Gayrimenkul Danışmanlığı Sektöründe Yeni Yönetmelik

“TAM size göre kiralık evim var”, “Satın almak isterseniz yardımcı oluruz”… Bu cümleleri hangimiz duymadık ki. Ev ararken her girdiğimiz emlakçıdan duymaya alışık olduğumuz sözlerdir bunlar. Bir yandan da kafamızın içinde “Güvenilir mi acaba?” sorusu yankılanır. 5 Haziran 2018’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik” ile kim emlakçı, kim değil bunu öğrenmek artık kolay. Gayrimenkul sektörünü yakından ilgilendiren bu yönetmelik, gayrimenkul danışmanlığı mesleğine bazı kurallar getiriyor. Belgesi olmayan emlak sektöründe iş yapamayacak.

Yönetmelikle meslek erbabı, ofis sahipleri ve emlak danışmanları olarak iki kola ayrılmış.

Seviye 4 ve Seviye 5 olarak adlandırılan belgeler, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından veriliyor. Seviye 4 emlak danışmanlarına, Seviye 5 ise ofis sahipleri ve aynı zamanda sorumlu emlak danışmanlarına veriliyor. Belge, MYK tarafından ya da kurumun belirlediği merkezler tarafından veriliyor.

İstanbul’da bu belgeyi veren toplamda üç kuruluş var. Bunlar, Universal Belgelendirme, SC Proje Yönetim Danışmanlık ve Etik Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Hizmetleri. Sertifikayı almanın bedeli 800 TL. Mesleki yeterlilik belgesi almanın son tarihi 2019 sonu. Yönetmelikte gayrimenkul satışı sırasında emlak komisyonu hizmet bedelinin yüzde 4’ü geçemeyeceği gibi noktalar da yer alıyor. Taşınmaz ticaretiyle ilgilenen esnaf ve sanatkarların faaliyetlerine devam edebilmeleri için yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde, düzenlemede belirtilen şartları yerine getirerek yetki belgelerini almaları şart koşuluyor.

SEKTÖRÜN İLK YAZILI DÜZENLEMESİ

Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ali Taylan, “Bu yönetmelik bizim isteğimiz ve talebimiz doğrultusunda gerçekleşti” diyor. Yönetmelikte, 5 Haziran 2018 tarihine kadar meslek odalarına (emlak meslek odaları ya da ticaret odaları) kaydını yaptırmış ve eğitim belgesi almış kişiler muaf tutuluyor. Yani kayıtlı olan emlakçılarm hakları korunurken, MYK’dan tekrar yeni bir belge almalarina gerek duyulmuyor. Taylan, yönetmelik sayesinde sektöre pek çok düzenlemenin geldiğini söylerken, ofis standardı ve çalışanlarla ilgili kurallara yeni maddelerin eklendiğini söylüyor. Yönetmelik içerisinde düzeltilmesi gereken bazı noktaların olduğuna dikkat çeken Taylan, bunların zamanla düzelecek konular olduğunu söylüyor. Taylan’a göre, bu yönetmelikle beraber sektör, belirli bir disiplin ve kayıt altına girmiş oldu. Ayrıca, sektörün ilk yazılı düzenlemesi olduğu için de önem arz ediyor.

BELGESI OLMAYANA İŞ YOK

Yönetmeliğe göre, 5 Haziran 2018 tarihinden sonra sektörde işe başlayanların kayıtlı olması şartı bulunuyor. Yeni işe başlayanlar Milli Eğitim Bakanlığı’ndan eğitim belgesi almaya gerek kalmadan, MYK sınav merkezlerinden belgelerini temin edebilecek. Taylan, “Bu belgenin alınması bireysel Tav’an emlakçıların sayısında artış olmasına yol açacak” diyor ve şu değerlendirmeleri yapıyor: “Kurumsal ve franchising yoluyla büyüyen emlak firmaları, bu yönetmelikle zorlanacaklar. Sebebi, bundan sonra kaçak personel çalıştırmalarının zorlaşacak olması. MYK belgesi almayan ve odaya kayıtlı olmayan kişiler sektörde iş yapamayacak. Yönetmelik, bireysel em-lakçıları daha çok koruyan, büyük emlak ofislerini ise kurala uymaya zorlayan uygulamalar getiriyor.”

