“Freelance” serbest çalışmak anlamına geliyor. Yani bir işe bağlı olmadan, proje bazlı iş yapmak demek. Bağımsız çalışanlar, uzaktan çalışanlar, ek iş yapanlar, serbest meslek sahipleri veya kontrat bazlı çalışanlar freelancer olarak adlandırılıyor. Freelancer’lar genel olarak belirli bir görevi veya projeyi gerçekleştirmek için bir şirket tarafından işe alınıyorlar ve anlaşılan işi tamamlama becerilerine göre ücretlendiriliyorlar.
HEP söylüyoruz, koronavirüsün ortaya çıktığı ilk günden bu yana hayatımızda birçok şey değişti. En çok etkilendiğimiz konuların başında da iş hayatımız geliyor. Pandemi döneminde iş yapış biçimlerinde ciddi değişiklikler yaşandı. Evden çalışma modeli, esnek çalışma saatleri derken iş dünyasında bir dönüşüm söz konusu. Artık pek çok çalışan bir ofise bağlı kalmadan, internet bağlantısının olduğu herhangi bir yerden çalışıyor. Serbest çalışma (freelance) iş modeli de tüm dünyada hızla yaygınlaşıyor. Türkiye de bu konuda ilk sıralarda gelen ülkelerden, özellikle Z kuşağının iş dünyasına katılımı arttıkça, bu çalışma modeline ilgi her geçen gün büyüyor. Freelancer’larla işverenleri bir araya getiren platformlara da her geçen gün bir yenisi ekleniyor.
GÜVENLİ ÇALIŞMA ORTAMI
2008’den beri faaliyette olan Projekurdu.com freelancer çalışanlarla proje sahiplerini buluşturuyor. Platformda web geliştirme, yazılım/teknoloji, ağ/bilgi işlem, işletme, finans, hukuk, tasarım, yazı/ çeviri, yönetim hizmetleri ile satış-pazarlama alanlarında projeler bulunuyor. ABD’de freelance projeler yaparken Türkiye’de bu işi yapma fikriyle yola çıktıklarını söyleyen Firmanın CEO’su Eyüp Yıldız, “Proje Kurdu, projesi olup yapacak uzman arayan, uzman olup proje arayanları buluşturan yerel bir platform” diyor. Sitede 9 bine yakın projenin listelendiğini belirten Yıldız, “Platformumuz freelance çalışanlara ve proje sahiplerine güvenli çalışma ortamı sunuyor. Freelance çalışan, proje sahibinin projeyi yaptıracak parası olduğunu ve bunu Proje Kurdu’na yatırdığını görüyor, proje sahibi de belirledikleri işi teslim almadan ödemeyi yapmıyor. îki taraf için de bir güven ortamı oluşuyor” açıklamasını yapıyor.
Proje sahiplerinin binlerce uzmana bir tıkla ulaşabildiğini belirten Yıldız, “Proje uzmanları da kabiliyetlerine uygun projelere teklif verebiliyor. Proje bitiminde iki taraf birbirine yorum yazabiliyor. Bu yorumlar daha sonraki projeler için birer referans sayılıyor” bilgilerini veriyor. 18 yaşın üzerinde herkesin platforma kayıt olabileceğini belirten Yıldız, sekiz farklı kategoride proje ilanı verilebildiğini belirtiyor. Freelance çalışma sektörünün pande-miye hazır olduğunu söyleyen Yıldız, “Aylık proje bitirme sayılarımız 60 civarında; bu sayının daha da artacağını düşünüyorum. Platformumuzu yenileme çalışmalarına başladık. Birkaç ay içinde kullanıcılarımız yepyeni bir Proje Kurdu görecek. Pandemi gibi bahanelere sarılmıyoruz. Bu arada yatırımcı da arıyoruz. Tüm freelancer’ları platformumuza bekliyoruz” diyor.
ÇOK DİLLİ İÇERİK
2014’ten beri hizmet veren içerik Bulutu, freelancer içerik üreticilerini bünyesinde barındıran bir topluluk. Bünyesinde 10 ülkeden farklı dillerde 4 binden fazla freelancer olduğunu belirten firmanın CEO’su Ahmet Durmuşoğlu, “içerik üretiminin yanı sıra içerik pazarlaması çözümleri konusunda da hizmet sunuyoruz. İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça, Rusça ve İtalyanca gibi farklı dillerde de içerik üretimimiz var. 2018’de New York merkezli ContentGO ile yurtdışına açıldık ve Silikon Vadisi dâhil farklı coğrafyalarda hizmet veriyoruz” açıklamasını yapıyor. Platforma başvurular hakkında bilgi veren Durmuşoğlu, “içerik üretici adayları, sitemiz üzerinden başvuruda bulunur.
