Fermente Şalgam Suyu’nun Sıra Dışı Değerleri
İçeriğiyle sağlık için tam bir iksir! Bu konudaki ünümüzü dünyaya duyurabiliriz. ‘Fermente Şalgam Suyu’nun sıra dışı değerleri her geçen gün yeniden keşfediliyor.
İçeriğe Ait Başlıklar
Bitkisel iksirlerin gözdesi ülkemizin geleneklerinde yaşıyor!
ŞALGAM Turpu ilk bakışta dikkat çekmeyen bir bitki gibi görünebilir. Onun hayret verici özelliklerini; fermente olduktan sonra insan sağlığına olan etkilerini bu satırlar anlatmaya yetmez. Şalgam sıradan bir turp gibi görünebilir; bilenler bilir, siyah havuç dilimleriyle birlikte kurulan şalgam turşusunun suyu kelimenin tam anlamıyla bir sağlık iksiridir!
Nur Demirok / Para ; Konunun özüne girmeden önce bir anımı sizlere aktarmakta yarar görüyorum: Benim yaş kuşağımdan olanların kulaklarını da çınlatmak isterim; ülkemize yüzücülük ve su sporlarını getiren ve onu Türkiye’nin en popüler spor dalı yapan ilimiz Adana’dır. Bendeniz 1970 yıllarda Türk İlaç Endüstrisi nin büyük ve ünlü bir firmasında merkezi Adana olan ve tüm Güney illerimizi içine alan coğrafyada Bölge Müdürlüğü yaptım. Söz konusu firmanın İstanbul’daki merkezinde Marketing Bölüm Başkanı olana kadar tam beş buçuk yılım Adana ve Çukurova bölgesinde geçti.
Spor Yapanların Bir Numaralı İlacı
Adana, Tarsus ve Mersin’de Şalgam İçeceği ve onun yararları hakkında çok şey öğrendim. Özellikle evimin hemen karşısında yer alan Olimpik Yüzme Havuzunun müdavimlerinden Sutopu Milli Takımı kalecisi Adana Demirspor’un en saygın yıldızlarından rahmetli ‘Ergüven Merkezli’ ile tanışma ve arkadaşlık etme şansına da ulaştım. Gerek kendisi gerekse yakın akrabası Sayın Dr. Ayla Hanımefendi’yle yaptığımız sohbetlerde şalgamın yararlarını ve onun Çukurova’ya özgülenmesinin meraklı tarihini de öğrenmiş oldum.
Bugün hala aynı gelenek devam ediyor mu bilmiyorum; ancak o yıllarda fermente şalgam suyu satıcıları tıpkı bir üniforma haline gelen giysileri ve sırtladıkları pırıl pırıl parlayan şalgam güğümleriyle cadde ve sokakları dolaşır, özel bir ritim eşliğinde ellerindeki tasları birbirine vurarak birer sanatçı edasıyla gezinirlerdi. İçeceği koydukları tas ya da bardağın doldurulup seremonisi bile vardı; o kırmızı iksir önce yukarıdan akıtılır, tam dolacağı sırada güğüm geriye çekilirdi. Elbette sadece şalgam suyu satan özel büfeleri de bu arada unutmamak lazım…
Sağlık İksirlerinin Öncüsü
Şalgam bitkisinin meraklı tarihine ve dünyadaki yayılımına gelince: Şalgam bitkisi İngilizce’deTurnip’ ve ‘Rutabaga’gibi isimlerle anılsa da benzer tüm varyasyonları ‘Brassica’ türü kök-sebze olarak insanların beslenmesinde önemli bir yere sahip. Korelilerin ‘Mu’su: Japonların ünlü ‘Daikon’u; MeksikalIların ‘Jicama’sı da benzer şekilde tüketilen kök sebzelerden…
Dünyada ‘Brassica Rapa’ türünün; yani bizim tabirimizle Şalgam ve çeşitlerinin en çok tüketildiği bölgeler hep Avrupa, Akdeniz Havzası ve Kuzey Amerika oldu. Ülkemizdeki kullanımı ise kendine mahsus özellikler kazandı: Biz bu bitkinin fermente edilmiş içeceğini hep siyah havuç ekleyerek oluşturduk. Bize özgülenen o meşhur nefis fermente şalgam suyu, benim ‘güneşli yay’ diye adlandırdığım Hatay. Adana ve Mersin’e özgü bu enfes içecek artık tüm Türkiye’de; hatta dünyanın sağlıklı beslenme konusuna önem veren topluluklarında biliniyor. Özellikle Covid 19’un yaşamımıza yerleşmesiyle birlikte daha da önem kazanan Şalgam Suyu’nun en önemli iki bileşeni şalgam ve siyah havuçla birlikte acı biber turşu suyunu da unutmamak gerekiyor.