Ankara’daki 5 bin kayıtlı emlakçmın 4 bin 900’ünün bireysel emlakçılardan oluştuğunu belirten Taylan, bazı emlak ofislerinde 50-60 kişiye yakın kaçak personel çalıştığını iddia ediyor. Yönetmelikle haksız rekabetin önüne geçildiğini belirten Taylan, “Herkes kayıtlı olmak zorunda. Eğer olmazsa yetki belgeleri iptal ediliyor. Belgesini kaybeden emlak sektöründe bir daha çalışma imkanı bulamayacak” diyor.

EMLAKÇI SEÇERKEN DİKKAT

Türkiye Veri işleme Merkezi (TUVÎ-MER) verilerine göre, internet portalları üzerinde kendini emlakçı olarak tanıtan 200 bin kişi bulunuyor. Kendilerini emlak danışmanı olarak tanıtanların bir kısmının işletmesi dahi bulunmadığını söyleyen Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özel sektör hakkında şunları söylüyor:

“Emlak işletmesi olarak gözüken firmaların, internet portallarındaki firma adresleri ve unvanları açık olarak yer almıyor. Bu konuda Ticaret Bakanlığı’na ve Ticaret İl Müdürlüklerine görev düşüyor. İşletmeye yetki belgesi verilebilmesi için emlak işletmesinin bağımsız bölüm niteliğindeki net alanının en az 30 metrekare olması gerekiyor. Bu sanal ofisler üzerinden emlakçilik yaparak haksız rekabete neden olan birçok aracın ortadan kalkmasını sağlayacak.”

Özelmacıklı, tüketicilerin emlak işletmesi seçerken çok dikkatli davranmaları gerektiğini, gerçek ofisi olmayan, sözleşmesini yazılı yapmayan, vergi ve oda kaydı bulunmayan, sahte ilan girişleri ile piyasayı manipüle eden kişilerle çalışılmaması gerektiğini söylüyor.

“HAK ETTİĞİ SAYGINLIĞA KAVUŞACAK”

Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş’ın düşüncesi ise, yönetmeliğin, sektörü daha eğitimli ve güvenli hale getireceği yönünde. Mesleki yeterlilik sertifikasının önemli bir konu olduğuna dikkat çeken Taş, gayrimenkul danışmanlığını iyi yapan ofis ve kişilerin, hak ettikleri saygınlığa kavuşacaklarını ayrıca hizmet alan kişilerin de memnun kalacağını belirtiyor. Coldwell Banker Türkiye bünyesinde çalışan personelin sertifikaya sahip olması için gerekli yönlendirmelerin yapıldığını söyleyen Taş, “Belgesiz çalışanlar, sadece bizim gibi kurumsal yapıları değil vatandaş ve alıcı-satıcı kurumlan da etkiliyor. Saygın bir meslek olan gayrimenkul danışmanlığı, yetkisiz kişi ve ofisler tarafından yapıldığı için hak ettiği saygınlığı yakalayamıyor” diyor. Taş sözlerini şöyle sürdürüyor: “Belge sahibi gayrimenkul danışmanları, kamu kurum ve kuruluşlarından bilgi ve belge almaya yetkili olmalı ki, ilgili gayrimenkul hakkında gerekli bilgileri alıcı ya da satıcıya aktarabilsin. Belge sahibi olamayan kişi ve ofisler genelde sadece hizmet bedeline odaklandıkları için gayrimenkul hakkında sağlıklı bilgiye gereken önemi göstermiyorlar. Belgesiz çalışanların bize doğrudan etkisi olmuyor. Yetkisiz çalışanların tecrübesizliği, yanlış yaklaşımları, kurumsal gayrimenkul danışmanlarının önemini ortaya çıkarıyor.”

