Franchise alarak işini kurmak isteyen girişimciler bunlara dikkat

Franchise alarak işini kurmak. 12 Eylülde franchising fuarı düzenlendi. Bayilik veren markalar girişimcilerle buluştu. Bu tür fuarlardan faydalanmak için girişimcilerin ders çalışır gibi ön hazırlık yapması gerekiyor.

Franchise alırken dikkat!..

AMERİKA’YI yeniden keşfetmek yerine, keşfedilmiş Amerika’ya gitmek özellikle sermayesi olan girişimciler için daha doğru bir seçenektir. Girişkenlik – Girişimcilik – Inovasyon – Kurumsallaşma ve Markalaşma adımları için onlarca yıl zaman ve ayrıca para harcamak yerine, başarısını ispatlamış bir markanın isim hakkını alarak girişimcilik dünyasına adım atmak daha akıllıca bir davranış gibi duruyor. Ancak hemen belirtmeliyim ki, franchise bayilik alma seçeneği cebinde yeterli sermayesi olan girişimciler için geçerli.

Gerçi artık bankaların franchising kredi paketleriyle sistemi nerdeyse ortaya hiç sermaye koymadan para kazandıran bir hale çevirmek mümkün, ancak yine de böylesi bir yaklaşım riskli.

Franchise alarak işini kurmak isteyen girişimcilerin dikkatini bu hafta bazı konulara çekmek istiyorum:

1- Yeterli sermayeniz olmadan sakın franchising işine girmeyin: Bayiliğini alacağınız sistemin tüm kuruluş masraflarım çok iyi öğrenin. Genellikle franchise verenler girişimcilere gerekli sermayenin de üzerinde bir rakam söyleyerek kendilerini garanti altma almak isterler, ancak siz yine de tüm gider kalemlerini tek tek hesaplayın.

Franchise işletmelerde genellikle üç ana kuruluş gideri vardır: İsim-hakkı bedeli + Ofis/mağaza yatırımı + İlk altı aylık işletme sermayesi. Sizlere önerim ilk altı aylık işletme sermayesini de işin başında hazır etmeniz. Bazı girişimciler sadece isim-hakkı bedeli ve mağaza yatırımıyla işe girip, nasılsa kazanıp kirayı vs. ödeyebileceğini düşünür. Evet, bu mümkündür ancak her zaman değil. www.myfikirler.com Bütün parasını isim hakkı ve mağaza yatırımına harcayıp, ilk ayın kirasını bile ödeyemez duruma düşen girişimciler tanıdığım için bu konuya öncelikle dikkat çekmek istedim.

2- Ortaklık yapınıza dikkat edin: Birkaç girişimci bir araya gelip ortak yatırım yapıp bayilik alıyorsanız, ortakların birbirini tanıması ve girişimcilik becerilerini çok iyi tartması gerekir. Çok kısa zamanda ortaklar birbirine girebilir. Bu yüzden çalışma şeklini şirketinizi kurmadan yıllık tatil günlerinize kadar belirleyin ve yazılı bir yönetmelik haline getirin. Herhangi resmi bir nitelik taşımasa da, ortakların şirkete geliş-gidiş saatlerine kadar detaylandırılması gereken bir doküman ortaya çıkarılmalıdır.

3- Gerçekten girişimci misiniz?: Bu soruyu dürüstlükle cevaplayın. Çünkü franchise almakla iş bitmiyor. Maalesef pek çok girişimci adayı, özellikle beyaz yakalılar, franchise alıp mağaza yatırımını da yaptıktan sonra artık gelsin paralar ruh haline giriyorlar. Halbuki, paralar ancak girişimcilik becerisine sahip franchise alanlara geliyor.

Her şeyi bayiliğini aldığınız markadan beklemek biraz saflık olur. Sizin girişimci olarak bu markayı nereye taşıyacağınız da çok önemlidir. Her ne kadar franchise veren ana bayi başvuruların içinden en girişimci olanları seçmeye çalışsa da yanılma payı mutlaka vardır. Ve bu yanılma gerçekleştiğinde kaybeden hem franchise veren hem de franchise alan olur. Özellikle insan ilişkilerindeki başarınızı iyi gözlemleyin. Çabuk sinirlenen, geçimsiz, anlayışsız bir yapınız varsa, hizmet sektöründeki alternatifler size pek gelmez.

4- Franchise vereni çok iyi soruşturun: Franchise veren kaç yıldır bayilik veriyor? Gerçekten bir know-how sahibi mi? Onun know-how’i olmadan siz bu işi yapamaz mısınız? Size sadece bir reklam ajansına yaptırdığı logoyu mu veriyor? Diğer franchise alanlar ne durumda? Son zamanlarda gidip bir reklam ajansına bir sürü logo yaptırıp franchise veriyorum diye ortaya çıkan hokkabazları çok iyi ayırt edin.

Franchise vermek, sadece amblem ve logo vermek değildir. Hem o işin nasıl yapıldığını ve en karlı şekilde nasıl işletileceğini size aktarmak hem de sizin girişimcilik becerilerini ve işletme bilginizi zaman içinde geliştirmek demektir. Böylesine bir know-how ise en az 10 yılda oluşur. Bu yüzden henüz birkaç yıllık markaların kendi kurumsallaşma süreçlerim tamamlamaları için onlara mühlet verin. Yoksa bu süreçte kendinizi bir denek konumunda bulabilirsiniz.

5- Pazarınızı çok iyi araştırın: Girişimcilerin bayisi olmak istedikleri pazarı çok iyi araştırmaları gerekiyor. Başkası nasılsa çok iyi iş yapıyor, ben de yaparım demeyin. O pazar sadece ve sadece bir tek firma için yeterli müşteri sayısına sahip olabilir. Siz de bir başka markanın bayiliğini aldığınızda, müşteri sayısı ikiye bölünebilir ve bu da ne sizi ne de diğer girişimciyi mutlu eder.

6- Marka kadar işin başındaki lideri de değerlendirin: Markanın sahibi kim? Sahibi işin başında duruyor mu? Marka sahibi sadece franchise vermekle mi meşgul? Yoksa markayı daha da geliştirmek, yeni iş birlikleri yapmak için mi çalışıyor? Markanın temsilcisi olarak kendisine rahatlıkla ulaşabiliyor musunuz? Marka sahibiyle mi, yoksa aradaki profesyonel yöneticilerle mi muhatap olacaksınız? Markanın sahibi aynı zamanda markanın liderliğini de yapıyor mu? Tüm bu soruların cevabını net bir şekilde almanız gerekir. Size küçük bir tüyo: Markanın sahibi eğer bu işi çok seviyorsa, fuardaki stantta mutlaka kendisi bulunur.

Franchise almayı düşünen girişimcilere şimdiden başarılar diliyorum…

Baybars Altuntaş