Fark Yaratan Girişimciler

Köyden kentlere göçün önüne geçilemediği Türkiye’de bulundukları yörelerin ürünlerini, turizm potansiyellerini kullanan girişimcileri bir araya getirdik. Kadınları ekonomik ve sosyal hayata katmak, yöre halkına gelir kaynağı yaratmak gibi hedeflerle yola çıkan bu girişimciler, bulundukları yörelerde yeni bir ekosistem yarattı. Kapağımıza konu olan 20 girişimci, Mardin’den İsparta’ya, Çanakkale’den Sinop’a kadar Türkiye’nin dört bir yanında, organik tarımdan doğa turizmine kadar çeşitli alanlarda model olacak projeler geliştirdi. Küçük bir kentte hatta bir köyde bile bir şeyler yapılabileceğini ve insanların doğdukları yerde ekonomiye katılabileceklerini gösteren bu çalışmalar, başka bölgelere de örnek oldu. Paylaşımcı yanlarıyla da öne çıkan bu girişimciler, kendilerine gelen “Bize de destek olun, yol gösterin”taleplerini geri çevirmeyip başka yörelerdeki insanlara da umut oluyor.

Türkiye’de köyden kente göç en büyük toplumsal gerçeklerden biri. Hem de 50 yılı aşkın bir süredir. Köylerinde, beldelerinde, kentlerinde geçinemeyen milyonlarca insan, yıllardır büyük şehirlere göç etti durdu. Artık gelinen noktada büyük metropollerin insan yığınlarını kaldıramadığı, aksine tersine göçün de oluştuğu gözleniyor. Bölgelerine dönen, bilgisi, eğitimi, sermayesi, uzmanlığı olan insanlardan ise fark yaratan girişimciler çıkmaya başlamış bulunuyor.

Bunlardan bazıları bölgelerinin potansiyellerini işe çevirdi, yeni fırsatlar yarattı. Bazıları mesleklerini yeni yerleşim bölgelerine taşıdı. Bölgelerinde iş modeli oluşturdular, istihdam yarattılar, benzeri yatırımların gelişmesine ön ayak oldular.

Türkiye’nin ilk bölgesel örgütlenmelerinden biri olan, 1967 yılından bu yana faaliyet gösteren Tire Süt Kooperatifi, bugün 2 bin 54 aktif ortağıyla Ege Bölgesi’nin ve Türkiye’nin en büyük bölgesel yapılanması. Başka birçok bölgeye örnek olan bu yapılanmanın değişik örnekleri de her geçen yıl artıyor. Artık Mardin’den İsparta’ya, Çanakkale’den Si-nop’a kadar Türkiye’nin hemen her bölgesinde fark yaratan girişimciler mevcut. Bu isimlerin bir kısmı katıldıkları yarışmalarda birincilikler alarak adlarını Türkiye’ye mal etmeyi başardı. Kimileri ise yöresinde çok şöhretli olmasına karşın kamuoyunda pek tanınmadı. Yöresinde fark yaratan, bölgesine değer katan girişimcileri araştırdık. Mercek altına aldığımız 20 girişimcinin başarı öyküleri, tüm Türkiye’ye örnek olacak niteliğe sahip.

Bölgesine değer katanların 10 özelliği

1. Hizmet, gıda sektörüne yönelik çalışmalar yapıyorlar.

2. Yerel ürünlere odaklı üretimi seçiyorlar.

3. Yöresel ürünleri rekabetçi bakış açısıyla yeniden yorumluyorlar.

4. Ağırlıklı olarak kadınları istihdam ediyorlar.

5. Bölgelerini tanıtıp diğer girişimcilere ilham veriyorlar.

6. Yıllardır var olan, bilinen işlere farklı ve yeni bir yorumla yaklaşarak katma değer yaratıyorlar.

7. Kadınların azmi ve güçlerini arkalarına alıp başarılara imza atıyorlar.

8. Eğitici kimlikleriyle yöre insanını eğitip bir ekosistem oluşturuyorlar.

9. Var olan değerleri koruyup farkındalık yaratıyorlar.

10. Öz kaynaklarla, yeni proje geliştirerek yatırım yapıyorlar.

ORMAN KOYLUSUNUN BABASI
CAFER YÜKSEL

Sinoplu Cafer Yüksel, öğretmen olarak gittiği köy-ıçBggaaaMwwBıgiMHS lerde orman köylüsünü örgütleye-söSss re|< bgşigttığ! sistemi, Türkiye Orman-cılık Kooperatifleri Merkez Birliği’nj (0R-K00P) kurarak Türkiye çapma yaydı. Sinop Orman Kooperatifleri Birliği başkanı da olan Yüksel, 0R-K0-OP ile 300 bin orman köylüsünün bir araya gelip güç birliği yapmasını sağladı. Yüksel, orman işlerinde birlikten kuvvet doğduğunu, örgütlenme ile kesilen ürünlerin pazarlanmasından köylülerin eğitilmesine kadar birçok konuda köylülere yardımcı olduklarını söylüyor.

JAPONYA’YA MODEL OLDU
EBRU BAYBARA DEMİR

Asıl mesleği turizmcilik olan Mardinli Ebru Baybara Demir, 2001 yılında Mardin’in ilk turistik işletmesi olan Cercis Murat Konağı’nı kurarak bölge turizminin gelişmesine, bölgede istihdam yaratılmasına öncü oldu. Demir’in Mardin’de uyguladığı kalkınma projesi, Japonya’da tsunamiden zarar görmüş bir köyün kalkınması için de model olup dünya literatürüne girdi. Cercis Murat Konağı’nda, yaklaşık 10 bin yıllık bir kültürü temsil eden Süryani mutfağından bademli but dolması dobo, Süryani içli köftesi kitel raha, Mardin’in saray mutfağından pekmezli erik tavası gibi yöresel tatlar orijinal halleriyle yerli ve yabancı turistlere sunuluyor.