“300 BİN KAYITSIZ EMLAKÇI VAR”

Gayrimenkul bilgi ve pazarlama platformu Zingat.com’un araştırmasına göre, Türkiye’de gayrimenkul ticareti alanında faaliyet gösteren yaklaşık 50 bin kayıtlı emlakçıya karşılık 300 bin kayıtsız emlakçı bulunuyor. Zingat.com Kurucu Ortağı ve CEO’su Ahmet Kayhan, “Düzenleme sayesinde bu rakamın 40-45 bin civarına düşeceğini öngörüyoruz” diyerek, yeni düzenlemeyle sektörde şeffaflığın sağlanması için önemli ayaklardan birinin sağlandığını vurguluyor. Kayhan, yetki belgesiyle ilgili düzenlemelerin sektör için çok önemli bir adım olduğunun altını çiziyor. Yönetmelik hakkında ise şunları söylüyor: “Türkiye bu düzenlemeyle yetkili emlakçı dönemine giriyor. Yeni yönetmelik ülkemiz için çok önemli bir düzenleme çünkü gayrimenkul alıp satacak kişiler artık muhataplarının kim olduğunu bilecek. Bu düzenlemeyi sektörde gerekli güveni tesis edecek bir adım olarak değerlendiriyorum ve arkasının geleceğine inanıyorum. Her isteyen gayrimenkul ticaretinin içinde yer alamayacak.”

Emlak danışmanlığı işletmelerinde aranan şartlar

• İşletmenin net alanının en az 30 metrekare olması
• İçinde idari büro ve kabul yeri ile dosyalama işleminin fiziksel olarak yapılması durumunda arşiv bölümü bulunması.
• Hizmetin düzenli, sistemli ve hızlı bir şekilde verilmesini sağlayacak miktar ve özellikte masa, dolap, koltuk ve benzeri malzeme ile bilgisayar, internet, telefon, tarayıcı ve faks gibi teknik donanıma sahip olması.

MYK belgesi alma şartları

• 18 yaşını doldurmuş olmak
• En az lise mezunu olmak
• İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarı yerine gelmiş olmak
• Konkordato ilan etmemiş olmak
• Kasten işlenen bir suçtan dolayı veya affa uğramış olsalar dahi devletin güvenliğine ve hukukunu ihlal edecek suçlarından hüküm giymemiş olmak.

Üç soru / cevap

Kimler sorumlu emlak danışmanı veya emlak danışmam mesleki yeterlilik belgesi almak zorunda?

• Taşınmaz ticareti yapan işletmelerde çalışan herkesin sorumlu emlak danışmanı veya emlak danışmanı mesleki yeterlilik belgesine sahip olması gerekiyor.

Mesleki yeterlilik sınavı, nerede ve ne zaman yapılıyor?

• Sınavlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca sürekli açılmakta. Yeterli sayı belirlendiği takdirde, sınav yine bu kuruluşlarca belirlenen merkezlerde yapılıyor.

Emlak danışmanı belgesi için nasıl bir sınava giriliyor?

• Emlak danışmanı veya sorumlu emlak danışmanı belgesi almak için teorik (test usulü) ve performans sınavları yapılıyor. Bu sınavlarda emlak danışmanının sahip olması gereken bilgi ve beceriler ölçülüyor.

Adem CEYLAN / Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Başkanı
Sınav ücretleri 700-900 TL arasında

Emlak danışmanı ve sorumlu emlak danışmanı yeterliliklerinde kurumumuz tarafından yetkilendirilmiş beş kuruluş bulunuyor. İstanbul, Ankara ve Bursa illerinde faaliyet gösteriyorlar. Kuruluşlarımızın gezici sınav birimleri vasıtasıyla Türkiye’nin 81 ilinde de sınav yapma imkanı mevcut. Emlak danışmanlığı alanında belge almak isteyen kişilerin herhangi bir eğitime katılma zorunluluğu yok. Eğitim şartı bulunmaksızın emlak danışmanlığı yapan herkes sınavlara katılabiliyor. Emlak danışmanı yeterliliği sınav ücretleri 700-800 TL, sorumlu emlak danışmanı yeterliliği sınav ücretleri ise 800-900TL arasında. Taşınmaz ticareti, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılabilecek. Yeterlilik belgesi olmayan işletmeler, yetki belgesi alamayacak ve faaliyetlerine başlayamayacaklar. MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sayesinde bilen ve bilmeyenin birbirinden ayrılması sağlanacak. Tarafsız, tutarlı, âdil ve güvenilir şekilde yapılan ölçme değerlendirmeler sonucunda başarılı olan bireyler için düzenlenecek.

AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR