En Çok Yatırım Alan 15 Girişim
En Çok Yatırım Alan Start up’lar Hangileri?
Yatırım almak, sadece finans değil, network ağı, mentorluk ve daha geniş bir vizyon anlamına da geliyor.
İşte bu nedenle yatırım almak, pek çok girişimcinin hayalini süslüyor. Bu hayali gerçekleştiren pek çok start up var. Start up olarak yola çıkan Markafoni, bugüne kadar 86 milyon dolarla en çok yatırım alanların başında geliyor. Yemeksepeti, 44 milyon dolarlık yatırım topladı. Sadece onlar değil Trendyol. com, Peak Games,
Markavip.com, Lidyana.com gibi yatırımcının iştahını açan pek çok start up var.
İşte en çok yatırım alan 15 girişim…
Start up ekosistemi, özellikle fonların yatırımlarıyla giderek genişliyor. Başarılı start up’lar global fonların yanı sıra Türkiye’deki yerli fonlar ve bireysel yatırımcılarla destekleniyor.
Özellikle geçtiğimiz yıl start up’lara yapılan yatırımlar, dikkat çekici boyuta ulaştı. Örneğin en aktif melek yatırımcılardan Haşan Aslanoba, 44 ayrı girişime 43 milyon dolar yatırdı. Galata Iş Melekleri, 5 farklı yatırım gerçekleştirdi. Bu yılla birlikte kuruluş, toplamda 12 yatırıma 4 milyon dolar verdi. 212 Capital ise 5 yatırımla 2013 yılını kapattı. 212 Capital’in 2012den itibaren yaptığı yatırım miktarı 14 milyon dolara ulaştı. Keiretsu Forum da 9 girişime 3,5 milyon doların üzerinde yatırım yaptı.
Peki yatırım ortamı böylesine canlıyken en çok yatırım alan start up’lar hangileri? Son dönemde yatırımcıların gözde start up’ları arasında ilk sırada 86 milyon dolar yatırım alan Markafoni geliyor. Markafoni’yi 44 milyon dolarla Yemeksepeti ve 26 milyon dolarla Trendyol.com takip ediyor.
Diğer gözde start up’lar da sırasıyla şöyle: Peak Games, Markavip.com, Lidyana. com, Bilyoner.com, Akakce.com, Vivense. com, eCift.com, Hemenkirala.com, Nokta.com, Evim.net ve Unnado.com.
Bu start up’lar bugüne kadar 2-19 milyon dolar arasında yatırım almayı başarmış durumda.
EKİP ÇOK ÖNEMLİ
Peki en çok yatırım alan start up’lar bunu nasıl başardı? Uzmanlara göre yatırım sürecinde en etkili faktör, girişimci ekibin kendisi. Büyük miktarlarda ve birkaç kez yatırım yapan tüm yatırım tonları, öncelikle o girişimin ekibine baktıklarım söylüyor.
Aslanoba Capital Kurucusu Haşan Aslanoba, “Start up’ları değerlendirirken özellikle ekip, pazar büyüklüğü ve rekabette nasıl farklılaştığı gibi özelliklere dikkat ederim. Girişimci, ekibinin bu iş fikrini uygulamak için yetkin olup olmadığını iyi anlatması gerekiyor” diyor. Earlybird Venture Capital Ortağı Cem Sertoğlu da yatırım kararında en önemli faktörün fırsatın büyüklüğü kadar kurucu takımların niteliği olduğunu belirtiyor.
“Öncelikle, işin ölçeklenmeye hazır olduğunu gösterebilen bir iş planı gerekiyor” diye konuşuyor. Etohum Kurucusu Burak Büyükdemir de yatırımcıların start up’larda önemsediği belirli noktalara şöyle dikkat çekiyor:
“işi yapan girişimcilerin bu alanı bilmesi, heyecanlı ve tutkulu şekilde çalışması öncelikli olarak baktığımız noktalar. Diğer taraftan iş planı, seçimlerimizde çok önemli bir rol oynuyor.” Galata İş Melekleri Genel Sekreteri Ayşe İnal, “Şirketlere yatırım yaparken, girişimcinin isteği ve konusuna hakimiyeti başta olmak üzere, seçtiği ekibin özellikleri ve yeni girişimiyle çözdüğü sorunlar ilgimizi çekti” diyor.
İDEAL YATIRIM ORANI VAR MI?
