Günde 250 şirket e-faturaya geçiyor

Bir süredir üzerinde çalışılan e-fatura sistemi için artık son başvurular alınıyor. 1 Eylül’de son bulacak ve ticari hayatta teknolojik devrim niteliğindeki sisteme geçiş içm hükümet başvuru süresini uzatmayacak.

Günde yaklaşık 250 şirketin sisteme dahil olmak üzere kendilerine başvuru yaptığım söyleyen Gelir idaresi Başkanlığı Daire Başkam Uğur Doğan, kağıt faturada ısrar edene ciddi ceza yazdacağım vurguluyor.

Elektronik fatura (e-fatura) uygulaması için son dönemece girildi. Kapsama giren şirketlerin e-fatura başvu-rulannı 1 Eylül tarihine kadar yapmaları gerekiyor. Sisteme geçmesi gerektiği halde 1 Eylül’den sonra hâlâ kağıt fatura düzenleyen mükellefleri ise ciddi cezai yaptırımlar bekliyor.

Ticaret hayatını elektronik ortama taşımak üzere harekete geçen Maliye Bakanlığı bu işi Gelir idaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden yürütüyor. Şirketlerin e- fatura sistemine geçişlerini sağlayabilmek amacıyla 10 milyon TL’lik makine ve alt yapı yatırımı yapan GlB, sistem için 30 bin şirketin başvuru yapmasını bekliyor.

CİROYA KATKISI YÜZDE 2

Kapsama giren şirketleri nelerin beklediğini konuştuğumuz Gelir İdaresi Başkanlığı Daire Başkanı Uğur Doğan, günde yaklaşık 250 şirketin sisteme dahil olmak üzere kendilerine başvuru yaptıklarını kaydediyor. Sistemin sadece devlet için değil şirketler için de ciddi bir maliyet tasarrufu anlamına geldiğini dile getiren Doğan, “Avrupa’da, üstelik devlet zoru olmadan elektronik fatura sistemi 1970’lerde başlamışken, biz 2008 yılında başladık. Türkiye’de de Gelir idaresi Başkanlığı’nca bu iş yürütülmeye çalışılıyor. 30 bin civarında şirketin bu sisteme dahil olmasını bekliyoruz” diyor.

İhtiyari bir uygulama olduğu için şu an 600 kadar şirketin bu sisteme geçtiğini aktaran Uğur Doğan, şirketlere sağladığı avantajlar için ise net bilgiler veriyor. Pek çok şeyin elektronik ortamda olduğu bir dünyada faturaların kağıt ortamında olmasını çok anlamlı bulmadığını ifade eden Doğan, Avrupa’da Nisan 2013’te yayımlanan bir rapora göre sistemin maliyet avantajlarının ciddi boyutlarda olduğunu kaydediyor. Buna göre gönderen taraf için kağıt ve türevlere göre e-faturanm yüzde 57, alan taraf içinse yüzde 62’lik bir maliyet avantajı sağladığını belirten Doğan, orta vadede ise sistemin şirketlerin cirosuna yüzde 2 kadar bir getirisi olduğunu anlatıyor.

TANIMLAMAYA DİKKAT

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın konuyla ilgili 40 kişilik bir teknik ekip ve sekiz mühendisle süreci yönettiğini kaydeden Uğur Doğan, alt yapı sağlayacak olan GİB’in bu anlamda bir sorunu olmadığını ve yılda 35-40 milyar TL’lik faturayı çevirebilecek durumda olduklarını kaydediyor. Öte yandan teknik alt yapı sağlamak üzere piyasada bu işi yapabilecek yazılım firmalarının da çalışmalar yaptıklarını kaydeden Doğan, bu firmaların desteği ile sürecin hızlanacağını aktarıyor.

Ernst&Young Uzmanı Erdal Ça-lıkoğlu ise kapsama giren firmaların tanımlanmasında bazı tereddütler olduğuna işaret ediyor. Tanımlanmış bazı firmalarla iş yapıldığında kapsama girmenin zorunlu hale geldiğini belirten Çalıkoğlıı, bu nedenle entegrasyon yöntemini kullanmayı planlayan firmalar için sürecin tamamlanmasının yıl sonuna kadar uzayabileceğine işaret ediyor.

