Enflasyon tek haneli rakamlara geriledi
ENFLASYON temmuz ayında yeniden tek haneli rakamlara geriledi. Temmuzda tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0.15 artışla piyasa beklentilerinin altında gerçekleşirken, yıllık TÜFE bir önceki aya göre 1.11 puan azalışla yüzde 9.79 oldu. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0.72 artarken, yıllık Yl-ÜFE bir önceki aya göre yüzde 0.58 puan artışla yüzde 15.45 oldu. Nisan ve mayıs ayındaki kur hareketinin etkilerinin görülmesi beklenen çekirdek enflasyonda yukarı yönlü sürpriz yaşandı. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden B endeksi bir önceki aya göre 0.39 puan artışla yıllık bazda yüzde 9.46, C endeksi 0.40 puan artışla yıllık bazda yüzde 9.60 oranında artış gösterdi.
Bu arada Merkez Bankası enflasyon raporunda yılsonu enflasyon tahminini yüzde 8.5’ten yüzde 8.7’ye yükseltti. Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyonda belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı duruşun sürdürüleceğini vurgulayarak, gerekli durumda ilave bir parasal sıkılaştırmaya da açık kapı bıraktı. Uzmanlar, enflasyonun ağustos ayından itibaren tekrar çift haneli rakamlara çıkabileceğine, ancak yılsonunda yüzde 9’lara gerilemesinin muhtemel olduğuna dikkat çekti.
TÜFE AYLIK YÜZDE 0.15 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜIK) verilerine göre, TÜFE temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0.15, geçen yılın Aralık ayma göre yüzde 6.05, geçen yılın aynı ayma göre yüzde 9.79 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 9.44 arttı. TÜFE’deki artış piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Yıllık TÜFE beş aym ardından temmuzda tek haneli rakamlara gerilemiş oldu.
Temmuzda aylık en yüksek artış TÜFE’de yüzde 1.75 ile lokanta ve oteller grubunda oldu. Temmuzda aylık bazda eğlence ve kültürde yüzde 1.36, ulaştırmada yüzde 1.13, eğitimde yüzde 1.05 ve ev eşyasında yüzde 0.63 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 3.51 ile giyim ve ayakkabı oldu.
TÜFE’de yıllık en fazla artış yüzde 15.24 ile ulaştırma grubunda yaşandı. Bu dönemde alkollü içecekler ve tütün yüzde 14.14, sağlık yüzde 11.89, eğlence ve kültür yüzde 11.22 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.
YÎ-ÜFE, 2017 yılı temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0.72, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 8.60, geçen yılm aynı ayma göre yüzde 15.45 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 10.94 artış gösterdi. YI-ÜFE’deki artış piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri incelendiğinde madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0.23 artış, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.91 artış, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 1.57 düşüş ve su sektöründe yüzde 0.56 artış olarak gerçekleşti.
ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya geçen hafta yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı.
Enflasyonu düşürmeye odaklı ve sıkı bir politika duruşu altında, enflasyonun yüzde 5’lik hedefe kademeli olarak yakınsayacağım;
2017 yılı sonunda yüzde 8.7 olarak gerçekleşeceğini belirten Çetinkaya, enflasyonun 2018 yılsonunda ise yüzde 6.4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağını ifade etti. Enflasyon raporuna göre enflasyon tahmininin yükselmesinde ekonomik faaliyet görünümündeki iyileşmeye bağlı olarak yukarı yönlü güncellenen çıktı açığı 2017 yılsonu tahminine 0.2 puan artırıcı yönde etki yaptı. 2017 yılı gıda enflasyonu tahminlerinin yüzde 9’dan yüzde 10’a güncellenmesinin de etkisi 0.2 puan oldu. Son dönemde Türk lirası istikrarlı bir seyir izlerken, petrol fiyatlarında belirgin bir düşüş gözlendi. Böylece ABD doları cinsinden ithalat fiyatları varsayımında yapılan yukarı yönlü güncellemeye rağmen TL cinsi ithalat fiyatları 2017 yılsonu enflasyon tahminini 0.1 puan, tütün ürünlerinde otomatik vergi artışının gerçekleşmemesi sonucunda, alkol-tütün ürünlerinin yılsonu tüketici enflasyonuna etkisi de 0.1 puan düşürücü yönde oldu.
Murat Çetinkaya, orta vadeli tahminler üretilirken, mali disiplinin korunacağını ve yönetilen veya yönlendirilen fiyatlar ile vergilerde öngörülmeyen bir artış gerçekleşmeyeceğini varsayıldığmı açıkladı. Parasal sıkılaştırmaya devam edileceğini yineleyen Çetinkaya, gerekli durumda ilave bir parasal sıkılaştırmaya da açık kapı bıraktı.