Yatırım alırken miktar da bir start up için önemli. İdeal yatırım oranı, girişimden girişime değişebiliyor. Erken aşamada genellikle girişimler, yüzde 10-20 oranında yatırımcılardan destek alabiliyor. Ama miktar yüzde 25 e kadar da çıkabiliyor. Örneğin Aslanoba Capital Kurucusu Haşan Aslanoba, yatırım yaptığı şirketlerde yüzde 10 ila yüzde 30 arasında hisse alıyor. Aslanoba, “Bunun amacı, girişimciye yeterli motivasyonu sağlayacak bir hisse bırakmak. Özellikle ilk yatırım turlarında, henüz ölçeklenmiş bir iş ortada olmadığı için ve bu ölçeği girişimcinin eforu ortaya çıkaracağı için bu şekilde yatırım yapmak daha sağlıklı sonuçlar doğuruyor” diyor.
Gelirini kendi oluşturan girişimler de daha gözde oluyor. Uç tur yatırımla 5 milyon doların üzerinde yatırım alan şirketlerden Evidea da böyle bir örnek. Şirket, ilk yatırımı Tiger Global ve Emre Kurttepeliden aldı, sonrasında Tiger Globalden iki tur yatırım daha aldı. Evidea Kurucu Ortağı Timur Tandoğar, yatırım alma nedenlerini şöyle sıralıyor:
“İlk tur yatırımı, e-ticaretin Türkiyede çok hızlı büyüdüğü 2011 yılında aldık. 2008den 2011 e kadar yatırımsız olarak şirketi belli bir noktaya taşımıştık. Elimizde o gün ulaştığımız cironun geçmişten o güne büyümesi ve sonrasındaki yatırımlı ve yatırımsız hedeflerimizin olduğu çalışmalarımız vardı. Bunun yatırımcı tarafında etkili olduğunu düşünüyorum. Hedeflere ulaşınca ikinci ve üçüncü tur yatırımlar geldi.”
DEĞERLEME ZOR
Şirkete yatırım miktarı kadar girişimin piyasa değerinin ne kadar olduğu da önemli. Erken aşama yatırımlarda çok objektif bir değerleme metodu belirlemek kolay değil, özellikle de girişim henüz gelir yaratamazken… Bu sebeple değerlemeden ziyade, girişimin nakit ihtiyacının giderilmesi, girişimcilerin azınlığa düşmemesi ve ilerleyen finansman turlarında yeni yatırımcılara yer verebiliyor olmak öncelikle hedefleniyor. Değerleme de ağırlıklı olarak bu faktörlerin birbirleriyle etkileşimi ve piyasa koşullarında girişime olan arz ve talep dengesi ile oluşuyor.
Özyeğin Üniversitesi Girişim Fabrikası Koordinatörü Ihsan Elgin, “Girişimleri değerlerken birçok farklı model kullanılıyor. Fakat belirli ve sabit bir nakit akışına sahip olmayan şirketleri değerlendirebilecek tek bir model yok” diyor. Dolayısıyla Elgine göre yatırımcılar genelde birkaç farklı değerleme modelini kullanarak yatırım sürecinde pazarlık masasına oturuyor. Tabii ki pazardaki mevcut yatırımlardaki değerlendirmelere göre kıyas yapılması da çok kabul gören bir yöntem.
SİNERJİ OLUŞTURMAK ŞART
Start up’lar için yatırım aldıktan sonra her şey bitmiyor. Sonraki süreçte yatırımcı ile girişimci arasında yeni yol haritası oluşturuluyor. Yeni yol haritasını oluşturmak da en az şirket kuruluş aşaması kadar önemli bir adım. Yeni ortakların devreye girmesiyle nasıl bir operasyon yürütüleceği netleştiriliyor. Yatırım aldıktan sonra girişimciler, yeni yatırımlar için fırsat yakalayabildikleri önemli bir network ağı ile mentorluk olanağına da sahip oluyor. Ayrıca bu şekilde uluslararası şirketlerin de dikkatini çekiyorlar. Hemenkiralik.com, toplamda üç yatırım alarak birden fazla yatırımcının ortak olduğu şirketler arasında yer alıyor. Şirket, birinci ve ikinci tur yatırımı 212 Capitalden üçüncü yatırımı da Aslanoba Capital’den aldı.
