlarda sürekli alım yapması genellikle hisse fiyatlarındaki değer kaybını sınırlandırmakla kalmayıp, hisse fiyatlarında yeniden yukarı yönlü trend oluşabilmesi açısından bir katalizör işlevi de görebilmektedir.
Teorik olarak bakıldığında; şirketin anlamlı ve düzenli geri alımları, yatırımcıların hisseye olan güvenini ve ilgisini artırarak o şirketin fiili dolaşımdaki belirli miktardaki hissesine olan talebin artmasını sağlayacaktır; artan taleple birlikte, şirketin yaptığı uzun süreli ve yüksek miktarlı geri alımlar fiili dolaşımdaki hisse sayısının (arzın) azalmasını sağlayarak hisse fiyatları üzerinde yükseltici etkiye yol açacaktır. Teorideki bu ilişki yandaki görsel üzerinden de incelenebilir. Grafik üzerindeki kırmızı çizgiler hisseye talebi, mavi çizgiler hisse adedini (arzı), mor noktalar fiyat seviyelerini göstermekte olup; 1 ile numaralandırılan çizgi-noktalar geri alım öncesini, 2 ile numaralandırılan çizgi-noktalar geri alım sonrasını temsil etmektedir.
SİNYALLER DOĞRU OKUNMALI
Tam bu noktada, yukarıda belirttiğimiz üzere bir şirketin paylarını borsada geri almasının, kesin bir şekilde o hisse fiyatının yükseleceği anlamına gelmediğini bir kez daha vurgulamakta fayda var. Diğer bir ifadeyle, şirketin paylarını geri almayı sürdürmesine karşın hisse fiyatlarındaki düşüşün devam ettiği veya yükselişin gelmediği de görülebilir. Bu durum, genel piyasa koşulları veya hisse özelindeki haber akışlarından kaynaklanabileceği gibi, geri açıklanmasına ve geri alım yapılmasına karşın bunların hissedeki olumsuz algıyı değiştirmeye yetecek sıklık ve büyüklükte olmaması gibi birçok sebepten kaynaklanabilir.
Dolayısıyla, hisse fiyatlarındaki düşüş/yüksek oynaklık gözlenen bir şirketin geri alım yapacağını duyurması yatırımcı algısından olumlu bir sinyal olsa da bir hisseye yatırım kararı için tek başına yeterli bir gerekçe değildir. Her zaman olduğu gibi, yatırım kararı verilirken şirketin operasyonel ve mali performansı, geleceğe yönelik beklentiler ve yönetimin güvenilirliği/şeffaflığı gibi unsurların yatırım kararları verilirken ana belirleyiciler olarak dikkate alınması çok daha sağlıklı olacaktır. Teorik bilgilerin ardından, yakın dönemde başlayan iki geri alım programı örneğini inceleyelim. Yakın dönemde hisse geri alım yapan bazı şirketler Aksa Akrilik (AKSA), BİM Birleşik Mağazalar (BİMAS), Bossa Ticaret (BOSSA), Datagatc Bilgisayar (DGATE), Enka İnşaat (ENKAI), Global Yatırım Holding (GLYHO), Güler Yatırım Holding (GLRYH) Lokman Hekim (LKMNH), Sinpaş GYO (SNGYO), Tek-Art İnşaat (TEKTU) olarak sayılabilir. Alfabetik olarak ilk iki sırada olan AKSA ve BIMAS hisselerindeki son geri alım süreçlerine yakından bakalım…
AKSA AKRİLİK: 25 Nisan 2018’de 17.07 TL ile tarihi en yüksek seviyede olan Aksa Akrilik (AKSA) hisseleri, sekiz işlem günü sonrasında 9 Mayıs 2018 tarihinde yüzde 62.5 düşüşle 10.50 TL’ye kadar geriledi. Bunun üzerine şirket yönetimi tarafından, aynı tarihte, 20 milyon adet hisseye kadar azami 200 milyon TL fon ayırarak geri alım programı açıklandı. Piyasa değeri 2.1 milyar TL olan şirketin ödenmiş sermayesi 185 milyon TL olup; geri alınması planlanan payların toplam ödenmiş sermayeye oranı yüzde 10.8’dir. Şirket 10, 15 ve 16 Mayıs tarihlerinde, toplam 680.553 adet (geri alınması planlanan payların yüzde 3.4’ü) hisseyi, 7.809.093 TL (geri alımda kullanılacak azami fon tutarının yüzde 3.9’u) kaynak kullanarak aldı. Geri alım programının açıklanması sonrasında AKSA hisseleri yüzde 4.5 oranında yükselirken, BIST-100 endeksi yüzde 2.8 artış gösterdi. Diğer bir ifadeyle, AKSA hisseleri geri alım programının açıklanması sonrasında endekse göre yüzde 1.6 oranında daha olumlu performans gösterdi.
BİM BİRLEŞİK MAĞAZALAR: Tarihi zirvesini 9 Kasım 2017’de 82.45 TL’ye taşıyan BİM Birleşik Mağazalar (BIMAS) hisseleri, bu tarihten itibaren orta vadeli düşüş trendinde seyretmekteydi. Nisan ayı sonlarında artan satış baskısıyla birlikte BIMAS hisseleri mayıs ayı başlarında 67 TL’li seviyelere kadar geriledi. Bu da tarihi zirve sonrasında yaklaşık yüzde 18, nisan ayındaki zirveden bu yana ise yaklaşık yüzde 8 düşüşe işaret ediyordu. Bunun üzerine şirket yönetimi tarafından 8 Mayıs tarihinde, 20 milyon adet hisseye kadar azami 150 milyon TL fon ayrılarak geri alım programı açıklandı. Piyasa değeri 21.7 milyar TL olan şirketin ödenmiş sermayesi 303.6 milyon TL olup; geri alınması planlanan payların toplam ödenmiş sermayeye oranı yüzde 0.7’sidir. Şirket 9, 10, 11, 14 ve 15 Mayıs tarihlerinde, toplam 368.373 adet (geri alınması planlanan payların yüzde 18.4’ü) hisseyi, 25.309.392 TL (geri alımda kullanılacak azami fon tutarının yüzde 16.9’u) kaynak kullanarak aldı. Geri alım programının açıklanması sonrasında BIMAS hisseleri yüzde 4.2 oranında yükselirken, BIST-100 endeksi yüzde 2.8 artış gösterdi. Diğer bir ifadeyle, AKSA hisseleri geri alım programının açıklanması sonrasında endekse göre yüzde 1.4 oranında daha olumlu performans gösterdi.
EROL GÜRCAN
