E-Ticaret Fırsat Sitelerinde Büyüme Hız Kesti

Fırsatları tükettiler!

Son yılların en fazla gelişme gösteren sektörlerinden olan e-ticaret pazarında grup satın alma modeli olarak adlandırılan fırsat sitelerinde büyüme, hız kesti. Stok sorunu, müşteri şikayetleri, oyuncuların talepten fazla olması gibi faktörler, büyümenin önünü kesen bunun nedenler olarak sıralanıyor.

Son dönemde en hızlı büyüme ivmesini yaşayan sektöder arasında e-ticaret geliyor. Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) yayınladığı rapora göre 2011 sonu itibariyle 135 milyon adet, toplam 23 milyar TL tutarında e-ticaret işlemi gerçekleştirildi. 2010 ile 2011 yılı e-ticaret cirosu karşılaştırıldığında, e-ticarette yüzde 57 oranında artış olduğu görülüyor. 2010 ve 2011 yıllarında bir önceki yıla göre kabaca yüzde 50 artış oranının yaşanması, 2012 yıl sonu için de ilk tahminler konusunda 34 milyar TL seviyesini ön plana çıkarıyor.

Şu an Türkiye’de yaklaşık 6.5 milyon online alışveriş kullanıcısı var. 2013 yılında Türkiye’de 22 milyon online alışveriş kullanıcısı olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de hızlı büyüyen e-ticarette yeni oluşturulan satış modelleri en etkili olan faktörler arasında. Grup satın alma siteleri (fırsat siteleri) ve private shopping modelleri en çok ilgi görenler oldu.

PAZARDAN ÇIKANLAR VAR

Özelikle fırsat siteleri e-ticarette son dönemde oldukça popüler oldu. Giyim, aksesuar, otel, restoran gibi seçeneklerde yüzde 70-80’e kadar varan indirim fırsat kuponları sağlaması oldukça ilgi gördü. Şehirfırsatı, Grupanya, Grupon, Grupfoni gibi internet siteleri bunun öncülüğünü yaptı ve pazara birçok fırsat sitesinin girmesini de tetikledi. Sadece grup satın alma modelinde 50’ye yakın şirket bulunuyor.

Ayrıca e-alışveriş alanında private shopging (özel davetiyeyle alışveriş) de çok hızlı bir şekilde yayıldı. Markafoni, Limango, Daybuyday gibi özel alışveriş kulüpleri e-ticaret girişimleriyle birlikte yeni isimler devreye girerken holdinglerin de kendi mevcut internet siteleri olmasına rağmen e-ticaret için ayrı projeler ürettiği gözlendi. Özellikle son dönemde artan fırsat sitelerindeki satış hacimleriyle birlikte, holdingler bünyelerinde bulundurdukları ürün gruplarının satışlarını kurdukları bu e-ticaret sitelerinden yapmaya başladı.

HIZ DÜŞTÜ!

Ancak bu kadar hızlı büyüyen pazarda taşların yerine oturması için şu anda bir geçiş dönemi yaşanıyor. Ayakta kalan şirketlerin belli oyuncular olması beklenirken büyümenin de belli ürünlere odaklı e-ticaret siteleri üzerinden açacağı öngörülüyor. Pazar koşullarının tam olarak netleşmediği e-ticarette bir takım sorunlar da ortaya çıkmaya başladı. Private Shopping tarafında ilgi devam ederken grup satın alma modeline olan ilgi gün geçtikçe azalıyor. Burada stratejik planlamaya ve ope-rasyonel yönetime yeterli önemin verilmemesinin etkili olduğu söyleniyor.

STOK SORUNU VAR

Soaınlardan biri stok. Şirketler stoklu çalışmak istemediği için yeteri kadar ürünü bünyesinde bulundurmuyor. Bu durumda da fırsat siteleri yeteri kadar ucuza malı alamadıkları için büyük indirimler de yapamıyorlar. İkincisi ise belli büyük markaların değil, kendini tanıtmak için fırsat sitelerinde yer alan şirketlerin daha fazla bulunması. Oluşan koşullar büyük markaların iştahım kaçırıyor.

Özellikle müşterilerden gelen şikayet telefonlarının çoğalması ise bazı fırsat sitelerinin kendi bünyelerinde özel çağrı merkezi bile oluşturmasına neden olmuş. Şikayetler fırsat kuponu alınan konaklama tesislerin beğenilmemesinden istenilen hizmetin belirtildiği gibi olmadığına kadar birçok içerikte bulunuyor.

GRUP SATIN ALMA MODELİNDE YAŞANAN SIKINTILAR

■    Geçen yıl popüler olan grup satın alma modeli e-ticaret sitelerinde eskisi gibi yüksek indirimler yapılamıyor. Bunun temel nedeni ise artık şirketlerin çok ucuza mal alamamaları olarak gösteriliyor. Fırsat siteleri geçtiğimiz yıllarda stokları eritmede önemli görev aldı ama artık mevcut şirketlerin ellerinde stok kalmadı. Bu yüzden de eskisi gibi yüzde 70-80 oranında indirimler olmuyor.

■    Müşterilerin fırsat sitelere olan ilgisinde gözle görülür bir azalma var. Geçmişte ucuz diye ihtiyacı olsa da olmasa da alınıyordu ama artık alınmıyor.

■    Müşteri şikayetleri çok fazla. Bu durum müşterilerin fırsat sitelerine olan ilgisini azalttı.

■    Çok fazla site açıldı. 50’ye yakın fırsat sitesi olduğu söyleniyor ama Türkiye’de böyle bir arz yok.

■    Müşterilerin bir şirketi bırakıp diğerini seçmesi son derece kolay. Sadakat pek söz konusu değil.

■    Sitelere uygun fiyatlara ürün sağlayan şirketler de grup satın alma modeline artık sıcak bakmamaya başladı. Şirketler artık istedikleri kitleyi kendilerine çekemediklerini tam aksine mevcut müşterilerinin de bu indirimleri kullandığını ve zarara uğradıklarını söylüyorlar.

YENİDEN YAPILANACAK

Grup satın alma siteleri bu gibi nedenlerden dolayı yeniden yapılanmaya girecek. Yeni üye kazanı-mına verilen önem kadar, mevcut üyelerin memnuniyeti ve sadakatini sağlamak ön plana çıkacak. Ayrıca büyük şehirler dışında diğer kitlelere ulaşmak için bölge ofisi açarak Anadolu’ya yayılmak gibi hedefler de bulunuyor.

Grup satın alma sitelerinin artık bu modelle değil e-ticaret sitesi olma yolunda strateji sürdüreceği de söyleniyor. Bu noktada öne çıkacak modellerin ise ayakkabı, mücevher, çocuk giyim gibi tek ürün satan dikey e-ticaret siteler olması bekleniyor. Sektöre olan ilginin devamında açılan birçok sitenin ise pazardan çekileceği, bileşme ve satın almalar yoluyla sayıların azalacağı    öngörülüyor.

Böylece önümüzdeki dönemde e-ticaret pazarının yeniden şekillendiğini göreceğiz.

Gözde Yeniova