Gerekli kriterleri sağlayan freelancer içerik üreticilerine davetiye gönderilir. Davetiye kodu ile sisteme giriş yaparak deneme sürecine dahilinde, sistemde içerik üreticisi olarak üretime başlayabilir” diyor. Sisteme herkes dahil olamıyor; platform sofistike ve uzmanlığa dayanan bir topluluk. Durmuşoğlu sözlerini şöyle tamamlıyor:
“Bünyemizde her ay on binlerce içerik üretilerek marka, ajans ve KOBÎ’lerin onayına sunuluyor. Pandemi, freelance içerik üreticilerinin diğer sektörlere göre nispeten şanslı olduğu bir dönemdi. Evde kal çağrılarının yapıldığı dönemde evinden üretim yapmanın, kazanmanın, çalışmanın mümkün olduğu şanslı topluluklardan biriydik. Aynı zamanda markaların dijitalleşmenin önemini kavradığı bir dönem olduğundan içerik Bulutu’na olan ihtiyaçlar da arttı.”
“PANDEMİDE DEĞERİMİZ ANLAŞILDI”
2017’de bu işe başladıklarını söyleyen Others Kurucu Ortağı Samed Torun, “Geçici işleri olan kişiler ya da kurumlarla bu işleri yapabilecek yetenekteki üniversite öğrencilerini bir araya getiren bir platformuz. Hâlihazırda 100 bine yakın kullanıcımız var ve bu sayı her geçen gün artıyor” diyor. Kullanıcıların içerik üretimi, çeviri, özel ders, günlük operasyon işleri, grafik tasarım, yazılım gibi konular için platformu kullandığını belirten Torun, “Şirketlerle zaman içerisinde önemi artan crowdsourcing çalışmaları üzerinden bir model oturttuk, örneğin binlerce satır datanın kontrol edilmesi, eşlenmesi, toplu içerik üretimi veya Türkiye’ye yayılmış saha projeleri gerçekleştirebilecek bir güce eriştik. Bu bize B2B projeler yapma fırsatı sağladı” açıklamasını yapıyor.
Freelance çalışanların temelde kendi yeteneklerine uygun, yapmak istedikleri işleri bulma ve para kazanma fırsatı bulduğunu ifade eden Torun, “işin teknik kısmında ödeme güvenliği, kesintisiz ödeme gibi fırsatlar sağlıyoruz. Platformumuzda iş yapan taraftan herhangi bir ödeme kesintisi yapılmıyor. Bu freelancer için kritik bir detay” bilgisini veriyor. Ana hedef kitlesinin üniversite öğrencileri olduğunu belirten Torun, “Işığı gördüğümüz kitle üniversite öğrencileri. Sistemimizde üniversite seçimi gibi detaylar mevcut. îş yapmak isteyen ve başarılı bir şekilde yapan herkesi platformumuzda destekliyoruz” şeklinde konuşuyor. Platformda ders, çeviri, içerik hazırlama, grafik, video tasarım, sosyal medya, etkinlik, organizasyon, yazılım ve diğer olmak üzere 10 kategori bulunuyor. Ayda ortalama 1500’e yakın proje tamamlandığı bilgisini veren Torun sözlerini şöyle tamamlıyor:
“2020, freelance platformların değerlerinin anlaşıldığı bir yıl oldu. Ulaşmak istediğimiz hedef, bu istihdam modelinin daha dinamik bir hale gelmesi. Uzun ve zahmetli işe alım süreçlerinin ve 9’dan 5’e mesailerin sona ermesi. Pandemi, iş dünyasına bunun olabileceğini gösterdi. Dikkatler biraz daha freelance platformlara kaydı. Bunun sonucu olarak 2020’de trafiğimizde ciddi bir artış oldu, insanlar işlerinin uzaktan ve anlık olarak yaptırılabileceğine artık daha çok inanıyor.”