İHRACAT YÜZLERİ GÜLDÜRDÜ
AB ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi sürüyor. Almanya ile yaşanan siyasi gerileme karşın, Almanya’ya yapılan ihracattaki artış devam ediyor. Geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat 2017 Haziranda 2016’nm aynı ayma göre yüzde 2.3 artarak 13 milyar 166 milyon dolar, ithalat yüzde 1.5 azalarak 19 milyar 177 milyon dolar olarak gerçekleşti. Haziranda dış ticaret açığı yüzde 9.1 azalarak 6 milyar 11 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66.1’den yüzde 68.7’ye yükseldi.
Yılm ilk altı ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.2 artarak 77.5 milyar dolara, ithalat yüzde 8.7 artışla 108.3 milyar dolara ulaşırken, dış ticaret açığı yüzde 10 artışla 30.9 milyar dolar oldu.
TİM verilerine göre, temmuzda en fazla ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında en yüksek artış yüzde 95.7 ile Rusya’ya kaydedilirken, tek düşüş yaşanan ülke Mısır oldu. Rusya’ya ihracat artışında, yaş meyve, deri ayakkabı ve kürkten giyim eşyası öne çıktı. Mısır’daki temel düşüş, kimyevi maddeler sektöründen kaynaklandı.
TURİST SAYISI ARTIŞA GEÇTİ
Turizm sektörü toparlanmaya devam ediyor. Turizm gelirleri artarken, Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turist sayısındaki artış da dikkat çekiyor. TÜÎK’in 2017 ikinci çeyrek turizm istatistiklerine göre, turizm gelirleri 2017 ikinci çeyreğinde geçen yılm aynı dönemine göre yüzde 8.7 artışla 5 milyar 413 milyon dolar olurken, turizm giderleri yüzde 8.2 azalışla 1 milyar 386.4 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. 2017 ikinci çeyrek turizm gelirlerinin (cep telefonu dolaşım ve marina hizmet harcamaları hariç) yüzde 81.3’ü yabancı ziyaretçilerden, yüzde 18.7’si ise yurtdışmda ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.
Yılın ikinci çeyreğinde yabancıların ortalama harcaması 570 dolar, yurtdı-şmda ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 845 dolar oldu. Turizm gelirleri yılm ilk altı ayında geçen yılm aynı dönemine göre 2.9 azalışla 8.8 milyar dolara gerilerken, turizm giderleri yüzde 26.4 azalışla 2.24 milyar dolar oldu.
SAHİLLERDE RUS DOPİNGİ
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sınır giriş çıkış istatistiklerine göre, 2017 Haziranda Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı ayma göre yüzde 43 artışla 3 milyon 486 bin 940’a yükselirken, yılın ilk altı aymda Türkiye’ye giriş yapan yabancı ziyaret sayısı yüzde 14.1 artışla 12 milyon 249 bin 449 oldu. 2015 yılının ilk altı ayında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı 14.9 milyon kişi düzeyindeydi. Veriler 2017’de geçen yıla göre bir toparlanmaya işaret etse de, 2015 yılı rakamlarına hala ulaşılamadığını ortaya koydu.
Haziranda Türkiye’ye giriş yapan yabancı ziyaretçilerin yüzde 21.9’unu 763 bin 727 kişiyle Ruslar oluşturdu. Rus turistleri yüzde 11 pay ve 383 bin 172 kişiyle Almanlar, yüzde 6.7 pay ve 232 bin 471 kişiyle İranlılar, yüzde 6.1 pay ve 214 bin kişiyle UkraynalIlar, yüzde 6 pay ve 210 bin 757 kişiyle İngilizler takip etti.
2017’nin ilk altı ayı değerlendirildiğinde Rus turistlerin payı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.7’den yüzde 13.8’e çıktı. 2016’da Rus turistlerde yaşanan kayıp tamamen telafi edildi.
Işık Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Murat Ferman, turizm sektöründe kaydedilen nicelik temelli kazammların, nitelikli ve sürdürülebilir parametrelere tahvil edilebilmesi için kapsamlı bir iş modeli değişikliğine gereksiniminin ortaya çıktığını vurguladı. Ferman, “Turizm göstergeleri, konjonktürel gelişme ve dinamiklerin ötesinde ve üzerinde değerlendirmeye alınmalı ve ‘Avrupalı turistin geri dönüşü’; ‘rakip ülkelerdeki muhtemel olumsuz gelişmeler’ ve benzeri geçici gelişmeler ile rafa kaldırılamayacak bir akut durum olarak algılanmalı ve gereği yapılmalı” dedi.
BANKACILIKTA REKOR KÂR
Bankacılık sektörünün net karı yılın ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine . göre yüzde 33.3 artışla 25 milyar 355 milyon TL’ye ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre, haziranda Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü 2016 sonuna göre yüzde 8.8 artışla 2 trilyon 972 milyar TL olarak gerçekleşti. Altı aylık dönemde bankacılık sektörünün en büyük aktif kalemi olankrediler yüzde 10.7 artışla 1.9 trilyon TL, menkul değerler yüzde 4.7 artışla 368.2 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Bankaların kaynakları içinde, en büyük fon kaynağı durumunda olan mevduat 2016 yılsonuna göre yüzde 8.6 artışla 1.6 trilyon TL oldu.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA
