Franchise Veren Firmalar’ın Bayilik Koşulları
Franchise veren firmalar arasında büyük bir yarış var. Bayilik koşulları çok cazip markalar ön plana çıkmaktadır. Bin 471 franchise zinciriyle Avrupa birincisi olan Türkiye’de franchise pazarının büyüklüğü 40 milyar dolara ulaştı. Gıdadan spor giyime kadar pek çok farklı sektörde faaliyet gösteren Türkiye’nin en büyük 100 büyük franchising şirketi artık kabına sığmıyor.
İçeriğe Ait Başlıklar
100 Büyük Franchising Şirketi
Pek çok şirket Türkiye’deki büyümesini sürdürürken bir taraftan da geliştirdiği modeli yurtdışına taşımaya hazırlanıyor. Halen 7 bin 784 şubesi bulunan zirvedeki 100 şirket bu yıl 3 bin 296 yeni franchise vermeyi hedefliyor.
Çok değil 10 yıl önce bile Türkiye’de franchise sistemiyle büyüyen şirketlerin sayısı son derece sınırlıydı. Franchise sistemini tercih edenler de genelde yabancı zincirlerdi. Bugün ise artık ayrım kalmadı. Yerli ve yabancı pek çok zincir Türkiye’deki büyümesinin dinamosu olarak franchise sistemini görüyor.
Çiğköftecilerden spor giyime kadar farklı sektörlerden şirketler franchise vererek büyümeyi tercih ediyor. Franchise ekosistemi her yıl katlanarak büyüyor.
Rakamlar da bu büyümeyi destekliyor. Son dönemde alışveriş merkezlerinin hızla artmasının da etkisiyle franchise veren markaların sayısında ciddi bir yükseliş var. Türkiye’de franchise pazarının büyüklüğü 40 milyar dolara çıktı. Uluslararası Franchising Derneği’nin (UFRAD) verilerine göre, bugün Türkiye’de zincir işletmelerin sayısı bin 876’ya ulaşmış durumda. Bunların yüzde 74’ünü ise yerli markalar oluşturuyor. Bin 876 zincire bağlı şube sayısı ise 50 bin civarında bulunuyor. Bin 876 zincirin yüzde 22’si sadece kendisi şube açıp işletirken, yüzde 78’i yani bin 471’i franchise veya bayilik vererek büyümeyi tercih ediyor. Bu rakam da Türkiye’deki yatırımcıların franchise sistemine olan ilgisini gösteriyor.
Bu potansiyel Türkiye’yi uluslararası alanda da önemli noktalara taşıyor. Avrupa Franchise Federasyonu’nun istatistiklerine göre, Türkiye franchise zinciri sayısında Avrupa birincisi konumunda. Türkiye’yi bin 375 markayla Fransa, 960 markayla ise Almanya izliyor.
Franchise Veren Firmalarda Gıda Ön Plana Çıkıyor
Ekonomist’in Franchise 100 listesinde gıda alanı bu yıl da başı çekiyor. Özellikle çiğköfte, lokum, kahve gibi yerel lezzetleri barındıran zincirlerin hızlı bir büyüme ivmesine girdiğini söylemek mümkün. Türkiye’de insanların ev yerine dışarıda sosyalleşmeyi tercih etmesi, ailecek vakit geçirilebilecek yeme-içme mekanlarına ilginin giderek artmasına neden oluyor. Bunun dışında 2014 yılında e-ticaret, teknoloji, eğitim ve hizmet sektöründeki girişimlerin öne çıktığı görülüyor.
Bölgesel olarak bakıldığında ise bu yıl listede İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük illerin dışında Anadolu’ya yönelik bir büyüme hamlesi dikkat çekiyor. Gaziantep ve Diyarbakır gibi Doğu’nun yükselen yıldızları en çok franchise verilmek istenilen iller arasında yer alıyor.
Bunun dışında Trabzon’dan Bodrum’a kadar pek çok ilin potansiyelini değerlendirmek isteyen yatırımcılar girişimcileri bekliyor.
