E-Ticarette E-Fatura zorunluluğu başlıyor
Maliye Bakanlığı e-Ticarette kağıt fatura düzenleme zorunluluğunu kaldırdı. Yeni düzenleme ile e-Ticarette e-Fatura uygulamaları hızla yaygınlaşacak…
BUNDAN 10 yıl öncesinin en değerli şirketlerinin profili ile günümüzdekileri karşılaştırsak bugün karşımıza bir garajda kurulan ve değerleri yüz milyarlarca dolara ulaşan internet şirketleri çıkar. “Garaj şirketi” deyince ABD’de Google’m veya Amazon’un efsanevi kuruluş hikâyeleri akla gelir. Türkiye’de ise Yemeksepeti.com’un hikayesi ilk akla gelenler arasındadır.
Marka geçtiğimiz günlerde 1.5 milyar TL’nin üzerinde bir değerle Delivery Home tarafından satın alındı.
e-Ticaret bugünün gelişen en önemli iş kollarından biri. Yarının ise belki de en önemli faaliyet alanı olacak. Geçmişte fiziki alışverişin mekân ve zaman farkından kaynaklı çeşitli fiyat avantajları vardı. Bugün bu fark az olsa da belli ölçüde yine var.
Sürtünmesiz bir dünyada ve gerçek zamanlı bir ekonomide firmalar artık daha rekabetçi bir ortamda faaliyetlerini sürdürmek zorundalar.
Fiziki ticaretin elektronik ortamda gerçekleştiği bir dünyada diğer bütün ticari süreçlerin de elektronikleşmesi artık kaçınılmaz. Alışveriş işleminden ödemeye, teslimatta ürün izlemeden pazarlama ve reklama kadar bütün iş süreçleri artık elektronik ortamda gerçekleştiriliyor. Bugüne kadar ticarette bu elektronikleşme sürecinin önünde en büyük mevzuat engellerinden biri, kanuni olarak verilmesi zorunlu olan faturaların kağıt ortamda düzenleniyor olması idi. Maliye Bakanlığı geçtiğimiz aylarda yaptığı bir düzenleme ile e-Ticarette ayrıca bir kâğıt fatura düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırdı.
e-Arşiv Fatura düzenlemesi zorunlu e-Ticaret firmaları
433 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Fatura sistemine geçmek zorunda. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-Fatura ile e-Arşiv Fatura başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmekte. İnternet üzerinden yaptıkları satışlarda münhasıran bilet, sigorta poliçesi gibi belgeleri düzenleyenler ise zorunluluk kapsamı dışında bırakılmışlardır.
Söz konusu tebliğe göre, e-Arşiv Fatura kullanmanın ön şartı e-Fatura sistemine geçmek. Buna göre tebliğ kapsamında e-Arşiv Fatura kullanmak zorunda olan e-Ticaret firmalarının ilk yapmaları gereken e-Fatura sistemine kaydolmak. e-Fatura’ya kayıt ise işletme faaliyetlerini yakından etkileyen bir süreç olduğundan firmaların e-Fatura’ya geçiş için gerekli hazırlıklarını önceden tamamlamaları ve akabinde e-Arşiv Fatura sistemine başvuru yaparak en geç 1 Ocak 2016’dan itibaren sistemi kullanmaları zorunlu.
B2B e-Ticaret satışlarında e-Arşiv Fatura
e-Arşiv Fatura’ya geçmek zorunda olan bir e-Ticaret firmasının ilk yapması gerekenin e-Fatura sistemine geçmek olduğunu az önce ifade etmiştik. Buna göre e-Arşiv Fatura kullanan bir e-Ticaret firması, e-Fatura sistemine kayıtlı bir şirkete mal tesliminde bulunuyor ise her halükarda e-Fatura düzenlemek zorunda.
Ayrıca tebliğe göre, e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya “İrsaliye yerine geçer” ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunlu. Tebliğe göre bu durumda irsaliyeli fatura kullanmak artık söz konusu değil.
e-Arşiv Fatura’ya geçen e-Ticaret firmaları e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine, e-Arşiv Fatura uygulaması kapsamında oluşturdukları faturaları elektronik ortamda gönderebilirler. Düzenlenen bu e-Arşiv Faturaları’nm basılabilir görüntüsü de eklenmek şartıyla www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-Fatura format ve standardında oluşturulması gerekmektedir. Bu durumda e-Arşiv Fatu-ra’nm kâğıt çıktısının basılarak sevk edilen malla birlikte alıcıya gönderilmesi halinde ayrıca bir sevk irsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
B2C e-Ticaret satışlarında e-Arşiv Fatura
e-Arşiv Fatura izni olup internet üzerinden vergi mükellefi olmayanlara mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin faturaları elektronik ortamda iletmek zorundalar. Söz konusu satışlarda kâğıt çıktının sevk edilen ürünün yanında bulunması gerekiyor.
Hizmet satışlarında e-Arşiv Fatura
İnternet üzerinden yapılan hizmet satışlarında e-Arşiv Fatu-ra’nm kâğıt çıktısının müşteriye iletilmesine gerek yok. Örneğin, internet üzerinden e-kitap alınması, bir aracılık hizmetinden faydalanılması veya bir müzik/film indirilmesi gibi fiili bir ürün sevkiyatma konu olmayan her türlü hizmet ifasında düzenlenecek e-Arşiv Fatura’nm müşterinin bildireceği bir e-posta, mobil telefon veya internetteki üyelik hesabına gönderilmesi mümkün.
