Ekonominin yönü güvenli gıdaya doğru
Gıda güvenliği tanımı, Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkenin gıda kontrol otoriteleri tarafından ‘çiftlikten çatala gıda güvenliği’ olarak ifade ediliyor. Güvenli gıda, içerisinde kimyasal, fiziksel, biyolojik açıdan hiçbir tehlike^olmayan gıdaya denir. Kimyasal tehlikeler gıda içinde saklandığı ya da bekletildiği kaptan çözünme sonucu geçen veya çevresel atıklardan bulaşan metaller (civa, kurşun, kadmiyum gibi), tarım ilaçları, pestisitler ve önerilen miktarların üzerinde kullanılan gübrelerden biriken nitrat, nitrit gibi maddelerdir. Dünyada yakın geçmişte yaşanmış toplum sağlığını tehdit eden, gıda güvenliğine ilişkin sorunlar ‘iyi Tarım Uygulamalarının oluşumunu gündeme getirdi. Çevreye duyarlı, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen, doğal kaynaklan korumayı hedefleyen, izlenebilirlik ve gıda güvenliğini sağlayan uygulamalara “İyi Tarım Uygulamaları” deniyor.
Türkiye istatistik Kurumu ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre tarım alanları 38,6 milyon hektar olarak kayıtlara geçerken, sektörde istihdam edilenlerin sayısı 5,4 milyon kişi. Türkiye’de 2015 yılı cari fiyatlarla 1 trilyon 953 milyar 561 milyon liralık gayrisafi yurtiçi hasılanın 148 milyar 288 milyon lirasını tarım sektörü oluşturdu.
350 BİN KADIN ÇİFTÇİ VAR
Türkiye Ziraat Odaları Birliği verilerine göre, 2014 yılı itibarıyla iyi tarım uygulamalarıyla yapılan üretimi 4 milyon 151 bin 661 ton oldu, iyi tarım uygulamalarıyla üretimde, en büyük paya yüzde 61 ile Akdeniz Bölgesi’nin sahip olurken, onu yüzde 27,8 ile Ege, yüzde 4,6 payla iç Anadolu, yüzde 2,8 ile Marmara, yüzde 2,2 payla Güneydoğu Anadolu, yüzde 1,5 payla Karadeniz ve yüzde 0,1 payla Doğu Anadolu bölgeleri izliyor.
iyi tarım uygulamalarıyla en çok yaş sebze ve meyve ile mısır, pamuk, çeltik, buğday, arpa ve tıbbi&aromatik bitkilerin üretimi yapılıyor. Türkiye’de iyi tarım uygulamaları giderek gelişiyor, iyi tarım uygulamaları bugün dünya ticaretinin de gündeminde. Büyük perakendeciler üreticilerden kaliteli ve güvenilir ürün talep ediyor.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Çiftçi Kayıt Sistemi’ne göre Türkiye’de 2,5 milyon civarında çiftçiden yaklaşık 350 bini kadın çiftçi. Türkiye genelinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üniversiteler, yerel yönetimler, STK’lar ve özel sektörün birlikte hayata geçirdiği kadın çiftçileri tarımsal üretim konusunda bilinçlendirmek ve desteklemek amacıyla iyi tarım uygulamalarını öğreten, destekleyen model projeler yapılıyor. Kadın çiftçi hem anne olmanın getirdiği sorumluluk ve bilinçle hem de bu projelerden öğrendiği bilgi ile daha sağlıklı, güvenli gıda üretiyor.
DÜŞÜK FAİZ AVANTAJI
iyi Tarım Uygulamalarına göre üretim yapan üreticiler; ürünleri sağlık yönünden güvenilir olduğu için, daha kolay müşteri bulur ve daha yüksek fiyatla satabilir. İyi Tarım Uygulamaları’na göre üretim yapan üretici, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nden alacağı kredilere yüzde 60’a varan oranlarda daha düşük faiz ödeme avantajına sahip olur, iyi tarım uygulamalarını uygulayan üreticiler ve üretici birlikleri tarımsal desteklemelerden öncelikli olarak faydalandırılırlar. Üreticiler, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı tarafından her sene kapsamı ve miktarı açıklanan desteklerden faydalanırlar. Bu bağlamda görülmektedir ki; Türkiye de tarımsal ekonominin yönü güvenli gıdaya ve bunu sağlayan “iyi Tarım Uygulamalan”na doğrudur.
MELİSA ÖZKAYA KARA
M.K.Ü. Samandağ MYO Ziraat Yüksek Mühendisi