E-FATURA KOMİSYONU KURULDU

TÜBİSAD Başkanı Prof. Dr. Kemal Cılız 2013 yılı Eylül ayından itibaren e-fatura ve 2014 yılı Eylül ayından itibaren de e-defter uygulamalarının hayata geçmesiyle Türkiye’de iş süreçlerinin dijital ortama taşınmasında önemli birer adım olacağını belirtiyor.

Bu noktada dönüşüm için TÜBİ-SAD’ın da çalışmalarını hızlandırdığını aktaran Cılız, “TÜBİSAD bünyesinde bir e-fatura komisyonu kuruldu. Bu komisyonun GÎB ile ortak çalışmalar yapmasını hedefliyoruz. TÜBİSAD üyesi şirketler de geçişin soaınsuz olabilmesi için ürün ve çözümler üretiyor” diyor.

Cılız, e-fatura ve e-defter uygulamalarının, Türkiye’nin ve Türk şirketlerinin dünya ekonomisi ile entegre olması için önemli bir fırsat olduğunu dile getirerek, bu uygulamaların Türk şirketlerinin küresel ekonomiye uyumunu ve rekabet güçlerini arttıracağını söyledi.

UĞUR DOĞAN 10 SORUDA E-FATURA SİSTEMİNE GEÇİŞİ ANLATTI

1) GİB bu sisteme geçiş için hangi hazırlıkları yürüttü?

Fatura, vergi usulü kanununa göre düzenlenmesi zorunlu belgelerden biri. Faturaya ilişkin düzenlemeleri GİB, kanunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde yaptı. Bunun için, ilk başta hangi fatura standardı örnek alınacak diye baktık ve dünyanın şu an en uygun UBL evrensel iş dili tercih edildi. Çünkü Türkiye’de düzenlenen bir faturanın Fransa’dan, İngiltere’den bir şirkete iletilmesi durumunda UBL, programlama dilini kullanmaları nedeniyle faturalandırma çok kolay olacak.

2) Şirketler e-fatura sistemine nasıl geçecek?

Şirketlerin e-fatura sistemine geçmeleri için üç yöntem var. Birincisi e-fatura için Gelir idaresi Başkanlığı’na başvuru yapılacak ve siteden hesap alınacak. Yani şirketler e- imza veya mali mühürlerini o siteden alarak sisteme dahil olacaklar. Ücretsiz bir hizmet bu sistem ve KOBİ düzeyindeki şirketler için uygun. İkincisi ise entegrasyon yöntemi. Bu yöntem de daha çok büyük ölçekli şirketler için uygulanabilir. Bu sistemde bilgi-işlem alt yapıları güçlü şirketler fatura bilgilerini elle girmeden direk otomasyon sistemine dahil oluyor. Üçüncüsü de servis sağlayolğı yöntemi olacak. Aralık ayında bir düzenleme ile getirilen bu yönteme göre muhasebeciler nasıl vergi mükelleflerinin beyannamelerini göndermeye aracılık ediyorlarsa, servis sağlayıcıları da fatura sahiplerinin fatura yollamalarına aracılık edecekler. Takiplerini yapacaklar. Bu şirketlerin isteğine göre alınabilecek bir hizmet olacak.

3) Bu sistem, şirketler açısından ne kadarlık bir maliyet avantajı sağlayacak?

Böylesi bir sisteme geçmenin sebeplerinden biri de bu. Ama bunun devlete sağlayacağı katkılardan çok özel sektöre katkıları önemli. Düşünün ki, fatura düzenleyen şirketler 10 yıl bu belgeleri saklamak zorunda.

Günde 100 bin fatura düzenleyen şirketler var. Bu, yılda 40 milyon fatura yapar ve 10 yıl boyunca saklamak zorunda oldukları düşünülürse şirketler bu nedenle binalar kiralıyor. Ama bu sistemle bir flaşa sığacak 10 yıllık faturalarınız.

4) Şirketlerin sisteme entegre olmaları için neler sağlayacaksınız?