Kısaca, B2B ve B2C hizmet satışlarında e-Arşiv Fatura’nm çıktısının alınıp müşteriye iletilmesi zorunluluğu söz konusu değil.
e-Ticaret devletin yakın gözetiminde
e-Ticaretin yaygınlaşması ile devlet, internet üzerinden yapılan satışları yakından izlemeye başladı. Nitekim 10. Kalkınma Planı [2014-2018] çerçevesinde yayımlanan “Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planfnında, “e-Ticaret sektöründe çalışan aracı kurumlardan, kargo lojistik şirketlerinden ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan elektronik ortamda veri alınmasına ve sektörde e-Fatura kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik düzenlemeler yapılacak, bu bilgiler risk analizine tabi tutularak e-Ticaret sektöründeki kayıt dişiliğin ve vergi kayıp ve kaçağının önlenmesine çalışılacaktır.’’ ifadelerine yer veriliyor. Aynı Plan’da “hem internet ortamında faaliyet gösteren sosyal medya kuruluşlarına yapılan ödemelere ait bilgilerin, hem de sosyal medya kuruluşlarının müşterilerine yaptığı ödemelere ait bilgilerin kavranması amacıyla banka ve benzeri ödeme kuruluşlarından elektronik ortamda veri alınmasına ve bunların analiz edilerek vergi kayıp ye kaçağının önlenmesine yönelik gerekli hukuki ve teknik altyapı çalışmaları yapılacaktır.” şeklinde bazı eylemlerin gerçekleştirileceği de belirtilmiştir. Yine Gelir İdaresi’nin 2014 yılı Faaliyet Raporu’na göre, internet üzerinden yapılan satışların kavranması amacıyla uluslararası bir konsorsiyum tarafından geliştirilen ve Avrupa’da birçok ülke tarafından kullanılan XENON web robotu kullanılmak suretiyle de e-Ticaret sektöründeki kayıp ve kaçağın tespiti çalışmalarına başlandığı ifade ediliyor.
Kamu tarafında yapılan bu çalışma ve hazırlıklar internet üzerinden satış yapan firma ve şahısların gerekli dikkat ve özeni göstermelerinin şart olduğunu ortaya koyuyor.
e-Arşiv Fatura’da hangi bilgiler yer alacak?
Tebliğe göre e-Arşiv Fatura uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda;
1. Satış işleminin yapıldığı web adresi,
2. Ödeme şekli,
3. Ödeme tarihi,
4. Gönderiyi taşıyanın adı, soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi,
5. Satışa konu olan ürünün gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih,
6. İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen ürüne ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar bilgilerinin bulunması zorunlu olup, fatura üzerinde ayrıca, “Bu satış internet üzerinden yapılmıştır” ifadesine yer verilir.
Müşteri ürünü iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurarak ürün ile birlikte ürünü satana geri gönderir.
E-Ticarette e-Arşiv Fatura’ya başvuru süreci nasıl olacak?
e-Arşiv Fatura sistemini kullanacak olan bir e-Ticaret firması öncelikle e-Fatura sistemine kaydolmak zorunda. Bunun için mali mühür temin etmek üzere TÜBİTAK’a ve ayrıca e-Fatura için Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) başvuru yapılması gerekiyor. e-Arşiv Faturaya başvurmak için ise, bu hizmeti sunan e-Fatura servis sağlayıcısı firmalara (özel entegratörlere] başvurmak yeterli olup ayrıca Gelir İdaresi’ne bir başvuru yapılmasına gerek bulunmuyor. Dolayısıyla TÜBİTAK ve GİB süreçleri de göz önüne alındığında zorunluluk kapsamındaki e-Ticaret firmalarının e-Arşiv Faturaya geçmek için hazırlıklarına şimdiden başlamaları gerekiyor.
Hem mağaza hem de internet satışı olan firmalarda e-Arşiv Fatura’ya geçme zorunluluğu için getirilen 5 milyon TL’lik ciro sınırı nasıl hesaplanıyor?
Hem mağaza hem de internet üzerinden satış yapan firmalarda, ilgili Tebliğ’de belirtilen 2014 yılındaki brüt satış hasılatının toplamda 5 milyon TL’yi geçmiş olma şartı aranmakta. Diğer bir ifade ile toplam satışların çok büyük bir kısmı mağazadan yapılıyor olsa bile, ufak bir kısmı internet üzerinden gerçekleştiriliyor ise satışlarının toplamı 5 milyon TL’yi geçtiğinde bu firmanın 1 Ocak 2016’dan itibaren bütün satışları için e-Arşiv Fatura sistemine geçmiş olması zorunlu.
Elektrik, su, telefon, internet ve doğalgaz aboneliği gibi satışlarda kâğıt fatura düzenlenmesine gerek var mı?
e-Arşiv Fatura uygulamasını kullanan bir firmanın gerek e-Fatura sistemini kullanmayan şirketlere gerekse bireysel tüketicilere abonelik faturalarını elektronik ortamda düzenleyip göndermeleri artık mümkün.