Hemenkiralik.com kurucularından Mehmet Ülkü, “Yatırım almak bir başarı olarak değerlendirilmemeli. Bence önemli olan aldığınız yatırımı ne kadar iyi değerlendirdiğiniz. Biz şirketin sınırlı bütçelerle bir yere geldiğine, daha çok destekle farklı noktalara ulaşacağına yatırımcıları ikna ettik” diyor.
PRESTİJİ ARTIYOR
CloudArena da Nisan 2012’de, 212 Capital Partnersdan 500 bin dolar, Haziran 2013’te Aslanoba Capital ve 212 Capital Partnersdan toplam 2 milyon dolar yatırım aldı. Aynı zamanda üç KOSGEB ve iki TÜBÎTAK olmak üzere toplam 5 hibe fon desteği sağladı.
“Şirketi belli bir noktaya getirdikten sonra yatırımcılara prototipi, proje ekibi ve müşterileri hazır bir ürünle gittik” diyerek yatırım sürecini anlatan CloudArena Kurucu Ortağı Ali Beklen, aldıkları yatırımların şirketin büyümesinde çok ciddi rol oynadığını ifade ediyor.
Ali Beklen, yatırım sonrası süreci şöyle anlatıyor:
“Öncelikle şirketin teknik ekibini büyüterek AR-GE çalışmalarımıza ağırlık verdik. Yatırımcı almak şirketin piyasadaki prestijini artırıyor. Birtakım kapıları daha kolay açıyor. Bunun dışında networking olanağı, hareket esnekliği, mentorluk desteği veriyor. Ekibe ve pazarlama faaliyetlerine yatırım yapmak, marka bilinirliğini artırma olanağı sağlıyor.” 2013 yılında 212 Capital, EBRD ve Simile Venture Partners’dan toplamda 5 milyon dolar civarında yatırım alan Evim.net’in CEO’su Ali Özen, aldıkları yatırımın katkısıyla hedeflerini doğru ve planlı bir şekilde yaptıklarını söylüyor. Zet.com ile Sopsy kurucusu ve yönetici ortağı Can Turanlıda yatırım sonrası süreci şöyle paylaşıyor; “Yatırımcılar, özellikle daha evvelden yatırım yapmışsa birçok şeyi sizden iyi biliyor. Benzer şirketleri dinlediklerinden, benzer veya farklı birçok şirkete yatırım yaptıklarından derinlemesine olmasa da birçok konuda fikir sahibiler. Sizi zaman zaman çok iyi yönlendiriyorlar. Birçok önemli insanla kolayca tanışabiliyorsunuz, birçok gelişmeyi önceden öğrenebiliyorsunuz.”
Ali KARABEY 212 CAPITAL YÖNETİCİ DİREKTÖRÜ
“DEĞİŞİMİ GÖRMEK MELEK İÇİN ÖNEMLİ”
İLGİ ALANIMIZ
2012’nin ocak ayından itibaren 10 girişime 14 milyon dolarlık yatırım yaptık. Her zaman erken aşama şirketlere bakıyoruz. Bizim için sadece iş modeli değil girişimciler daha önemli, iş modelinin değişebileceğini bilen kişilerle çalışmak istiyoruz.
PROBLEME ODAKLI
Çözüme değil probleme odaklı insanları tercih ediyoruz. Tecrübesiz ekiplerle değil güven veren ekiple çalışmak istiyoruz. Genel olarak teknoloji şirketlerine bakıyoruz. Yazılım, BTB enterprise tarafında, e-ticarete yatırım yapıyoruz.
GÖRÜŞÜLEN ŞİRKET SAYISI
Pazar kuran yazılımlar ilgimizi çekiyor. Her hafta ortalama 8-10 şirketle görüşüyoruz. Girişimcilere ilk günden itibaren yatırımcılarla görüşmelerini tavsiye ediyoruz.
İLK GÜNDEN PLAN OLMALI
Daha paraya ihtiyaç yokken fikir aşamasındayken ilgi çekmek önemli. 0 zaman süreç çok daha kolay ilerliyor, ilk günden beri plan olmalı. Yatırımcı nasıl araştırma yapıyorsa girişimcinin de yatırımcıyı araştırması gerekiyor. Doğru frekansta olan uyumlu yatırımcılarla bir arada olmaları gerekiyor.
