E-ticaret Sektöründe Özel Alışveriş Siteleri Satacak Mal Bulamıyor

Özel alışveriş siteleri satacak mal krizinde

E-ticaret sektörünün büyüme dinamosu Private Shopping (özel alışveriş) sitelerinde mal bulma sıkıntısı artıyor.

Tedarikçilerinde de elinde stok mal kalmadığı için mal bulmakta zorluk çektiği belirtilen sitelerin, çareyi tedarikçilere peşin para vererek çözmeye çalıştığı konuşulurken, bu durum tedarikçilere göre ‘tel çanlarının çalmaya başladığını’ gösteriyor.

Türkiye’de son dört yılda 400 milyon TL’I ik bir ekosistem yaratan özel alışveriş siteleriyle (Private Shopping) ilgili son dönemde birçok haber dolaşmaya başladı. Haberler bu sitelerin mal bulmakta sıkıntı yaşadığı yönünde. ilk kurulduklan zaman tedarikçilerin elinde bulunan yüklü miktardaki stok malı alan, hem tedarikçiye fırsat sağlayıp, hem de kendileri iyi kar marjı elde eden bu sitelerin, tedarikçilerin elinde yeterli miktarda stok mal kalmaması nedeniyle bugünlerde zorlu bir sürece girdiği iddia ediyor.

Bu iddiayı destekleyecek görüşler kadar, neden bu duruma gelindiğini açıklayan görüşler de aktanldı. Sektör oyuncularıyla konuştuk ve resim çektik. Birincisi tedarikçiler artık stoksuz çalışmak istiyor, satacağı kadar mal üretmeye özen gösteriyor. İkincisi de artık bütün şirketlerin hemen hepsinin kendi online satış sitesi var.

Görüşünü aldığımız birçok şirket yöneticisi artık özel alışveriş sitelerine geçmiş yıllarda olduğu gibi konsinye mal vermediklerini, peşin para istediklerini, dolayısıyla da bu sitelerin mal bulmakta ciddi sıkıntı çektiğini söylüyor.

ALMAN DEV ÇEKİLDİ

Özel alışveriş sitelerinin birkaç yöneticiden aldığımız bilgiler ise bu işte büyük oyuncuların böyle bir sıkıntı içinde olmadığı yönünde. Fakat onlar da “Sektör büyükleri için bir tedarik sorunu olacak gibi görünmüyor, ancak yeni girişimler ve henüz karlılık noktasından uzak olan oyuncular için önümüzdeki dönem zorlu geçecektir” yorumunu yapıyor.

Özel alışveriş alanında rekabet artıyor. Bugünlerde ise Türkiye’den çekilen bir devin adı sık sık gündeme geliyor. Alman menşeli Rocket Internet, bir yıl önce girdiği Türkiye pazarından çekilme kararı aldı. Pazara iddialı girerek, zidaya, evimister, sporena, west-wing gibi siteler kuran şirket, Türkiye’de bu alanda çalışan önemli isimleri transfer ederek, 400 kişilik bir ekip kurmuştu.

Mal alımlarını ise peşin yaptığı belirtilen şirketin, elinde kalan mallar nedeniyle nakit sıkıntısı içine girdiği bu nedenle de pazardan çekildiği belirtiliyor. İşte bugünlerde özel alışveriş siteleriyle ilgili kulislerde dolaşan söylentilerde bu peşin alımlarla ilgili. Artık piyasada konsinye mal vermek istemeyen birçok tedarikçinin, özel alışveriş sitelerinin yöneticilerine, “Benden peşin mal alın, satamazsanız da malı geri almam” dediği belirtiliyor.

Mal bulmadaki bir diğer sorun da, artık tedarikçilerin bu siteler sayesinde bütün stoklarından kurtulması, yavaşlayan ekonominin de etkisiyle artık çok mal üretmemesi. Bunlara ek olarak da piyasada ithalata getirilen vergiler nedeniyle, tedarikçilerin ithalat miktarının da azaltması gösterilebilir. işte tüm bunlar alt alta sıralandığında e-ticaretin bu en çok tutan formülünde tehlike çanlan mı çalıyor sorulan yanıt bekliyor.

ÜRÜN SIKINTISI VAR

Konuyla ilgili görüşünü aldığımız tedarikçiler, ellerindeki stok miktarından söz ediyor. Îpekyol-Miroglio Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın, parayı peşin verip ürün alan her şirketin geleceğinin karanlık olduğunu iddia ediyor.

E-ticaret sektörünün parayı verip mal alarak bu işi yapmaya başladığından itibaren geriye gitmeye başladığını söyleyen Ayaydın “Çünkü amaç ne? Parayı yatırmadan para kazanmak. Fakat son dönemde oyuncuların bir kısmı bunu yapmaya başladılar. Çünkü ürün bulamıyorlar. Sektör ciddi şekilde ürün sıkıntısı yaşamaya başladı” diyor.

Bilindiği gibi Yalçın Ayaydın, 1V1Y’nin kurucularından. Kendi  sitelerinin diğer sitelere göre  avantajlı olduğu noktanın, tüm ilk ortaklarının üretici olmasından kaynaklandığını söyleyen Ayaydın, “Gelecekte en iyi oyuncular arasında olmasını istiyoruz. Dersimizi iyi çalışıyoruz” diyor.

Özlenir Giyim’in patronu Tahsin Özlenir de, tedarikçiler için seçeneklerin arttığını, hangi alışveriş sitesi ne kadar fazla avantaj sağlarsa ona mal verdiklerini söylüyor. Bir de ithalat vergisinin artmasıyla birlikte piyasada özellikle yabancı mal miktarının azaldığını söyleyen Özlenir; “Sektörde dalgalanmalar var” diyor.

“TEMİZLİK BİTTİ”

Özel alışveriş sitelerinde satılan en önemli markalardan biri Damat-Tween. Orka Group Genel Koordinatörü Osman Arar’a genel durumu sorduğumuzda, şöyle bir özet yapıyor Arar: “Bu iş ilk başladığı zaman çok cazip geldi insanlara. Ellerinde stok fazlalıkları, yılların satılmayan ürünleri vardı. Satacak yer arıyorken siteler kuruldu. İlk kuruldukları zaman çok büyük cirolar yapanlar da oldu. Bir anda pazar kanalı açmış oldular. Oradaki satışın gerçekleşmesindeki en büyük etken fiyat rekabetiydi. Ama artık o ürünler, bir anlamda temizlik bitti.”

Alışveriş sitelerinin ilk kurulduğu zamanki özelliği sezon sonu ürünlerin cazip fiyatlarla satılmasıydı. Ancak sitelerin yavaş yavaş bu özelliklerinden uzaklaştığını, daha çok sezon ürünlerine kaydığını görüyoruz. Arar da, “Satılan ürünlerdeki kar, marka sahibi için temizlik, siteler için de komisyondu. Ama temizlik bitti, ürün kalmadı şimdi tabii artık ürün tedari-ğinde zorlanıyorlar. Konsinye alım gibi bir şey yok” yorumunu yapıyor.

Arar bir de bütün şirketlerin artık kendi online satış kanallarına sahip olduğunu hatırlatıyor ve e-ticaretin artık Türkiye’de kabuk değiştirdiğini söyleyerek; “Yurtdışına baktığımız zaman e-ticaretin daha konforlu bir yaşam sunma amacında olduğunu görüyoruz. Oysa Türkiye’de elde kalan mallann satılma alaru. Artık bu değişiyor” diyor.

Özge Yavuz / Ekonomist