Biz e-fatura sistemine bir şirketi alırken, teknik testlerden geçiriyoruz.

0 testleri geçen şirketler sisteme alınacak. Teknik sorunlar sisteme kaydolmadan halledilmiş oluyor zaten. Sistemin işleyişine etki edecek türden bir sorun beklemiyoruz.

5) Şirketlere tavsiyeleriniz ne olur?

Bu kapsama giren şirketlerin 1 Eylül 2013’e kadar başvurularını yapmaları gerekiyor. Yıl sonuna kadar da fiilen sistemi kullanabiliyor olmaları gerekiyor. E-fatura düzenlemesi gerekirken, kağıt fatura düzenlerse de tebliğe göre hiç fatura düzenlememiş sayılır. Bunun da cezası var şirketlere. Şirketlerin yayınladığımız tebliğleri inceleyip kapsam içindelerse başvurularını yapmaları gerekiyor. Devlete olan katkısından çok şirketlere katkısı var. Baskı ve bina kirasından kurtuluyorsunuz.

6) Başvuru süresi uzatılabilir mi?

Hayır, hiç böyle bir düşünce yok. Şirketlerin böyle düşünerek başvurularını geciktirmemeleri gerekiyor. Başvuruyu Eylül’e kadar yapmaları lazım. 1 Eylül’den sonra da entegre olmaları için zaten 4 ay gibi bir geçiş süresi var.

7) Mükelleflerin taahhütleri var, GİB sistemin çalışması konusunda şirketlere taahhüt veriyor mu?

Tabii, fatura bilgisi bize gelecek ve bizim üzerimizden karşıya iletilecek. Hizmet sağlayıcı olacağız. Karmaşık bir yapı değil, e-posta kadar basit bir sistem. Biz bu iş için ciddi çalışmalar yürüttük ve teknik anlamda alt yapı yatırımları yaptık. 10 milyon TL tutarında yaptığımız bu yatırımlarla güvenli bir sistem sunuyoruz. Çok kapalı bir mesajlaşma ağı olduğu için son derece güvenli bir sistem. Fakat tabii bazı hackerlar savunma bakanlıklarını bile çökertiyorlar. Bu her kurum için olabilecek bir durum. Fakat şu ana kadar bir güvenlik problemiyle karşılaşmadık.

8) E-fatura sisteminde yer alan bir şirket, sistemde olmayan başka bir şirketle alışveriş yapması durumunda ne olacak?

Ben sisteme kayıtlıyım ama mal aldığım şirket kayıtlı değilse elbette iş kağıt fatura üzerinden gidecek. Kayıtlı ise iki firma mecburen e-fatura sistemine geçecek.

9) E-faturaya dahil olacak şirketler açısından kapsam genişleyecek mi?

Şu an 30 bin şirketin bu sisteme geçmesi mümkün görünüyor. Fakat tabii ki sistemin yaygınlaşması adına kapsamı genişleteceğiz. Bu yıl belli cirolar için bu sistem getirildi. Önümüzdeki yıl cirolar aşağı çekilecek. 5 milyon TL cirolara kadar inecektir. Tabii bakkallara kadar bu iş inmez, ama mümkün olduğunca çok şirketi almak istiyoruz sisteme. Bir kısmı sistemde olup bir kısmı olmazsa zaten e-faturadan beklenen yanıtı alamayız.

10) Peki kapsamda olup kayıt yaptırmayan şirketler için cezai yaptırım ne?

Eğer bir şirket e-faturanın düzenlemesi gerekirken kağıt fatura düzenlerse fatura düzenlememiş kabul edilecek. Bir faturanın düzenlenmemiş olması da ciddi cezalar getiriyor. Sisteme kayıt olmayanları böyle bir sıkıntı bekliyor.

HANGİ ŞİRKETLER E-FATURA SİSTEMİNE GEÇMEK ZORUNDA?

Vergi Usul Kanunu tebliğine göre 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlarla bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına (ciro) sahip olan şirketler bu sisteme dahiller. Bir de Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerle bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL ve üstü ciroya sahip olanlar e-faturaya geçmek zorundalar.

Sibel Atik / Ekonomist