Kemal EROL VIVENSE.COM KURUCU ORTAĞI
“YATIRIMDAN SONRA | KURUMSAL YAPI OLUŞTU”
ÜÇ YILDA ÜÇ YATIRIM
Yatırımcılar tarafından ekibin ve kurucuların geçmiş tecrübeleri, fikirleri ve vizyonlarına verilen değer neticesinde, ilk yılda üç yatırım alma başarısına eriştik. Toplam 10 farklı şahıs ve î şirketten yaklaşık 5 milyon dolarlık yatırım 3 aldık. Bunlar arasında Aslanoba Capital, Can Yücaoğlu, Evren Üçok, Alp Saul, Cem j Sertoğlu, Fabrice Grinda ve Jose Marin var.
VİZYONUMUZU AKTARDIK
Şirketçe hızlı ve sürdürülebilir bir büyüme gösterdikten I sonra tanınmış yatırımcılarla bağlantıya geçip Vivense’yi ve vizyonumuzu aktardık. I Neden yatırım aradığımızı ve yatırımımızı nerelerde değerlendireceğimizi anlattık.
Yatırımcılarımız, Vivense’nin iş planının mantığı üzerine yapılan karşılıklı . mutabakatlar sonucunda yatırıma karar . verdi.
ORGANİZASYONEL BÜYÜME
Yatırım sonucunda şirkette organizasyonel olarak . büyümeye gidildi. Şirketin ilk kurulduğu zamanda kişi başına birden fazla olan sorumluluk alanı düşerken yatırımdan sonra kurumsal bir yapı oluştu. Bunun dışında yazılımsal geliştirmeler ve daha kapsamlı pazarlama faaliyetleri de yapmaya başladık.
Mustafa SAY İLAB HOLDİNG KURUCUSU VE BAŞKANI
“HIZLI BÜYÜRKEN YATIRIM YAPIYORUZ”
ÇEKEN ÖZELLİKLER
iLab Holding olarak konsept aşamasında dahi yatırımlarımız olsa da ağırlıklı olarak iş modelinin oturtulduğu ve hızlı büyüme aşamasına geçme safhasında yatırım yapıyoruz. Bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz yatırımları yaparken bizi en başta çeken özellikler, girişimci ve ekibi, hedeflenen pazarın büyüklüğü, rekabet koşulları, iş modeli ve sunulan ürün/servis özellikleri gibi faktörler oldu.
ÖNCELİKLİ KRİTERLER
Bunlar arasında da iLab için en önemli ve öncelikli yatırım kriterleri, deneyimli ve yetkin girişimci ile büyük bir pazarın mevcut olması. Çok ortaklı yapılarda, yatırımcılar, girişimciler ve şirketin yönetim ekibinin bir sinerji alanı içerisinde hareket etmesi, aynı vizyonu ve aynı doğrultudaki hedefleri paylaşması bekleniyor. Ayrıca bu bileşenlerin sahip olması gereken entelektüel ve toleranslı bir kişilik, çok ortaklı yapıların ana çimentosunu oluşturuyor.
Gökhan AKAN YEMEKSEPETI.COM KURUCU ORTAĞI
YATIRIMCI ÇEKEN İKİ NOKTA
ORTAKLARIMIZ
İlk olarak 2008’de Avrupa’nın en güçlü fonlarından biri olan European Founders Fund ile ortak olduk. 2012 yılında stratejik ortağımız General Atlantic, 44 milyon dolarlık bir yatırımla Yemeksepeti’nin azınlık hissedarı oldu. Aynı turda Endeavor Catalyst fonu da yatırıma katıldı.
POTANSİYEL
Yatırımcıyı bize çeken iki önemli nokta olduğunu söyleyebiliriz. Yemeksepeti’nin Türkiye pazarındaki büyüme potansiyeli, yabancı yatırımcılar için gerçekten iştah açıcı. Türkiye’de yemek siparişi her geçen gün büyüyen bir pazar. Bunun yanında genç nüfus ve internet penetrasyonunun giderek artmasıyla kullanıcılar, artık telefonla sipariş yerine online siparişi daha kolay bir yöntem olarak benimsiyor.
GLOBAL VİZYON
Böylece Yemeksepeti, hala her yıl yüzde 50’nin üzerinde ciddi bir büyüme sergiliyor. Yemeksepeti, online yemek siparişi alanında dünyada ilk kurulan şirketlerden biri olması ve global bir vizyona sahip ekibiyle de yatırımcıların ilgisini çekiyor.
Gözde Yeniova