Hemen Her Rahatsızlığa İyi Gelen Mucize!
Fermente şalgam suyu dünyanın kimi mutfaklarında ‘meyvemsi sebze’ olarak algılanırken bizde şalgamın fermente suyu daha çok seviliyor.
Şalgam kökünü sadece yemeklere katmak dahi sağlık açısından çok yararlı. Çeşitli lezzetlerle birlikte denemek faydalı olabilir.
Fermente şalgam suyu hep belirttiğimiz gibi gerçekten bir sağlık karışımı.
İçeriğindeki probivotik ve antioksidan unsurlar, siyah havuçla birlenince daha da güçleniyor, bu özellikleriyle ciddi sağlık literatüründe ‘panacea’ (her şeye iyi gelen) sıfatını hak ediyor. ‘Anthocyanin’ içeriği, vitamin ve mineral kompozisyonuyla birlikte lezzet sembolü haline geliyor.
Özellikle Batı’da benzer sağlık içeceklerinin nispeten kötü tadını bastırmak için basta glikoz olmak üzere çeşitli katkılar konuyor. Şalgam suyunda ise böyle bir kombinasyona gerek yok; siyah havuç suyu şalgamın enzimatik unsurlarıyla biri eşince ortaya orijinal bir lezzet çıkıyor. Üstelik bu lezzet kombinasyonu bazı gurmeler için vazgeçilemeyecek kadar özel! Bir taşla iki kuş!
Rekabet ve Tür Konusunda Adete Eşsiz!
Aslında meraklıları için şalgam suyu başka kombinasyonlara da son derece açık. Dünyanın belli başlı sağlık marketlerinde, diğer sebzelerin fermente özütlerine zencefil, zerdeçal (turmerik) ve ginseng eklenerek üretilen karışımlar epey ilgi çekiyor. Örneklerine sanal marketlerde bile rastlamak mümkün. Ancak bizim şalgam suyu karışımımız, çok spesifik ve kendine özgü bir aromaya sahip olmasıyla birlikte, tüm diğer fermente sebze sularından farklı . Üstelik dünyada layık olduğu yeri de hızla genişletebilir.
İlginç bir şekilde siyah havucun en sağlıklı türleri ise Anadolu’da yetişiyor. Renginin açıklığına ya da koyuluğuna bakılmaksızın bazı cinsleri 12 bin ünite civarında ‘betakaroten’ içeren havucun tümü neredeyse tam bir antioksidan. En önemli özelliği özsuyunun erken yaşlanmayı önlemesi. Kolesterol düzeylerini yüzde 25’e kadar düşüren havuç, aynı zamanda ‘anti kanserojen’ nitelikleriyle de ünlü.
Pörçüklü Havuç Özütü Ünleniyor
Fermente şalgam suyunun diğer unsuru olan siyah havuç özütü prostat, bağırsak, mide, mesane kanseri gibi hastalıklarda da ileri düzeyde korunma sağlıyor, erken yaşlanmayı önlüyor. Böyiece vücudun günlük beta-karoten gereksinimi siyah havuç özütüyle karşılanmış oluyor. Tüm bu sıra dışı özellikler, şalgam köküyle birleşince birbirini tamamlayan sinerjik bir etki meydana geliyor.
Koyu renkli sağlık havuçlarına bizim kültürümüzde kısaca ‘pürçüklü’ deniyor. Hemen her derde ve hastalığa iyi gelen havucun, özellikle Anadolu’ya özgü türleri, son yıllarda araştırmacıların da dikkatini çekmiş durumda. Neredeyse tüm hazır besinlerin formülüne takviye olarak giriyor; yalnız sağlık değil, gurme lezzet algısını da olağanüstü yükseltiyor.
Nur Demirok / Para