Franchise Veren Ünlü Markaların Kriterleri
Franchise 100 listesinde ilk 10’da yer alan şirketler aynı zamanda Türkiye’nin kendi sektöründe en başarılı şirketleri arasında bulunuyor. Her şirketin kendine özel bir başarı sırrı olsa da hepsinin buluştuğu ortak noktalar da var. Markalarını emanet edecekleri girişimcilerin bulunduğu bölgeyi iyi tanıması ve işinin başında durması, ortak kriterlerin başında yer alıyor.
Boydak Holding’in mobilya markaları istikbal ve Bellona bu yıl da listenin başındalar. Ulusal bazda belirlenen ve uygulanan mağaza standartlarının sisteme dahil olan şirketlere pek çok avantaj sağladığına dikkat çeken Boydak Holding Bayi Yapılandırma ve Perakende İş Geliştirme Müdürü Oğuzhan Severcan, “Bu standartların en temel öğesi kalite. Franchise sistemi, sürekli iş yapma imkânı sunması nedeniyle güvenilir ve karşılıklı kazanç sisteminin güzel bir örneği. Franchise sistemimize dahil olan bayilerimiz için geliştirdiğimiz perakende ve iş geliştirme çalışmalarımızla, franchise’larımızın dinamik bir yapıya sahip olmaları için sürekli çalışıyoruz” diyor.
Burger King, Sbarro, Arby’s gibi listenin önemli isimlerinin temsilcisi TAB Gıda, 12 binden fazla çalışanı ve kardeş kuruluşlarıyla dikey entegrasyonun getirdiği sinerji sayesinde hızlı ve sonuç odaklı çalışıyor. TAB Gıda Franchise Müdürü Ilhan Erkan, 750’yi aşkın restoranın hiçbir aksaklığa maruz kalmaması için çeşitli alanlarda kardeş şirketlerden destek aldıklarını söylüyor.
Franchise Veren Firmalar Eğitimde Veriyor
Domino’s Pizza, kendi yöneticilik yeteneklerine güvenen ve açtığı şubeleri kendi işletmek isteyen yatırımcılara öncelik veriyor. Franchise adaylarının bir şubenin işleyişini tam olarak öğrenmek için 12 hafta boyunca teorik ve pratik eğitime tabi tutulduğunu söyleyen Domino’s Pizza Genel Müdürü Aslan Saranga, “Şubenin açılışına kadar hem franchise’a hem de personeline verilen pratik eğitimler, denetim ve destek faaliyetleri, dükkân açıldıktan sonra da rutin olarak devam eder” diyor.
Mado’nun genel koordinatörü Mehmet Yılmazoğlu, “Önce başvuran kişiyi bayilik yapabilir mi diye değerlendiriyoruz. Ardından şubenin açılacağı lokasyonu ve mağazayı inceliyoruz. Mağaza ve lokasyon, Mado kriterlerine uygun mu diye bakıyoruz. Bu aşamalardan sonra yatırım bütçesini ele alıyoruz” diyor.
Oses Çiğköfte ise kendi işinin patronu olmak isteyenlerden herhangi bir franchise bedeli talep etmiyor.
Tek prosedür, kurumsal kimliğe uygun dekorasyon ve franchise sözleşmesi. İşletme dekorasyonu ve açılış kampanyasında şubelerini yönlendiriyor, personel eğitimini sağlıyor ve açılışta ücretsiz ürün teminatını gerçekleştiriyor.
OSES Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yaşar, ödenmesi gereken tek bedelin ise işletme dekorasyonunda kullanılacak 15 bin TL’lik tutar olduğunu söylüyor.
