Güneş enerji Sistemleri ve Türkiye
Birçok enerjinin (kömür, petrol, doğalgaz vb.) ve yenilenebilir enerjinin temel kaynağı olan güneşi dolaylı yoldan kullanmak yerine doğrudan kullanarak elektrik enerjisi, sıcak su ve kurutma sağlayabilir. Güneş enerjisi ile elektrik üretimi, sıcak su ihtiyacı, kurutma sistemleri ve havuz ısıtılması sağlanabilir.
Dünyamızda ki enerji kaynağının temelini güneş oluşturmaktadır. Milyonlarca yıllık güneş ışınları bitki ve hayvan örtüsünü oluşturarak enerjinin depolanmasını sağlamıştır, süreç içerisinde depolanan bu enerji kömür, petrol, doğalgaz ile tükenebilir enerji kaynaklarını oluşturmaktadır ve tükenme noktasına gelmiştir. Milyonlarca yılda oluşan tükenebilir enerji kaynaklarının yarısını tüketmemiz 125 yılımızı almış ve hızlı bir ivme ile azalmaya başlamıştır, enerji tüketiminde ki bu artış ile 30 yıl için petrolün bitmesi söz konusudur.
Güneşten gelen enerji doğa olaylarının sirkülasyonunu da sağlamaktadır; su döngüsü, rüzgar, dalgaların oluşması gibi yenilenebilir enerjinin kaynağı durumundadır. Barajların dolması suyun buharlaşması ile oluşan su döngüsü sayesindedir, barajların sayesinde temiz ve MW’lık enerji elde etmemizi sağlar. Keza rüzgar oluşumu ile kurulan rüzgar türbinleri sayesinde bölgesel olarak enerji üretmemizi sağlar.
Dolaylı yoldan sağlanan bu enerji türleri yanı sıra 1839 yıllında Fransız fizikçi Alexandre Edmond Becquerel tarafından fotovoltaik hücreler keşfedilmiştir. Fotovoltaik (güneş pilleri) sistem ile güneş ışınlarını elektrik enerjisine çevrilmesinin önü açılmış durumdadır. 1950 yılında üretilen ilk hücre sadece %4 verimliliğe sahipken, günümüzde güneş pillerinin verimi %25 mertebesini geçmiş durumdadır ve 2020 yılında ki hedef %63 seviyesidir ki, muazzam bir değer söz konusu olacaktır. 1 metrekare alandan günlük olarak 3kWh’ik enerji üretimi söz konusu olacaktır.
Türkiye konumu itibari ile 1.367 W/metrekare’lik güneş radyasyonu almaktadır, geleceğin enerji kaynağı olacak olan güneş enerjisi için idea bir konumda yer almaktadır. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan güneş enerjisi ile su ısıtma sistemlerini önümüzde ki yıllarda fotovoltaik paneller takip edecektir ve her hane kendi enerjisini üretmeye başlayacaktır.
Güneş enerjisinin kullanım alanları; su ısıtılması, havuz ısıtılması, bina ısıtılması ve tarımsan havalandırma yanı sıra kurutma sistemleri ile doğrudan kullanılmaktadır. Güneş enerjisinden elektrik üretimi sayesinde; aydınlatma, ışıklandırma, elektronik cihazların kullanımı, tarımsal sulama ve elektrik enerjisinin kullanıldığı her alan akla gelebilir. Gelecekte yer alacak olan güneş enerjili arabalar sayesinde, ücretsiz enerji sayesinde çevre dostu araçların üretimine başlanacaktır, tabi o güne kadar temiz bir çevre kalabilirse.
Güneş enerjisi su ısıtma sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Teknolojik gelişmeler sayesinde vakum tüplü güneş enerjili su ısıtma sistemlerinin üretimine başlanmıştır. Düzlemsel kollektörlü sitemlere göre %20 daha verimli olan vakum tüplü sistemler, tüplerin kolay değişimi ve iklim koşullarına daha dayanıklı olmaları sayesinde daha da yaygınlaşması söz konusu olacaktır.
Yenilenebilir Enerji Kanunu
2010 yılının son günlerinde çıkarılan Yenilenebilir Enerji Kanunu’un yönetmelik ve tebliğinin açıklanması ancak 2012 yılında yürürlüğe girmiş durumdadır. Yasa çerçevesinde güneş enerjisinden elde edilecek olan elektrik enerjisine 22$sent/kWh teşvik söz konusudur. İlk on yıl için verilecek olan teşvik sayesinde yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisinin yaygınlaşması ve Türkiye’nin enerji bakımından dışa bağımlılığının azalması ön görülmektedir. Gelişmiş ülkelerde yaygın bir teşvik politikası uygulanmasına karşın Türkiye bu konuda geç kalmış durumdadır fakat bu kayıp sistem verimliliklerinin artmasına ve teknolojinin yaygınlaşması sayesinde kendi üretiminin oluşmasını sağlamıştır.
Güneş pilleri 2000’li yılların başlarında 8$/Wp’lik bir maliyete sahipken, teknolojik gelişmeler sayesinde 2012 yılında 1,2$/Wp gibi bir değere gerilemiş durumdadır. Panellerde ki uzun ömür sayesinde (20 yıl hücre garantisi verilmektedir), düşük maliyete elektrik üretimini olanaklı kılmaktadır. Güneş hücrelerinde yıllık bazda %25’lik bir maliyet düşüşü söz konusudur. Türkiye’de de üretimine başlanmış olan güneş panelleri sayesinde yerli üreticiye bir kaynak daha sağlanmış durumdadır.