KOMİSYON ALMIYOR
Pariyer.com yarı zamanlı freelance ve dönemsel çalışanlarla işverenleri bir araya getiren iş bulma platformu. 2017’den bu yana hizmet verdiklerini söyleyen kurucusu Meryem Bozkurt Sıtkı, “Üç yıldır ayda en az bin kişinin işverenle buluşmasını ve iş bulmasını sağlıyoruz. Hedefimiz milyonlarca insana ulaşıp, daha çok hayata dokunmak” diyor. Şu anda 300 binin üzerinde iş arayan ve iş veren üyelerinin olduğunu ifade eden Bozkurt, “Veri giriş personeli, mimar, sosyal medya uzmanı, içerik yazarı, grafiker, çevirmen, mühendis ve benzeri alanlarda hizmet vermek isteyen üyelerimiz web sitemiz üzerinde kendilerini anlatan bir iş talebi ha- zırlıyor. Bu talepleri ücretsiz olarak sitemizde sunuyoruz. Bu hizmetlere ihtiyaç duyan işverenler web sitemiz üzerinden kendilerine uygun iş arayanlarla iletişim kuruyor veya işverenler sitemiz üzerinde iş ilanı oluşturabiliyor. Bu iş ilanlarına freelancer üyelerimiz başvuru yapıyorlar. Diğer freelance platformları gibi komisyon yöntemiyle çalışmıyoruz” diyor. Sadece işverenlerden ilan ücreti alındığını söyleyen Bozkurt, “Iş ilanı olmayan, web sitemize üye olmayan işverenler iş arayan üyelerimizle iletişim kuramıyor. İşverenler için ilk iş ilanı ücretsiz olarak yayınlanıyor, daha sonra tekrar hizmet almak isteyen işverenlerimiz cüzi bir ilan ücreti ödeyerek üyelerimizle iletişim kurmaya devam edebiliyorlar” açıklamasını yapıyor.
Toplamda 200’e yakın iş kategorisi bulunduğunu aktaran Bozkurt, 50’ye yakın freelance iş başlığı olduğunu belirtiyor. Pandemiyle birlikte freelancerlar için fırsat doğduğunu ifade eden Bozkurt sözlerini şöyle sonlandırıyor:
“Son dönemde oyun ablası, ödev ablası gibi hizmetlere olan ihtiyaç yüzde 150 oranında arttı. Her kriz bir fırsat yaratırmış, pandemi döneminin de yaşattığı krizlerden sonra fırsatları da uzun vadede sunacağını düşünüyorum, özellikle freelance pazarında dünyaya açılan platformlarımızın olması gençlerimizin yurtdışındaki proje bazlı işlerde çalışmasına imkân sunabilir. Türkiye’de istihdam pazarına dâhil olmayan 29.5 milyon insan var ve bunun maalesef 20 milyonu kadın. Yarı zamanlı ve freelance çalışma modeliyle bu insanlarımızın kısmen de olsa istihdama ve üretime daha çok dâhil olacağını düşünüyorum.”
Freelance platformları
- Proie Kurdu
- Uzman Kirala
- Sanal işçi
- İçerik Bulutu
- Hızlı Bul
- Bİonluk
- Armut
- OthersApp
- GoDaddy
Selina BIEBER / GoDaddy Türkiye, MENA ve Güney Afrika Kıdemli Bölge Direktörü
“Online görünürlük sağlıyoruz”
Pandemi ile pek çok kişinin evden çalışmaya alışması gerekti. Teknoloji, freelancer’ların becerilerini öne çıkaracak profiller oluşturmalarını, hizmet arayanlar için kendilerini ve işlerini gösterecekleri online varlıklar yaratmalarını sağlıyor. Pandemi sürecinde freelancer müşterilerimiz de dâhil olmak üzere fiziksel kapılar kapalı olsa bile açık kalmalarına yardımcı olacak şekilde destek sağladık. Pandeminin müşterilerimiz üzerindeki ekonomik etkisini azaltmak için müşterilerini işletmeleri hakkında bilgilendirmeyi sürdürebilmelerini sağlayacak ücretsiz araçlar sunduk. Freelance çalışanların online dünyada başarılı olmalarına ve işlerini büyütmelerine yardımcı olmak için entegre bir online araç portföyü sunuyoruz. Kolay kullanılabilir, uygun maliyetli Web Siteleri + Pazarlama Araçları ürünümüzle bir saatten kısa sürede web sitelerini kurup, yayına alabilir, entegre dijital reklam ve pazarlama özellikleri ile hizmetlerinin tanıtımını yapmaya başlayabilirler. Biz, freelance çalışmayı tercih edenlerin profesyonel bir online varlık oluşturmalarının online dünyada daha görünür olmalarına, daha fazla potansiyel müşteriye ulaşmalarına ve işlerini büyütmelerine yardımcı olacağına inanıyoruz.
YEŞİM OKSAY