Franchising Veren Markalardan Yurtdışı Açılımı
Türkiye’de geliştirilen pek çok girişim artık yurtdışına açılıyor. Pek çok marka için 2014 yılı yurtdışı atılım yılı olacak gibi görünüyor. Safranbolu Lokumcusu, Fit in Time, Köfteci Ramiz, Gönül Kahvesi, Aba Döner gibi farklı sektörlerden pek çok marka 2014’te ilk kez yurtdışına açılmaya hazırlanıyor. Yurtdışına çoğunlukla master franchise sistemiyle açılan şirketler, pazarı iyi bilen stratejik ortakların yanı sıra bölgede bulunan Türk girişimcilerle ortak çalışmaya da sıcak bakıyor.
35 yıllık bir marka olan Meşhur Safranbolu Lokumcusu, eski Türkçe’de safran manasına gelen yeni Zafiran markasıyla yurtdışına açılıyor. Yurtdışına ilk adımını ise Kuzey ya da Doğu Avrupa ülkelerinden birinde atmayı planlıyor.
Bugüne kadar komşu ülkelerden talep almasına rağmen henüz bir yurtdışı operasyonu başlatmayan Fit in Time, 2014 yılının sonuna kadar üç farklı ülkede beş stüdyo açmayı planlıyor. Öncelikli ülkeler arasında Azerbaycan, Türkmenistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak ve Katar bulunuyor.
Gönül Kahvesi, yurtdışmdaki ilk iki şubesini Saraybosna’da açmaya hazırlanıyor. Şirket 2014’te yurtdışında 10 şube açmayı hedefliyor.
Tatlıses Çiğköfte, Almanya, Avusturya, Hollanda ve Belçika’da master franchise yoluyla ilerlemeyi planlıyor.
Ramiz Köfte, yurtdışındaki ilk şubesini bu yılın ilk yarısında Almanya’nın Köln şehrinde açmaya hazırlanıyor.
Et ve et ürünlerinin ihracatı konusundaki belirsizlikler yüzünden bugüne kadar yurtdışına açılamayan Aba Döner, yerinde üretim yaparak 2014 yılında komşu ülkelere, özellikle de Ortadoğu’ya master franchise vermek için çalışmalar yürütüyor.
Simit Sarayı’ndan Bayilik Atağı
Ayda ortalama 800 franchise başvurusu alan Simit Sarayı’na taleplerin önemli bir kısmı yurtdışından geliyor. Almanya, Hollanda, Belçika, Mısır, Suudi Arabistan ve Kıbrıs’ta şubeleri bulunan şirket, Suudi Arabistan’ın en büyük yatırımcı şirketlerinden biri olan Al Hokair Group ile master franchise sözleşmesi yaptı. Bu sözleşme gereği 2018’e kadar Suudi Arabistan, Katar, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Ürdün’de 100 Simit Sarayı açılması hedefleniyor. Şirket, 2018’de Türkiye’de 440 ve yurtdışmda 560 olmak üzere toplam bin mağazaya ulaşmayı hedefliyor.
Yurtdışında Kıbrıs, Azerbaycan, Gürcistan, Rusya ve Katar’da toplam 13 mağazası bulunan So Chic ise 2014’te 10 mağaza açmayı hedefliyor. Şirketin odaklandığı ülkeler arasında Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Slovenya, Litvanya, Polonya, Macaristan, Japonya ve Çin bulunuyor.
Yurtdışında 28 şubesi bulunan Mado, 2014 yılında İngiltere, Azerbaycan, Katar, Dubai, Hollanda ve Çin’e odaklanarak 10 şube açmayı planlıyor.
Yurtdışında 25 şubesi bulunan Yoga Academy Merkezi, 2014’te Rusya, Çin, Kanada ve Brezilya’da 30 şube açmak için çalışmalar yürütüyor.
Yurtdışında 58 Doğtaş Exclusive mağazası bulunan Doğtaş’ın ise 2014’te yurtdışmda toplam 20 mağaza açma planı var.
Resmi Büyütmek için Üzerine Tıklayınız
BURCU TUVAY / AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
Markaların franchise şartları için bayilik veren firmalar kategorimizi mutlaka inceleyin.
